Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Chersoniu

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej

Свято-Успенський собор

65-101-0099
sobór parafialny
Widok ogólny
Państwo	Ukraina
Obwód	chersoński
Miejscowość	Chersoń
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego
Eparchia	chersońska
Sobór katedralny	od 1828 do 1930
Wezwanie	Zaśnięcie Matki Bożej
Wspomnienie liturgiczne	15/28 sierpnia
Historia Data rozpoczęcia budowy 1786 Data zakończenia budowy 1797 Data poświęcenia 1797 Data zamknięcia 1930, ponowna: 1944 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Data reaktywacji 1941, ponowna: 1993 Fundator kupcy chersońscy
Dane świątyni Styl klasycystyczny Świątynia • materiał bud. • wysokość • długość • szerokość • cegła 40,5 m 46 m 31 m Wieża kościelna • liczba wież 1 Kopuła • liczba kopuł 1 Liczba ikonostasów 1 Ołtarz • liczba ołtarzy • wezwania ołtarzy bocznych 3 św. Mikołaja, św. Barbary
Położenie na mapie Chersonia Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
Położenie na mapie Ukrainy Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
Położenie na mapie obwodu chersońskiego Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
46°37′48,8″N 32°36′50,2″E

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej – prawosławny sobór parafialny w Chersoniu, w jurysdykcji eparchii chersońskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego. Największa budowla sakralna w mieście.

Historia

Do budowy cerkwi przystąpiono w 1786 r. w związku z prośbą, jaką wystosowali rok wcześniej do arcybiskupa chersońskiego Nikifora kupcy i mieszczanie z Przedmieścia Kupieckiego w Chersoniu. Starali się oni o wzniesienie nowej świątyni prawosławnej, jako że istniejąca już cerkiew Narodzenia Matki Bożej i Mądrości Bożej była administrowana przez wspólnotę Greków i nabożeństwa odbywały się w niej w tym właśnie języku. Głównymi fundatorami cerkwi byli kupcy Iwan Snizariew i Piotr Fiendrikow, zaś pod budowę obiektu wybrano obszerny plac w centralnej części Kupieckiego Przedmieścia. W 1787 r. z powodu wybuchu wojny rosyjsko-tureckiej prace przy cerkwi zawieszono. Przez kolejną dekadę kupcy chersońscy uczęszczali do drewnianej cerkwi św. Michała Archanioła, którą specjalnie dla nich przeniesiono z chersońskiej twierdzy. Równolegle wznowiono prace nad cerkwią Zaśnięcia Matki Bożej i ostatecznie oddano ją do użytku liturgicznego w 1798 r. Wtedy rozebrano cerkiew drewnianą.

W 1828 r. cerkiew otrzymała status głównego soboru w mieście, jako że sobór św. Katarzyny w Chersoniu został podporządkowany prawosławnemu duszpasterstwu wojskowemu. Pięć lat później drewnianą dzwonnicę budynku rozebrano i wzniesiono na jej miejscu kamienną (fundatorem był Jakow Doroszenko), zaś w 1897 r. podwyższono ją, wznosząc 11-metrową iglicę. Wcześniej, w 1853 r., na prośbę arcybiskupa chersońskiego i odeskiego Innocentego (rezydującego w Odessie) świątyni nadano rangę soboru katedralnego. 26 października 1855 r. na Świętej Liturgii w świątyni obecny był car Aleksander II. W latach 1859–1861 cały budynek przeszedł kapitalny remont, ponadto wzniesiono wokół niego ogrodzenie, wykonano we wnętrzu freski w stylu neobizantyjskim i wstawiono nowy ikonostas.

W 1922 r. władze radzieckie przeprowadziły w cerkwi konfiskatę kosztowności, w 1929 r. parafię zmuszono do zdjęcia dzwonów, a rok później świątynia została zamknięta i zaadaptowana na klub sportowy. Wyposażenie cerkwi zostało całkowicie zniszczone. Sobór otwarto ponownie po wkroczeniu Niemców do Chersonia, ale w listopadzie 1944 r. został zamknięty powtórnie i do 1993 r. ponownie pełnił funkcję klubu sportowego przy zakładach im. Hryhorija Petrowskiego. W 1993 r. sobór Zaśnięcia Matki Bożej zwrócono Cerkwi. Rozpoczęty został jego remont. Sobór jest jedną z pięciu cerkwi tworzących dekanat centralny eparchii chersońskiej.

Architektura

Cerkiew jest budowlą typu krzyżowo-kopułowego, z trzema ołtarzami: głównym Zaśnięcia Matki Bożej, północnym św. Barbary oraz południowym św. Mikołaja. Łączna długość budynku wynosi 46 metrów, szerokość – 31 m, zaś wysokość – 40,5 m.

W soborze od lat 60. XIX w. znajdował się ikonostas obejmujący wszystkie trzy ołtarze, o łącznej długości trzydziestu metrów i wysokości 17 m, złożony z 50 ikon. Został on całkowicie zniszczony po 1930 r., przetrwała jedynie ikona Matki Bożej.