Trojden I

Pieczęć konna Trojdena I

Podział Mazowsza (1313-1345)

Trojden I (ur. między 1284 a 1286, zm. 13 marca 1341) – książę czerski od 1310, od 1313 dodatkowo w Warszawie i Liwie, w latach 1336-1340 regent w Płocku.

Trojden I był drugim pod względem starszeństwa synem księcia mazowieckiego Bolesława II i jego pierwszej żony, Gaudemundy Zofii. Jeszcze za życia ojca, zapewne w 1310, Trojden otrzymał własną dzielnicę ze stolicą w nadwiślańskim Czersku. Podział ten utrzymał się przez trzy lata, tj. do śmierci Bolesława II. Wtedy Trojden otrzymał dodatkowo dzielnice: warszawską i liwską, co uczyniło go władcą całego wschodniego Mazowsza.

Trojden I początkowo pozostawał w bardzo dobrych stosunkach z władcą Polski Władysławem I Łokietkiem. Dzięki temu książę zawarł ok. 1310 związek małżeński z córką władcy Halicza Jerzego I, Marią. Małżeństwo to umożliwiło Trojdenowi w 1323, po wymarciu miejscowej linii książąt z dynastii Rurykowiczów skutecznie upomnieć się z pomocą władcy Polski o księstwo halickie dla swojego syna, Bolesława. W 1325 roku mazowieccy książęta Trojden I i Siemowit w liście do papieża określili wschodnią granicę swojego władania jako sięgającą 2 mile od Grodna (Oppidi quod dictur Grodno, ... a terrarum nostrorum ad duas lencas posit). Zbyt natarczywa polityka Łokietka spowodowała jednak zawarcie 2 stycznia 1326 w Brodnicy przez książąt mazowieckich Trojdena, Siemowita II i Wacława układu z Krzyżakami, co spowodowało krótkotrwały konflikt z Polską i jej sojuszniczką Litwą.

W latach następnych Trojden razem z braćmi starał się lawirować pomiędzy Polską a zakonem krzyżackim i tak np. w 1329 książęta mazowieccy poparli zbrojnie Władysława Łokietka, podczas gdy w 1334 wystąpili już jako sojusznicy wielkiego mistrza.

W 1339 nastąpiło ponowne zbliżenie Trojdena do Polski, rządzonej w tym czasie przez Kazimierza III Wielkiego. Dowodem tego stanu rzeczy jest fakt zorganizowania w należącej do dzierżaw Trojdena Warszawie procesu polsko-krzyżackiego w sprawie zagarnięcia przez zakon ziem piastowskich. Z nieznanych przyczyn wśród świadków procesu nie znajdujemy książąt mazowieckich, choć zeznawały tam osoby z nimi związane, np. kanclerz Trojdena – Gunter.

W 1340 zginął zamordowany przez własnych poddanych najstarszy syn Trojdena, Bolesław Jerzy II, książę halicko-włodzimierski. Książę czerski pomimo przysługujących mu praw nie wystąpił jednak z pretensjami do spadku, zadowalając się zapewne otrzymanym z rąk Kazimierza Wielkiego odszkodowaniem pieniężnym.

Trojden I zmarł 13 marca 1341 i został pochowany w kościele dominikańskim w Warce. W XIX w. jego szczątki przeniesiono do wareckiego kościoła Franciszkanów z inicjatywy Piotra Wysockiego, co miało charakter wielkiej patriotycznej manifestacji. Z małżeństwa z Marią halicką doczekał się trzech synów: wspomnianego już Bolesława Jerzego II, Siemowita III i Kazimierza I, oraz córkę Eufemię, wydaną za księcia cieszyńskiego Kazimierza I.