Radogoszcz (obóz przesiedleńczy): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:47, 11 lut 2014

Obóz przesiedleńczy Radogoszcz – powstał w dużej fabryce włókienniczej Samuela Abbego, u zbiegu ulic Zgierskiej i gen. J. Sowińskiego na początku października 1939 r., na potrzeby pierwszej, tzw. "dzikiej", akcji wysiedleńczej mieszkańców Łodzi i okolic^[1], która trwała do stycznia-lutego 1940 roku. Od 1 lipca 1940 r. w tym miejscu powstało tzw. Rozszerzone więzienie policyjne, Radogoszcz.

Historia

Ludzi, najczęściej całe rodziny, przetrzymywano tu tylko do czasu zgromadzenia odpowiedniej ilości osób do kolejnego transportu przesiedleńczego na teren Generalnego Gubernatorstwa. Przeciętnie był to jeden dzień, jedno popołudnie, maksymalnie kilka dni. Miejscem docelowym tych transportów był najczęściej Kraków (tu obóz przesiedleńczy przy ul. Wąskiej), ale co najmniej jeden wysłano do Krosna, inny do Jasła (20 grudnia 1939 r.) skąd rozesłano ich po okolicznych wsiach.

W okresie funkcjonowania tego obozu nie odnotowano żadnego przypadku śmierci uwięzionych, chociaż miejsce to nie było w najmniejszym stopniu przystosowane do pobytu tu większej liczby ludzi. Nie odnotowano też specjalnego dręczenia wysiedleńców. Jedyną udręką był los wysiedleńca i nieznane im dalsze jego koleje.

Nie zachowały się żadne dokumenty tego obozu - a tym samym nie jest możliwa do ustalenia pełna liczba osób, które przez niego przeszły - poza aktualnie tylko trzema obecnie znanymi (2013 r.) tzw. "Kartami Uchodźcy" (Flüchtlingsschein), na których pod nazwiskiem "głowy rodziny" wpisywano pozostałych członków jego rodziny, wydawanych w momencie opuszczenia obozu^[2]. Najwyższy numer ze wspomnianych wyżej "Kart" to 806, co orientacyjnie daje liczbę co najmniej 3224 osób (806 x 4), które mogły przejść przez ten obóz. W oddziale "Radogoszcz" Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, prowadzona jest "Kartoteka Wysiedleńców", przede wszystkim na podstawie ich osobistych zgłoszeń, obejmująca obecnie tylko kilkaset nazwisk^[3].

Między innymi przez radogoski obóz przesiedleńczy przeszła wraz z rodziną (ojciec, matka, rodzeństwo, mąż) Michalina Wisłocka z d. Braun. Wszyscy, po spędzonej tu nocy, wywiezieni zostali do Krakowa^[4].

Część (większość ?) łódzkich wysiedleńców w Krakowie lokowano w podobnych obozach przesiedleńczych przy ul. Wąskiej 7 lub Sokolskiej^{[potrzebny przypis]}, w dzielnicy "Kazimierz"^[5]. Na pewno na ul. Wąską trafili przesiedleńcy z II transportu (13-14 grudnia 1939; por. "Karta Uchodźcy" obok).

Radogoski obóz przesiedleńczy funkcjonował nie później niż do końca czerwca 1940 roku. W międzyczasie, od końca grudnia 1939 r., Niemcy zaczęli tu przenosić więźniów z obozu przejściowego w fabryce Michała Glazera, położonego niedaleko, przy obecnej ul. Liściastej. Byli oni umieszczani w głównym, 3-piętrowym budynku byłej przędzalni, podczas gdy przesiedleńcy koczowali w położonej obok parterowej hali byłej tkalni, nakrytej szedowym dachem. Akcja ta zakończyła się 5 stycznia 1940 roku. Z dniem 1 lipca 1940 r. na bazie obozu przejściowego, a z likwidacją funkcji obozu przesiedleńczego, Niemcy utworzyli tu tzw. Rozszerzone więzienie policyjne, które funkcjonowało do tragicznego końca – masakry więźniów i pożaru głównego budynku więziennego w nocy z 17 na 18 stycznia 1945 roku.

↑ Bojanowski Tadeusz, Łódź pod okupacją niemiecką w latach II wojny światowej (1939–1945), Łódź 1992, s. 158.
↑ Kłamliwa nazwa "Karta Uchodźcy" miała na celu ukrycie rzeczywistej przyczyny opuszczenia dotychczasowego miejsca zamieszkania. Wszystkie (ksero) w zbiorach Dz. Okupacji w oddz. "Radogoszcz" MTN-Łódź.
↑ Kontakt w tej sprawie z oddz. "Radogoszcz": (42) 655 36 66 lub (42) 657 93 34; również w celu ustalenia następnych nazwisk przesiedleńców.
↑ Wisłocka Michalina, Malinka, Bratek i Jaś. Warszawa 1998. (s. 47–48: rozdział pt. „Dziennik wojenny i wyjazd w nieznane”).
↑ "Kazimierz" przed wojną stanowił główne miejsce zamieszkania miejscowej ludności żydowskiej. Budynek jest położony obok dawnej zajezdni tramwajowej na ul. św. Wawrzyńca. W okresie międzywojennym budynek mieścił żydowską Szkołę Powszechną nr 22 oraz Szkołę Specjalną Nr 46. Po rozpoczęciu okupacji niemieckiej w Krakowie budynek został przejęty przez okupanta i zamieniony na obóz przesiedleńczo-przejściowy m.in. dla ludzi wywożonych na roboty przymusowe do Niemiec. Fakt ten upamiętnia pamiątkowa tablica. Od 1992 r. jedną połowę gmachu zajmuje VI L.O. im. A. Mickiewicza, zaś drugą (od 2003 r.) Gimnazjum nr 3 im. Króla Kazimierza Wielkiego.

