Święta Anna Samotrzecia (rzeźby Wita Stwosza): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
+ foto |
poprawa linków, drobne redakcyjne, WP:SK |
||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
== Święta Anna Samotrzeć z Tarnowa == |
== Święta Anna Samotrzeć z Tarnowa == |
||
Pierwotne miejsce i funkcja grupy figuralnej nie są znane. Dzieło zostało przeniesione do kościoła w [[Olszyny|Olszynach]] ([[gmina Brzesko]]), przypuszczalnie z krakowskiej [[Kościół św. Anny w Krakowie|kolegiaty św. Anny]], lub do którejś z [[kaplica|kaplic]] [[Kościół Mariacki w Krakowie|kościoła Mariackiego]]. W II poł. XIX wieku przekazane do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie. W [[1940]] okupanci hitlerowscy pod pretekstem wystawy dzieł Wita Stwosza zabrali to dzieło i odtąd ślad po nim zaginął. |
Pierwotne miejsce i funkcja grupy figuralnej nie są znane. Dzieło zostało przeniesione do kościoła w [[Olszyny|Olszynach]] ([[gmina Brzesko]]), przypuszczalnie z krakowskiej [[Kościół św. Anny w Krakowie|kolegiaty św. Anny]], lub do którejś z [[kaplica|kaplic]] [[Kościół Mariacki w Krakowie|kościoła Mariackiego]]. W II poł. XIX wieku przekazane do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie. W [[1940]] okupanci hitlerowscy pod pretekstem wystawy dzieł Wita Stwosza zabrali to dzieło i odtąd ślad po nim zaginął. |
||
Jest to grupa figuralna wykonana z drewna lipowego, niegdyś pokryta [[polichromia|polichromią]]. Przedstawia siedzące obok siebie [[Maria z Nazaretu|Matkę Boską]] i [[Święta Anna|św. Annę]]. Maria [[Karmienie piersią|karmi piersią]] Dzieciątko, które leży na jej łonie. Anna zwraca się do Marii, kładąc lekko lewą dłoń na ramieniu córki oraz podaje owoc [[ |
Jest to grupa figuralna wykonana z drewna lipowego, niegdyś pokryta [[polichromia|polichromią]]. Przedstawia siedzące obok siebie [[Maria z Nazaretu|Matkę Boską]] i [[Święta Anna|św. Annę]]. Maria [[Karmienie piersią|karmi piersią]] Dzieciątko, które leży na jej łonie. Anna zwraca się do Marii, kładąc lekko lewą dłoń na ramieniu córki oraz podaje owoc [[granatowiec właściwy|granatu]]. Obie w długich sukniach, gładkich u góry, od pasa w dół o pionowych fałdach. Ponadto okryte są płaszczami o dynamicznym, modelunku fałd. Anna ma głowę owiniętą chustą i nakrytą welonem. Przedstawienie to zdradza trafne utrwalenie momentu oraz rodzajowy charakter, który jest wpisany w religijną treść. |
||
W dziele tym zawarta jest symbolika napojów o najwyższym mistycznym znaczeniu. Syn Boży jest karmiony mlekiem nadającym mu pełnię życia ciała ludzkiego, zaś ukazany przez Annę owoc granatu prorokuje przelaną krew, która zbawi ludzkość i pod postacią wina będzie poić przyszłe pokolenia. Tym samym scena ta zapowiada sakramentalny wymiar [[Eucharystia (sakrament)|Eucharystii]]. |
W dziele tym zawarta jest symbolika napojów o najwyższym mistycznym znaczeniu. Syn Boży jest karmiony mlekiem nadającym mu pełnię życia ciała ludzkiego, zaś ukazany przez Annę owoc granatu prorokuje przelaną krew, która zbawi ludzkość i pod postacią wina będzie poić przyszłe pokolenia. Tym samym scena ta zapowiada sakramentalny wymiar [[Eucharystia (sakrament)|Eucharystii]]. |
||
== Święta Anna Samotrzeć z kościoła Bernardynów == |
== Święta Anna Samotrzeć z kościoła Bernardynów == |
||
Przypuszczalnie powstała z inicjatywy [[Bernardyni|Bernardynów]] pod wpływem tarnowskiego wzoru. Akta wizytacji kościoła św. Anny wzmiankują o corocznych procesjach zakonników ze [[Stradom (Kraków)|Stradomia]] do [[kolegiata|kolegiaty]]. |
