Wachsz (rzeka): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m r2.7.2+) (Robot poprawił tr:Vahş Nehri |
m r2.6.5) (Robot dodał zh:瓦赫什河 |
||
Linia 67: | Linia 67: | ||
[[tr:Vahş Nehri]] |
[[tr:Vahş Nehri]] |
||
[[uk:Вахш]] |
[[uk:Вахш]] |
||
[[zh:瓦赫什河]] |
Wersja z 12:58, 4 sie 2012
[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]] {{{opis zdjęcia}}} | |
Kontynent | |
---|---|
Państwo | WD: Tadżykistan, Kirgistan |
Lokalizacja |
{{{lokalizacja}}} |
{{{rodzaj cieku}}} | |
Długość | 786 km |
Spadek |
{{{spadek}}} |
Powierzchnia zlewni |
{{{powierzchnia zlewni}}} km² |
Średni przepływ |
{{{średni przepływ}}} m³/s {{{miejsce przepływu}}} |
Źródło | |
Miejsce | {{{źródło: miejsce}}} |
Wysokość |
{{{źródło: wysokość}}} |
Współrzędne |
Nieprawidłowe parametry: {{{{źródło: współrzędne}}}|type:landmark} |
Ujście | |
Recypient | Amu-daria |
Miejsce |
{{{ujście: miejsce}}} |
Wysokość |
{{{ujście: wysokość}}} |
Współrzędne |
Nieprawidłowe parametry: {{{{ujście: współrzędne}}}|type:landmark} |
Mapa | |
{{{opis mapy}}} | |
Położenie na mapie Azji Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{źródło: współrzędne}}}} Nieprawidłowe parametry: {{{{ujście: współrzędne}}}} |
Wachsz (także Kyzyłsu, Surchob; tadż. وخش, ros. Вахш) - rzeka w południowo-wschodnim Kirgistanie i w północno-zachodnim Tadżykistanie. Długość - 786 km, powierzchnia zlewni - 39,1 tys. km², średni przepływ - 156 m³/s. Wody Wachszu pochodzą głównie z topnienia wysokogórskich lodowców. Najwyższe stany wód występują w lipcu i sierpniu. Największe dopływy - Muksu i Obichingu (lewe). Nazwy Kyzyłsu i Surchob oznaczają "czerwona rzeka", odpowiednio w języku perskim i kirgiskim.
Wachsz ma źródła w górach zamykających od wschodu Dolinę Ałajską, łączących Góry Ałajskie w paśmie Ałaju z Górami Zaałajskimi w Pamirze. Rzeka płynie na zachód szeroką, wysoką (ponad 2000 m n.p.m.) Doliną Ałajską między Górami Ałajskimi na północy a Górami Zaałajskimi na południu. Na tym odcinku nosi nazwę Kyzyłsu. Na zachodnim krańcu Doliny Ałajskiej Wachsz wypływa na terytorium Tadżykistanu, gdzie z początku nosi nazwę Surchob. Rzeka stopniowo zmienia kierunek na południowo-wschodni i między coraz niższymi górami spływa do rozległej doliny Amu-darii. Koło miejscowości Pandżi Pojon (Niżnyj Piandż) Wachsz łączy się z rzeką Pandż, która stanowi tu granicę tadżycko-afgańską, tworząc Amu-darię.
Dolina Wachszu rozgranicza pasmo Ałaju od masywu Pamiru. Biegnie głównie przez wysokie góry i obfituje w głębokie wąwozy. Nad Wachszem leżą tadżyckie miasta Nurek, Sarband i Kurgontepa.
Na tadżyckim odcinku Wachszu stworzono łańcuch dziewięciu sztucznych jezior zaporowych, z których największe to Rogun (10,5 mld m³) i Nurek (11,6 mld m³). Ten system hydroenergetyczny wytwarza 90% energii elektrycznej produkowanej w Tadżykistanie.