Bibliografia

Wisłocka Michalina, Malinka, Bratek i Jaś. Warszawa 1998. (s. 47–48: rozdział pt. „Dziennik wojenny i wyjazd w nieznane”).

[1] Bojanowski Tadeusz, Łódź pod okupacją niemiecką w latach II wojny światowej (1939–1945), Łódź 1992, s. 158.

[2] Kłamliwa nazwa "Karta Uchodźcy" miała na celu ukrycie rzeczywistej przyczyny opuszczenia dotychczasowego miejsca zamieszkania. Wszystkie (ksero) w zbiorach Dz. Okupacji w oddz. "Radogoszcz" MTN-Łódź.

[3] Kontakt w tej sprawie z oddz. "Radogoszcz": (42) 655 36 66 lub (42) 657 93 34; również w celu ustalenia następnych nazwisk przesiedleńców.

[4] Wisłocka Michalina, Malinka, Bratek i Jaś. Warszawa 1998. (s. 47–48: rozdział pt. „Dziennik wojenny i wyjazd w nieznane”).

[5] "Kazimierz" przed wojną stanowił główne miejsce zamieszkania miejscowej ludności żydowskiej. Budynek jest położony obok dawnej zajezdni tramwajowej na ul. św. Wawrzyńca. W okresie międzywojennym budynek mieścił żydowską Szkołę Powszechną nr 22 oraz Szkołę Specjalną Nr 46. Po rozpoczęciu okupacji niemieckiej w Krakowie budynek został przejęty przez okupanta i zamieniony na obóz przesiedleńczo-przejściowy m.in. dla ludzi wywożonych na roboty przymusowe do Niemiec. Fakt ten upamiętnia pamiątkowa tablica. Od 1992 r. jedną połowę gmachu zajmuje VI L.O. im. A. Mickiewicza, zaś drugą (od 2003 r.) Gimnazjum nr 3 im. Króla Kazimierza Wielkiego.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Wersja z 15:44, 11 lut 2014 edytuj 83.19.170.169 (dyskusja) dr. techn. ← poprzednia edycja		Wersja z 15:47, 11 lut 2014 edytuj anuluj edycję Lodz (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 983 edycje drobne redakcyjne następna edycja →
Linia 17:		Linia 17:


	Radogoski obóz przesiedleńczy funkcjonował nie później niż do końca czerwca 1940 roku. W międzyczasie, od końca grudnia 1939 r., Niemcy zaczęli tu przenosić więźniów z [[Radogoszcz (obóz przejściowy)\|~~więziennego~~ obozu przejściowego w fabryce Michała Glazera]], położonego niedaleko, przy obecnej ul. Liściastej. Byli oni umieszczani w głównym, 3-piętrowym budynku byłej przędzalni, podczas gdy przesiedleńcy koczowali w położonej obok parterowej hali byłej tkalni, nakrytej szedowym dachem. Akcja ta zakończyła się 5 stycznia 1940 roku. Z dniem 1 lipca 1940 r. na bazie obozu przejściowego, a z likwidacją funkcji obozu przesiedleńczego, Niemcy utworzyli tu tzw. [[Radogoszcz (więzienie)\|Rozszerzone więzienie policyjne]], które funkcjonowało do tragicznego końca – [[Masakra w więzieniu na Radogoszczu\|masakry więźniów i pożaru]] głównego budynku więziennego w nocy z 17 na 18 stycznia 1945 roku.		Radogoski obóz przesiedleńczy funkcjonował nie później niż do końca czerwca 1940 roku. W międzyczasie, od końca grudnia 1939 r., Niemcy zaczęli tu przenosić więźniów z [[Radogoszcz (obóz przejściowy)\|obozu przejściowego w fabryce Michała Glazera]], położonego niedaleko, przy obecnej ul. Liściastej. Byli oni umieszczani w głównym, 3-piętrowym budynku byłej przędzalni, podczas gdy przesiedleńcy koczowali w położonej obok parterowej hali byłej tkalni, nakrytej szedowym dachem. Akcja ta zakończyła się 5 stycznia 1940 roku. Z dniem 1 lipca 1940 r. na bazie obozu przejściowego, a z likwidacją funkcji obozu przesiedleńczego, Niemcy utworzyli tu tzw. [[Radogoszcz (więzienie)\|Rozszerzone więzienie policyjne]], które funkcjonowało do tragicznego końca – [[Masakra w więzieniu na Radogoszczu\|masakry więźniów i pożaru]] głównego budynku więziennego w nocy z 17 na 18 stycznia 1945 roku.

	{{Przypisy}}		{{Przypisy}}