Przypuszczalnie powstała z inicjatywy [[Bernardyni|Bernardynów]] pod wpływem tarnowskiego wzoru. Akta wizytacji kościoła św. Anny wzmiankują o corocznych procesjach zakonników ze [[Stradom (Kraków)|Stradomia]] do [[kolegiata|kolegiaty]]. |
||
Przedstawienie to posiada podobny do tarnowskiej rzeźby typ kompozycji – siedzących na ławie Marię i Annę; wyraz twarzy oraz stroje. Dzieciątko stoi na kolanach Marii, delikatnie przytrzymywane przez matkę i babkę, które kierują wzrok ku [[Jezus Chrystus|Jezusowi]]. Maria trzyma w swej prawicy [[glob]]. Przedstawienie to cechuje reprezentacyjność, co sugeruje postawa Dzieciątka, które lekko kieruje wzrok ku widzowi. |
Przedstawienie to posiada podobny do tarnowskiej rzeźby typ kompozycji – siedzących na ławie Marię i Annę; wyraz twarzy oraz stroje. Dzieciątko stoi na kolanach Marii, delikatnie przytrzymywane przez matkę i babkę, które kierują wzrok ku [[Jezus Chrystus|Jezusowi]]. Maria trzyma w swej prawicy [[glob]]. Przedstawienie to cechuje reprezentacyjność, co sugeruje postawa Dzieciątka, które lekko kieruje wzrok ku widzowi. |
||
Kompozycja ta zawiera bogatą symbolikę odnoszącą się zarówno do Marii, jak i Jezusa. Punktem odniesienia jest glob ziemski, który Maria przekazuje pod opiekę i łaskę dłoni Dzieciątka, wyrażając tym rolę Marii jako protektorki i patronki ludzkości. Dzieciątko dotyka globu, co jest nawiązaniem do symboliki Chrystusa jako ''[[Salvator Mundi]]''. |
Kompozycja ta zawiera bogatą symbolikę odnoszącą się zarówno do Marii, jak i Jezusa. Punktem odniesienia jest glob ziemski, który Maria przekazuje pod opiekę i łaskę dłoni Dzieciątka, wyrażając tym rolę Marii jako protektorki i patronki ludzkości. Dzieciątko dotyka globu, co jest nawiązaniem do symboliki Chrystusa jako ''[[Salvator Mundi]]''. |
||
| ⚫ | |||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
* [[Góra Świętej Anny]] |
* [[Góra Świętej Anny]] |
||
* [[Święta Anna]] |
|||
| ⚫ | |||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
{{ |
{{Bibliografia start}} |
||
* [[Adam Bochnak]], ''Wit Stwosz w Polsce'', Warszawa, 1950 |
* [[Adam Bochnak]], ''Wit Stwosz w Polsce'', Warszawa, 1950 |
||
* [[Lech Kalinowski]], Franciszek Stolot (red.), ''Wit Stwosz w Krakowie'', Kraków, 1987 |
* [[Lech Kalinowski]], Franciszek Stolot (red.), ''Wit Stwosz w Krakowie'', Kraków, 1987 |
||
| Linia 30: | Linia 29: | ||
* Andrzej Olszewski, ''Święta Anna Samotrzeć'', w:, ''Wawel 1000-2000'', Kraków, t. 2, str. 114-115, 2000 |
* Andrzej Olszewski, ''Święta Anna Samotrzeć'', w:, ''Wawel 1000-2000'', Kraków, t. 2, str. 114-115, 2000 |
||
* [[Piotr Skubiszewski]], ''Wit Stwosz'', Warszawa, 1985 |
* [[Piotr Skubiszewski]], ''Wit Stwosz'', Warszawa, 1985 |
||
{{ |
{{Bibliografia stop}} |
||
{{Dzieła Wita Stwosza}} |
{{Dzieła Wita Stwosza}} |
||
Wersja z 09:02, 18 paź 2011
Święta Anna Samotrzeć tzw. Tarnowska i Bernardyńska – gotyckie rzeźby związane z twórczością Wita Stwosza. Pod tym pojęciem rozumie się dwie rzeźby związane z krakowską działalnością Wita Stwosza. O ile atrybucja zaginionego dziś dzieła Świętej Anny Samotrzeciej Tarnowskiej[1] Stwoszowi jest przyjęta przez niektórych badaczy, to w przypadku drugiej rzeźby – Świętej Anny Samotrzeciej Bernardyńskiej, znajdującej się dziś w kaplicy św. Anny przy kościele Bernardynów w Krakowie, naukowcy przypisują dzieło naśladowcy bądź uczniowi Stwosza.
