Wrześnica (rzeka)
 Wrześnica przepływająca przez Park im. Marszałka Józefa Piłsudskiego we Wrześni | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Województwo | |
| Lokalizacja | |
| Rzeka III rzędu | |
| Długość | 60,775 km |
| Spadek |
1,0–1,5 ‰ |
| Powierzchnia zlewni |
354,7 km² |
| Średni przepływ |
0,15 m³/s Samarzewo |
| Źródło | |
| Miejsce | Piekary w pobliżu Gniezna |
| Wysokość |
126 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | Warta |
| Miejsce | |
| Wysokość |
72 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Wrześnica (dawniej Wrzesień[1] lub Września[2]) – rzeka, prawy dopływ Warty, o długości 60,7[3], 53[4] lub 49 km[5].
Przebieg[edytuj | edytuj kod]
Wrześnica wypływa na Pojezierzu Wielkopolskim, około 4 km na zachód od Gniezna, w pobliżu wsi Piekary[5]. Jej źródło znajduje się na wysokości około 126 m n.p.m. Zgodnie z atlasem hydrograficznym (IMGW 1980) rzeka ma długość 53,0 km, natomiast według danych Rejonowego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrześni długość rzeki wynosi 60,775 km. Głównym i największym dopływem Wrześnicy jest Mała Wrześnica o długości 13,2 km, uchodząca do niej poniżej wsi Noskowo[3]. Wrześnica jest rzeką III rzędu, o charakterze typowo nizinnym. Całe jej dorzecze w zależności od źródeł ma powierzchnię 354,7 km²[6] lub 371,6 km²[7]. Rzeka od miejscowości Parcewo jest żeglowna, co pozwala na wykorzystywanie jej w celach rekreacyjnych[5]. Wrześnica przepływa przez siedem gmin i 60 miejscowości położonych na terenie województwa wielkopolskiego[6]. W latach 1965 - 67 w wyniku spiętrzenia jej wód w północno-wschodniej części Wrześni powstał zaporowy zbiornik przepływowy zwany Zalewem Wrzesińskim lub Zalewem Lipówka[3].
Zanieczyszczenie[edytuj | edytuj kod]
Przez szereg lat prowadzono badania stanu czystości wód rzeki Wrześnicy oraz Zalewu Wrzesińskiego. Badania te wykazywały bardzo duże ponadnormatywne zanieczyszczenie tych wód, w większości nie mieszczące się w żadnej z trzech klas czystości wód powierzchniowych. Według badań z 1996, 2003 i lat 2010-2012 stwierdzono, że wypadkowa klasa czystości wód rzeki Wrześnicy nie odpowiada normom określonym dla wód powierzchniowych płynących[8][7]. Wyjątek stanowi odcinek od źródeł do miejscowości Pawłowo (około 13 km), na którym wody rzeki odpowiadały III klasie czystości. W 1996 roku za pośrednictwem Wrześnicy do rzeki Warty zostało wprowadzone ponad 466 t substancji organicznych, 638 t zawiesin, 253 t azotu amonowego i 144 t fosforanów[3]. Według danych z 2003 roku za zanieczyszczenie rzeki odpowiadały głównie zakłady położone na terenie Wrześni m. in. oczyszczalnia komunalna, Spółdzielna Mleczarska, Zakłady Tonsil oraz Spółdzielna Inwalidów[7].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Wrześnica pochodzi od słowa wrzos i określała rzekę płynącą przez tereny porośnięte wrzosami[1].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Maria Malec, Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Wydawn. Naukowe PWN, 2002, str. 269, ISBN 978-83-01-13857-8 [dostęp 2023-10-29] (pol.).
- ↑ Bronisław Chlebowski (red.), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XIV, dir.icm.edu.pl, Warszawa 1895 [dostęp 2023-10-28].
- ↑ a b c d Wody powierzchniowe [online], 1.wrzesnia.pl [dostęp 2023-10-28] [zarchiwizowane z adresu 2023-10-28] (pol.).
- ↑ Wrześnica, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-10-28] [zarchiwizowane z adresu 2023-10-28].
- ↑ a b c Program ochrony środowiska gminy Gniezno na lata 2011 - 2014 z perspektywą na lata 2015 - 2018, str. 23 [dostęp 2023-10-29] [zarchiwizowane 2023-10-31] (pol.).
- ↑ a b Uwarunkowania Hydrograficzne, [w:] Hanna Borucińska-Bieńkowska, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego cz. I a, Miasto i gmina Września, Chyby, czerwiec 1999, str. 2 [dostęp 2023-10-31] [zarchiwizowane 2023-10-31] (pol.).
- ↑ a b c Stan czystości wód powierzchniowych płynących, [w:] Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2003, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, str. 21-23 [zarchiwizowane 2023-10-31] (pol.).
- ↑ Charakterystyka JCWP, ISOK [dostęp 2023-10-31] [zarchiwizowane 2023-10-31] (pol.).