Klasyfikator (językoznawstwo)
Klasyfikator (ang. counter, measure word, classifier, counting suffix) to morfem, słowo lub sufiks pośredniczące pomiędzy liczebnikiem a wyrazem określanym. Konstrukcja taka wygląda następująco:
- liczebnik dotyczy bezpośrednio klasyfikatora
- grupa liczebnik + klasyfikator dotyczy wyrazu określanego
Klasyfikatory występują w wielu językach. W angielskim i polskim istnieje klasa "rzeczowników niepoliczalnych", łącząca się z różnymi klasyfikatorami. W polskim klasyfikatory są przeważnie opcjonalne. Po polsku można powiedzieć "jedno masło" czy "dwa piwa".
Przykładowa konstrukcja: five (5) bottles (rzeczownik butelki w funkcji klasyfikatora) of (morfem łączący) beer (piwo)
Użycie odpowiedniego klasyfikatora (sufiksu klasyfikującego) jest dość trudne, gdyż jest zależne od typu, przeznaczenia, czy kształtu rzeczy liczonej, jak np. w języku japońskim, gdzie istnieje kilkadziesiąt klasyfikatorów. Niektóre z nich to:
- -nin - ludzie
- -hiki - małe zwierzęta
- -ko - wszystko poza ludźmi i zwierzętami, spełnia rolę klasyfikatora "uniwersalnego"
- -tō - duże zwierzęta
- -wa - ptaki
- -satsu - książki, magazyny ilustrowane, gazety
- -hon - przedmioty cechujące się długością, może to być równie dobrze sznurek, jak i film, czy butelka piwa
- -do - wystąpienia (odpowiednik polskiego licznika "raz" w: 1 raz, 2 razy, ile razy)
- -kai - powtórzenia
- -hai - szklanki, filiżanki, naczynia z zawartością płynu
- -mai - płaskie, cienkie przedmioty
- -dai - pojazdy
Przykładowa konstrukcja: go (5) nin (klasyfikator ludzi) no (partykuła dzierżawcza) nihonjin (Japończyk)
W językach posiadających bogaty zakres klasyfikatorów, niektóre można stosować w danym kontekście wymiennie (np. japońskiego -do można używać zamiast -kai), nie są to podziały tak sztywne, jak w przypadku rodzajów gramatycznych.
W języku chińskim klasyfikator jest obowiązkowym elementem pojawiającym się między liczebnikiem a rzeczownikiem. Przypisanie klasyfikatorów do kategorii (czasami wcale nieoczywistych) jest w chińszczyźnie sztywne.