Sprawa Tamam Shud

Mężczyzna z Somerton

Policyjna fotografia zmarłego mężczyzny z 1948 roku
Data i miejsce urodzenia	ok. 1903 n/n
Data i miejsce śmierci	1 grudnia 1948 Somerton Beach, Adelaide
Przyczyna śmierci	otrucie
Miejsce spoczynku	West Terrace Cemetery, Adelaide
Zawód, zajęcie	nieznany (według pogłosek tajny agent)
Miejsce zamieszkania	nieznane
Narodowość	nieznana

Sprawa Tamam Shud (ang. Tamam Shud Case) lub tajemnica mężczyzny z Somerton (ang. Mystery of the Somerton Man) – nierozwiązana sprawa morderstwa niezidentyfikowanego mężczyzny, znalezionego martwego 1 grudnia 1948 roku na plaży Somerton Beach w Australii.

Według australijskiego naukowca Johna Clelanda, znależony mężczyzna był podobny do Brytyjczyka lat 40-45. Miał około 180 cm wzrostu, brązowy kolor oczu, rudawe włosy z siwizną na skroniach. Twarz mężczyzny była ogolona, oraz nie miała jakichkolwiek charakterystycznych cech. Palce stóp miały charakterystyczną deformację, która spotyka się u osób, które często noszą buty z wąskim noskiem. Nogi człowieka miały dobrze zbudowane mięśni brzuchate łydki. Był dobrze ubrany w białą koszulę, czerwono-niebieski krawat, brązowe spodnie, skarpety, buty. Choć w Adelaidzie w tym czasie było ciepło, ze sobą miał brązowy sweter oraz modną marynarkę stylu raczej europejskiego. Jednak nie znaleziono kapelusza, chociaż był on istotną częścią ubrania tego czasu. Przy ciele mężczyzny nie znaleziono żadnych dokumentów, a z jego ubrań zostały usunięte wszystkie metki.

W chwili odnalezienia policja nie odkryła żadnych widocznych ran. W kieszeniach odnaleziono skasowany bilet autobusowy do przystanku Glenelg, nieskasowany bilet kolejowy od Adelaidy do stacji Chenley-Beach, która znajduje się w 10 km na zachód od miasta, gumę do żucia Juicy Fruit, papierosy Army Club, monety, zapałki i kilka innych rzeczy. Przystanek, na którym wyszedł mężczyzna, znajdował się około 1100 metrów na północ od miejsca odnalezienia ciała.

Świadkowie opowiadali, że zauważyli człowieka, podobnego do znalezionego mężczyzny, wieczorem 30 listopada, leżącego na plecach blisko od miejsca zdarzenia, w okolicy domu dla niepełnosprawnych dzieci. Małżonkowie, którzy ujrzeli mężczyznę w okresie 19:30-20:00, stwierdzili, że nie zauważyli żadnych ruchów, ale uznali, że mężczyzna jest po prostu pijany i z tego powodu nie zgłosili się na policję. Inni świadkowie podali, że około 19:00 obserwowali ruch rąk.

Sekcja zwłok

Autopsja wykazała, że mężczyzna był atletycznie zbudowany oraz zdrowy. Zgon nastąpił około 02:00 w nocy 1 grudnia. Ostatnim posiłkiem ofiary był Cornish pasty - angielskie tradycyjne danie, które zostało zjedzone około 3-4 godziny przed zgonem. Nie znaleziono śladów trucizn w żołądku. Jednak patomorfolog został przekonany że mężczyzna zmarł nie z powodu naturalnych przyczyn, a jedną z możliwych trutek wskazał na barbiturany lub inny środek nasenny

Początek śledztwa

Miejsce śmierci

Wstępnie ustalono, że umarł w wyniku otrucia (wykazano to ze względu na stan narządów wewnętrznych), ale nie udało się ustalić, jaka to mogłaby być trucizna. Identyfikacja ciała na podstawie odcisków palców i stanu uzębienia nie powiodła się pomimo sprawdzenia baz danych z wielu krajów.

Próby ustalenia tożsamości

3 grudnia p. Johnson, który został ujawniony za ofiarę przez dziennikarzy, przyszedł do komisariatu policji celem odwołania swego zgonu. Wtedy jedno z czasopism, ang. The News, opublikował zdjęcie mężczyzny celem poszerzenia poszukiwania świadków oraz ustalenia tożsamości. 5 grudnia The Advertiser pisał o zgłoszeniu do policji świadka, który prawdopodobnie pił razem z podobnym mężczyzną. Ten mężczyzna jakoby pokazał wojskowy dowód na nazwisko Solomson.

