Niewidoczna strona Księżyca: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne redakcyjne |
m lit. |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
'''Niewidoczna''' lub '''odwrotna strona Księżyca''' – powierzchnia odwróconej od [[Ziemia|Ziemi]] półkuli [[Księżyc]]a, nigdy niewidocznej z Ziemi ze względu na jego [[Obrót synchroniczny|rotację synchroniczną]]. [[Libracja]] Księżyca powoduje, że brzegi odwróconej strony (łącznie ok. 18%) mogą być obserwowane z Ziemi, ale tylko pod małym kątem, co utrudnia rozpoznawanie rzeźby terenu. Odwrotna strona Księżyca pozostawała praktycznie nieznana do czasu lotów [[sonda kosmiczna|sond kosmicznych]]. Pierwsze jej zdjęcia wykonała [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radziecka]] sonda [[Łuna 3]] w 1959 r., człowiek po raz pierwszy zobaczył tę część Srebrnego Globu podczas misji [[Apollo 8]] w 1968 r. |
'''Niewidoczna''' lub '''odwrotna strona Księżyca''' – powierzchnia odwróconej od [[Ziemia|Ziemi]] półkuli [[Księżyc]]a, nigdy niewidocznej z Ziemi ze względu na jego [[Obrót synchroniczny|rotację synchroniczną]]. [[Libracja]] Księżyca powoduje, że brzegi odwróconej strony (łącznie ok. 18%) mogą być obserwowane z Ziemi, ale tylko pod małym kątem, co utrudnia rozpoznawanie rzeźby terenu. Odwrotna strona Księżyca pozostawała praktycznie nieznana do czasu lotów [[sonda kosmiczna|sond kosmicznych]]. Pierwsze jej zdjęcia wykonała [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radziecka]] sonda [[Łuna 3]] w 1959 r., człowiek po raz pierwszy zobaczył tę część Srebrnego Globu podczas misji [[Apollo 8]] w 1968 r. |
||
Bywa ona nazywana niesłusznie „ciemną stroną Księżyca”, chociaż otrzymuje minimalnie więcej światła słonecznego niż półkula widoczna z Ziemi (znikome różnice wynikają z faktu, że widoczna strona Księżyca bywa [[Zaćmienie Księżyca|zaćmiewana]]). Alternatywne wyjaśnienie tego terminu{{fakt}}<!-- na anglojęzycznej Wikipedii są dwa przypisy i w żadnym z nich te dwa fakty nie są powiązane! --> wiąże się z doświadczeniem astronautów, którzy krążąc po orbicie wokółksiężycowej |
Bywa ona nazywana niesłusznie „ciemną stroną Księżyca”, chociaż otrzymuje minimalnie więcej światła słonecznego niż półkula widoczna z Ziemi (znikome różnice wynikają z faktu, że widoczna strona Księżyca bywa [[Zaćmienie Księżyca|zaćmiewana]]). Alternatywne wyjaśnienie tego terminu{{fakt}}<!-- na anglojęzycznej Wikipedii są dwa przypisy i w żadnym z nich te dwa fakty nie są powiązane! --> wiąże się z doświadczeniem astronautów, którzy – krążąc po orbicie wokółksiężycowej – tracili łączność radiową z Ziemią, gdy przemieszczali się nad odwróconą stroną Księżyca. |
||
== Charakterystyka == |
== Charakterystyka == |
||
Wersja z 19:38, 5 wrz 2012
Niewidoczna lub odwrotna strona Księżyca – powierzchnia odwróconej od Ziemi półkuli Księżyca, nigdy niewidocznej z Ziemi ze względu na jego rotację synchroniczną. Libracja Księżyca powoduje, że brzegi odwróconej strony (łącznie ok. 18%) mogą być obserwowane z Ziemi, ale tylko pod małym kątem, co utrudnia rozpoznawanie rzeźby terenu. Odwrotna strona Księżyca pozostawała praktycznie nieznana do czasu lotów sond kosmicznych. Pierwsze jej zdjęcia wykonała radziecka sonda Łuna 3 w 1959 r., człowiek po raz pierwszy zobaczył tę część Srebrnego Globu podczas misji Apollo 8 w 1968 r.
Bywa ona nazywana niesłusznie „ciemną stroną Księżyca”, chociaż otrzymuje minimalnie więcej światła słonecznego niż półkula widoczna z Ziemi (znikome różnice wynikają z faktu, że widoczna strona Księżyca bywa zaćmiewana). Alternatywne wyjaśnienie tego terminu[potrzebny przypis] wiąże się z doświadczeniem astronautów, którzy – krążąc po orbicie wokółksiężycowej – tracili łączność radiową z Ziemią, gdy przemieszczali się nad odwróconą stroną Księżyca.
Charakterystyka
Niewidoczna strona Księżyca różni się wyglądem od widocznej, przede wszystkim ze względu na to, że znacznie mniejszy jej obszar pokrywają ciemne morza księżycowe (1% w porównaniu do 31,2% po widocznej stronie). Na niewidocznej stronie Księżyca znajdują się Mare Ingenii, Mare Moscoviense i Mare Orientale (częściowo widoczne z Ziemi dzięki libracji), w części także Mare Humboldtianum i Mare Marginis. Zastygła lawa wypełnia również duży krater Ciołkowski. Większą część odwróconej strony zajmują jasne wyżyny, pokryte licznymi kraterami uderzeniowymi różnej wielkości. Na południowej półkuli dominuje największy basen uderzeniowy w Układzie Słonecznym, Basen Biegun Południowy - Aitken.
Badania
Na odwróconej od Ziemi stronie Księżyca nie odbyło się do tej pory (2012) żadne lądowanie załogowe, ani miękkie lądowanie sondy bezzałogowej (kilka sond uderzyło w nią). Harrison Schmitt, jedyny geolog, który wylądował na powierzchni Księżyca, proponował, aby lądowanie jego misji odbyło się na odwrotnej stronie, w wypełnionym lawą kraterze Ciołkowski. NASA uznała tę propozycję za zbyt ryzykowną i lądownik Apollo 17 ostatecznie wylądował na widocznej stronie.