Święta Anna Samotrzeć z Tarnowa
Pierwotne miejsce i funkcja grupy figuralnej nie są znane. Dzieło zostało przeniesione do kościoła w Olszynach (gmina Brzesko), przypuszczalnie z krakowskiej kolegiaty św. Anny, lub do którejś z kaplic kościoła Mariackiego. W II poł. XIX wieku przekazane do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie. W 1940 okupanci hitlerowscy pod pretekstem wystawy dzieł Wita Stwosza zabrali to dzieło i odtąd ślad po nim zaginął.
Jest to grupa figuralna wykonana z drewna lipowego, niegdyś pokryta polichromią. Przedstawia siedzące obok siebie Matkę Boską i św. Annę. Maria karmi piersią Dzieciątko, które leży na jej łonie. Anna zwraca się do Marii, kładąc lekko lewą dłoń na ramieniu córki oraz podaje owoc granatu. Obie w długich sukniach, gładkich u góry, od pasa w dół o pionowych fałdach. Ponadto okryte są płaszczami o dynamicznym, modelunku fałd. Anna ma głowę owiniętą chustą i nakrytą welonem. Przedstawienie to zdradza trafne utrwalenie momentu oraz rodzajowy charakter, który jest wpisany w religijną treść.
W dziele tym zawarta jest symbolika napojów o najwyższym mistycznym znaczeniu. Syn Boży jest karmiony mlekiem nadającym mu pełnię życia ciała ludzkiego, zaś ukazany przez Annę owoc granatu prorokuje przelaną krew, która zbawi ludzkość i pod postacią wina będzie poić przyszłe pokolenia. Tym samym scena ta zapowiada sakramentalny wymiar Eucharystii.
Święta Anna Samotrzeć z kościoła Bernardynów
Przypuszczalnie powstała z inicjatywy Bernardynów pod wpływem tarnowskiego wzoru. Akta wizytacji kościoła św. Anny wzmiankują o corocznych procesjach zakonników ze Stradomia do kolegiaty.
Przedstawienie to posiada podobny do tarnowskiej rzeźby typ kompozycji – siedzących na ławie Marię i Annę; wyraz twarzy oraz stroje. Dzieciątko stoi na kolanach Marii, delikatnie przytrzymywane przez matkę i babkę, które kierują wzrok ku Jezusowi. Maria trzyma w swej prawicy glob. Przedstawienie to cechuje reprezentacyjność, co sugeruje postawa Dzieciątka, które lekko kieruje wzrok ku widzowi.
Kompozycja ta zawiera bogatą symbolikę odnoszącą się zarówno do Marii, jak i Jezusa. Punktem odniesienia jest glob ziemski, który Maria przekazuje pod opiekę i łaskę dłoni Dzieciątka, wyrażając tym rolę Marii jako protektorki i patronki ludzkości. Dzieciątko dotyka globu, co jest nawiązaniem do symboliki Chrystusa jako Salvator Mundi.
Zobacz też
- ↑ Rzeźba znajdowała się do II wojny światowej w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie
Bibliografia
- Adam Bochnak, Wit Stwosz w Polsce, Warszawa, 1950
- Lech Kalinowski, Franciszek Stolot (red.), Wit Stwosz w Krakowie, Kraków, 1987
- Zdzisław Kępiński, Wit Stwosz, Warszawa, 1981
- Andrzej Olszewski, Święta Anna Samotrzeć, w:, Wawel 1000-2000, Kraków, t. 2, str. 114-115, 2000
- Piotr Skubiszewski, Wit Stwosz, Warszawa, 1985