Nowe informacje

Kilka miesięcy później znaleziono walizkę, którą zostawił tajemniczy mężczyzna na stacji kolejowej w Adelaide w dniu swojej śmierci. W walizce nie znaleziono żadnych rzeczy, które mogłyby coś powiedzieć o właścicielu. W tym samym czasie policja znalazła ukrytą kieszeń w spodniach mężczyzny. Wewnątrz była równo złożona kartka ze słowami Tamam Shud (z perskiego zakończony). Jak się później okazało, słowa te pochodzą z ostatniej strony XI-wiecznego zbioru Rubajjatów autorstwa perskiego poety Omara Chajjama.

Skrawek papieru z napisem Tamám Shud

Po ujawnieniu tej informacji w prasie, na policję zgłosił się mężczyzna, który znalazł jeden z nielicznych egzemplarzy Rubajjatów na przednim siedzeniu w samochodzie. Książka została podrzucona przez uchylone okno w samochodzie. Ostatnia strona ze słowami Tamam Shud została wyrwana. Potwierdzono później, że tajemniczy mężczyzna był posiadaczem tej książki.

Kartka z tajnym szyfrem

Na okładce książki odnaleziono litery zapisane ołówkiem, wyglądające jak tajny szyfr. Treść kodu:

W (lub M) RGOABABD
MLIAOI
WTBIMPANETP
MLIABO AIAQC
I (lub V) TTMTSAMSTGAB

W książce znaleziono również nieistniejący w książce telefonicznej numer telefonu. Wyjaśniono, że numer telefonu należy do pielęgniarki mieszkającej 800 metrów od Somerton Beach w Adelaide. Kobieta zaprzeczyła, by znała tajemniczego mężczyznę. Zeznała jednak, że była przez pewien czas właścicielką tomiku Rubajjatów, ale przekazała ją australijskiemu porucznikowi, który nazywał się Alfred Boxall. Przez pewien czas sugerowano, że tajemniczym mężczyzną jest właśnie Boxall, ale ten pojawił się niespodziewanie z kopią Rubajjatów podarowaną przez pielęgniarkę. W kopii Boxalla nie brakowało ostatniej strony, która została wyrwana w książce tajemniczego mężczyzny.

Zapytany o znaczenie ostatnich wersów, Boxall unikał odpowiedzi. Informacje o pielęgniarce utajniono, do dziś nie wiadomo, jak się nazywała.

Kopia Rubajjatów ponownie zaginęła w latach 50..

Sprawa utknęła w miejscu pomimo dużego zainteresowania opinii publicznej.

Rozpoczęcie na nowo badań nad szyfrem

W 2009 roku przeprowadzono badania, które wykazały, że nie są to litery losowe, ale prawdopodobnie zakodowane w języku angielskim. Odkryto, że jest to szyfr z kluczem jednorazowym. Liter jest jednak za mało, by można było znaleźć klucz.

Spekulacje na temat motywu śmierci

Z czasem pojawiły się pogłoski, że tajemniczy mężczyzna był szpiegiem. Wiele osób argumentowało, że miejsce śmierci mężczyzny leży w pobliżu centrum australijskiego wywiadu.

Grób

Grób nieznanego mężczyzny

Grób tajemniczego mężczyzny do dzisiaj jest anonimowy. W 2009 roku odkryto, że na grobie ktoś kładzie kamienie zgodnie z tradycją żydowską. Odrzucono jednak teorie o żydowskim pochodzeniu nieznanego mężczyzny, z racji tego, że nie był obrzezany. Część osób przekazała do mediów informacje, że pewna kobieta zostawia na grobie kwiaty, ale informacje te nie zostały potwierdzone przez policję.

Dalsze zabójstwa związane ze sprawą Tamam Shud

Pół roku po śmierci tajemniczego mężczyzny, około 20 kilometrów od Somerton odnaleziono ciało dwuletniego dziecka oraz jego nieprzytomnego ojca. Nie udało się wyjaśnić śmierci dziecka. Ojciec dziecka trafił do szpitala ogólnego, a później do szpitala psychiatrycznego. Jego żona zeznała, że jej mąż prawdopodobnie znał tożsamość tajemniczego mężczyzny.

3 lata przed śmiercią tajemniczego mężczyzny, na plaży koło Sydney znaleziono ciało Singapurczyka. Był to Joseph George Saul Haim Marshall. Przyczyną śmierci było samobójstwo poprzez zażycie trucizny. Obok ciała leżały Rubajjaty.

Linki zewnętrzne

• Informacje o śledztwie tajemniczego mężczyzny w prasie