Zamek Kazimierzowski w Opocznie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m drobne techniczne |
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:PL Opoczno castle.JPG|thumb|250px|[[Zamek w Opocznie]], zrekonstruowany w XIX wieku]] |
[[Plik:PL Opoczno castle.JPG|thumb|250px|[[Zamek w Opocznie]], zrekonstruowany w XIX wieku]] |
||
[[Plik:Opoczno (js).jpg|thumb|250px|[[Zamek w Opocznie]]]] |
[[Plik:Opoczno (js).jpg|thumb|250px|[[Zamek w Opocznie]]]] |
||
'''Zamek w [[Opoczno|Opocznie]]''' powstał w południowo-zachodnim narożniku miasta lokacyjnego na miejscu, wzmiankowanej w 1365 roku curii – dworu królewskiego. Według [[Jan z Czarnkowa|Janka z Czarnkowa]] inwestorem budowy był król [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]]. |
'''Zamek w [[Opoczno|Opocznie]]''' powstał w południowo-zachodnim narożniku miasta lokacyjnego na miejscu, wzmiankowanej w 1365 roku curii – dworu królewskiego. Według [[Jan z Czarnkowa|Janka z Czarnkowa]] inwestorem budowy był król [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]]<ref>Jana z Czarnkowa Kronika polska 1333-1384 w: Monumenta Poloniae Historica ,t .II, Warszawa 1961,s.625.</ref>. Informację tę powtarza także [[Jan Długosz]]. Zamek został zbudowany prawdopodobnie razem z murami miejskimi i z nimi też został zespolony. Wiadomo, że miał kształt prostokąta a w zachodnim narożniku zamku znajdowała się wieża<ref>J.Widawski, Miejskie mury obronne w państwie polskim do początków XV w., Warszawa 1973, s.64-65.</ref>. W XVI wieku zamek wzmiankuje się jako uszkodzony, co być może było związane z wcześniejszym pożarem miasta. W dokumencie datowanym na 20 stycznia 1551 r. zamek wymieniony jest jako własność króla [[Zygmunt August|Zygmunta Augusta]]<ref>J.Wiśniewski, Dekanat opoczyński Radom 1913, s.4. Przekład łaciński S. Fudaleja, maszynopis w zbiorach |
||
Muzeum Regionalnego w Opocznie</ref>. W 1599 roku po uzyskaniu zgody króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]] wykonano nową bramę miejską w murach obronnych przebijając otwór od strony zamku na zewnątrz, a poprzez dziedziniec poprowadzono ulicę. Oznacza to, że w tym okresie nie przywiązywano już dużej wagi do jego funkcji militarnej i był to w tym czasie raczej już obiekt o charakterze administracyjnym. W lustracji zamku z 1620 roku wymieniono pozbawioną schodów Wieżę Szlachecką oraz kilka pomieszczeń w tym mieszkanie burgrabiego i kancelarię grodzką. |
|||
Zamek zniszczono w czasie [[Potop szwedzki|Potopu]] w 1655 roku. W XVIII wieku w wieży znajdowało się więzienie dla opoczyńskich mieszczan. Zabudowania zamkowe są jeszcze widoczne na planie miasta z 1820 roku, jednak rysunki z lat 1844-1846 wykonane przez Stanisława T. Chrząńskiego wskazują, że zamek był już wtedy ruiną.<ref>Ikonografia zabytków Kielecczyzny w malarstwie. Katalog wystawy, oprac. M.Rumin, Kielce 1975. Rysunek znajduje się w Gabinecie Rycin BUW, Albumy K. Stronczyńskiego.</ref> |
|||
Obecnie na miejscu prawdopodobnie całkowicie rozebranego zamku znajduje się budynek dla władz powiatowych zbudowany po 1874 roku, który przebudowano w 1927 roku pod kierunkiem architekta Majewskiego w stylu neorenesansowym ozdabiając go [[attyka (architektura)|attykami]], historyzującym portalem i herbem [[Odrowąż]]. Obiekt w okresie II Rzeczpospolitej był siedzibą starostwa powiatowego, a od czasów II Wojny Światowej do lat 60. XX wieku mieścił się w nim oddział zakaźny szpitala miejskiego. W latach [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Niemcy wyburzyli część budynku starostwa rozbudowując drogę w kierunku [[Radom]]ia. Od 1976 roku rozpoczęto adaptację obiektu na Muzeum Regionalne pod kierunkiem architekta J. Mackiewicza<ref>Dokumentacja konserwatorska z przebiegu prac budowlano-konserwatorskich w okresie 01.1981-06.1986 |
|||
oprac. E.Szelągowska, s.3</ref>. |
|||
Badań archeologicznych na terenie zamku nigdy nie prowadzono. |
|||
Zamek zniszczono w czasie [[Potop szwedzki|Potopu]] w 1655 roku. Pozostałości zamku są widoczne na planie miasta z 1820 roku. Widoki Stronczyńskiego z tego okresu wskazują, że zamek był już wtedy ruiną. Obecnie na miejscu zamku znajduje się budynek dla władz powiatowych zbudowany po 1874 roku, który przebudowano w stylu neorenesansowym w latach 20. XX wieku m.in. ozdabiając go [[attyka (architektura)|attykami]]. W latach [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Niemcy wyburzyli część budynku południowego rozbudowując drogę w kierunku [[Radom]]ia. Obecnie w zamku mieści się Muzeum Regionalne. |
|||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
Wersja z 13:36, 5 sty 2011
.jpg)
Zamek w Opocznie powstał w południowo-zachodnim narożniku miasta lokacyjnego na miejscu, wzmiankowanej w 1365 roku curii – dworu królewskiego. Według Janka z Czarnkowa inwestorem budowy był król Kazimierz Wielki[1]. Informację tę powtarza także Jan Długosz. Zamek został zbudowany prawdopodobnie razem z murami miejskimi i z nimi też został zespolony. Wiadomo, że miał kształt prostokąta a w zachodnim narożniku zamku znajdowała się wieża[2]. W XVI wieku zamek wzmiankuje się jako uszkodzony, co być może było związane z wcześniejszym pożarem miasta. W dokumencie datowanym na 20 stycznia 1551 r. zamek wymieniony jest jako własność króla Zygmunta Augusta[3]. W 1599 roku po uzyskaniu zgody króla Zygmunta III Wazy wykonano nową bramę miejską w murach obronnych przebijając otwór od strony zamku na zewnątrz, a poprzez dziedziniec poprowadzono ulicę. Oznacza to, że w tym okresie nie przywiązywano już dużej wagi do jego funkcji militarnej i był to w tym czasie raczej już obiekt o charakterze administracyjnym. W lustracji zamku z 1620 roku wymieniono pozbawioną schodów Wieżę Szlachecką oraz kilka pomieszczeń w tym mieszkanie burgrabiego i kancelarię grodzką. Zamek zniszczono w czasie Potopu w 1655 roku. W XVIII wieku w wieży znajdowało się więzienie dla opoczyńskich mieszczan. Zabudowania zamkowe są jeszcze widoczne na planie miasta z 1820 roku, jednak rysunki z lat 1844-1846 wykonane przez Stanisława T. Chrząńskiego wskazują, że zamek był już wtedy ruiną.[4] Obecnie na miejscu prawdopodobnie całkowicie rozebranego zamku znajduje się budynek dla władz powiatowych zbudowany po 1874 roku, który przebudowano w 1927 roku pod kierunkiem architekta Majewskiego w stylu neorenesansowym ozdabiając go attykami, historyzującym portalem i herbem Odrowąż. Obiekt w okresie II Rzeczpospolitej był siedzibą starostwa powiatowego, a od czasów II Wojny Światowej do lat 60. XX wieku mieścił się w nim oddział zakaźny szpitala miejskiego. W latach II wojny światowej Niemcy wyburzyli część budynku starostwa rozbudowując drogę w kierunku Radomia. Od 1976 roku rozpoczęto adaptację obiektu na Muzeum Regionalne pod kierunkiem architekta J. Mackiewicza[5].
Badań archeologicznych na terenie zamku nigdy nie prowadzono.
- ↑ Jana z Czarnkowa Kronika polska 1333-1384 w: Monumenta Poloniae Historica ,t .II, Warszawa 1961,s.625.
- ↑ J.Widawski, Miejskie mury obronne w państwie polskim do początków XV w., Warszawa 1973, s.64-65.
- ↑ J.Wiśniewski, Dekanat opoczyński Radom 1913, s.4. Przekład łaciński S. Fudaleja, maszynopis w zbiorach Muzeum Regionalnego w Opocznie
- ↑ Ikonografia zabytków Kielecczyzny w malarstwie. Katalog wystawy, oprac. M.Rumin, Kielce 1975. Rysunek znajduje się w Gabinecie Rycin BUW, Albumy K. Stronczyńskiego.
- ↑ Dokumentacja konserwatorska z przebiegu prac budowlano-konserwatorskich w okresie 01.1981-06.1986 oprac. E.Szelągowska, s.3
Bibliografia
- Zamki i dwory obronne województwa sandomierskiego w średniowieczu, Sławomir Wróblewski, Wydawnictwo GOLDRUK, Nowy Sącz 2006, s.86, ISBN 83-924034-5-2 ISBN 978-83-924034-5-6
- L. Kajzer, J. Salm, S. Kołodziejski, "Leksykon zamków w Polsce", Wydawnictwo Arkady, 2001
- Zamek w Opocznie na stronie www.zamkipolskie.com