Przejdź do zawartości

Płock

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Płock
miasto na prawach powiatu
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Dewiza: łac. Virtute et labore augere
(pol. Wzbogacać męstwem i pracą)
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Data założenia

IX w.

Prawa miejskie

1237

Prezydent

Andrzej Nowakowski

Powierzchnia

88,04 km²

Wysokość

58–105 m n.p.m.

Populacja (30.06.2024)
• liczba ludności
• gęstość


110 495[1]
1 255,1 os./km²

Strefa numeracyjna

24

Kod pocztowy

09-400 do 09-411, 09-417 do 09-419, 09-421

Tablice rejestracyjne

WP

Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Płock”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Płock”
Ziemia52°32′50″N 19°42′00″E/52,547222 19,700000
TERC (TERYT)

1462011

SIMC

0968687

Urząd miejski
Stary Rynek 1
09-400 Płock
Strona internetowa
BIP
Płock, ziemia płocka, Mazowsze i inne krainy historyczne Polski na tle współczesnych granic administracyjnych

Płockmiasto w Polsce, na prawach powiatu, położone na Pojezierzu Dobrzyńskim i w Kotlinie Płockiej, nad Wisłą, w województwie mazowieckim, siedziba ziemskiego powiatu płockiego; historyczna stolica Mazowsza oraz stolica Polski w latach 1079–1138; siedziba rzymskokatolickiej kurii diecezji płockiej (1075), siedziba biskupa naczelnego Kościoła Starokatolickiego Mariawitów, port rzeczny, rafineria ropy naftowej (1964), szkoły wyższe, teatry, muzea. Polskie miasto-bohater (1921)[2][3][4].

Wzgórze Tumskie nocą

W preambule[5] do Statutu Miasta Płocka użyto nazwy Stołeczne Książęce Miasto Płock[6].

Prawa miejskie uzyskał w 1237 roku[7], potwierdzone w latach 1361, 1435, 1462, 1514[8]. Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego[9] w starostwie płockim województwa płockiego w 1784 roku[10].

W latach 1975–1998 stolica województwa płockiego.

Według danych GUS z 30 czerwca 2024 r., miasto było zamieszkiwane przez 110 495 osób[1].

Geografia

[edytuj | edytuj kod]

Płock leży nad Wisłą (pomiędzy ca. 629 a 633 kilometrem jej biegu), w zasięgu zbiornika wodnego utworzonego zaporą we Włocławku (śluza na 674,5 kilometrze biegu Wisły)[11], na styku dwóch makroregionów: prawobrzeżnego Pojezierza Dobrzyńskiego oraz położonej na lewym brzegu rzeki strefy Kotliny Płockiej. Klimat lokalny charakteryzuje się niską sumą opadów (510 mm rocznie)[12], średnimi temperaturami stycznia −2 °C, a lipca 18 °C[12].

Powierzchnia

[edytuj | edytuj kod]

Płock zajmuje powierzchnię 8806 ha[13]. Główna część miasta położona jest na wysokim, prawym brzegu Wisły (wysokość skarpy wynosi ok. 50 m), lewobrzeżny Płock to dzielnice Radziwie, Góry, Ciechomice i Pradolina Wisły.

Rok Powierzchnia (km²) Włączone miejscowości lub ich części Liczba przejętych mieszkańców
 przed 1923 16,78
 1923 26,00 Radziwie ?
 1953 31,18 Boryszewo Nowe, Kostrogaj, Ośnica 1118
 1961 51,94 Biała Nowa, Powsino, Chełpowo, Trzepowo, Winiary 1365
 1982 66,44 Borowiczki, Imielnica, Podolszyce ?
 1997 88,06 Budy Dolne, Ciechomice, Góry, Longinus, Tokary 2700

Klimat

[edytuj | edytuj kod]
Średnia temperatura i opady dla Płocka
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Rekordy maksymalnej temperatury [°C] 8 12 17 27 31 32 32 35 30 25 13 11 35
Średnie temperatury w dzień [°C] 0 0 5 12 18 22 23 23 18 13 4 2 12
Średnie dobowe temperatury [°C] −2 −3 1 7 12 16 18 17 13 8 2 0 7
Średnie temperatury w nocy [°C] −4 −6 −2 2 6 11 13 12 8 4 0 −1 3
Rekordy minimalnej temperatury [°C] -26 -26 -15 -6 −3 2 5 5 -1 -7 -11 -15 −26
Opady deszczu [cm] 3 3 2 3 3 5 9 4 3 2 3 5 51
Średnia liczba dni deszczowych 4 3 3 5 5 6 8 5 4 4 3 7 57
Wilgotność [%] 86 82 77 74 71 73 77 77 78 82 87 88 79
Źródło: [12] grudzień 2011

Ochrona przyrody

[edytuj | edytuj kod]

Na terenie miasta znajduje się 9 pomników przyrody (stan na rok 2004)[14]:

Nr Lokalizacja Nazwa Sztuk Obwód Akt
1. ul. Kościuszki 24 dąb szypułkowy Broniewskiego 1 442 [15]
2. park na tyłach Sądu Okręgowego w pobliżu ul. Teatralnej dąb szypułkowy 1 301 [16]
3. ul. Kościuszki 3 dąb szypułkowy 1 260 [17]
4. ul. Zarzeczna 6 dąb szypułkowy Wojciech 1 500 [18]
5. pomiędzy Muzeum Diecezjalnym a Bazyliką (Wzgórze Tumskie) platan klonolistny 1 200 [17]
6. okolice Sądu Rejonowego kasztanowiec zwyczajny 1 320 [17]
7. Zespół Szkół Logos (dawniej Zespół Szkół Odzieżowych nr 8), ul. Sienkiewicza 26 robinia akacjowa
katalpa żółtokwiatowa
2 390
134
[17]
8. Ogródki Działkowe im. T. Kościuszki, ul. Narodowych Sił Zbrojnych magnolia 1 31 [17]
9. osiedlowy plac zabaw Mazowieckiej Spółdzielni Mieszkaniowej pomiędzy blokami przy ul. Jesiennej 3 i 5 miłorząb dwuklapowy 1 78 [19]

Płock posiada 2 zespoły przyrodniczo-krajobrazowe:

Demografia

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Ludność Płocka.

Wykres liczby ludności Płocka na przestrzeni ostatniego tysiąclecia:

Największą populację Płock miał w 1998 r. – 131 011 mieszkańców[20].

Osiedla

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Osiedla Płocka.

Płock podzielony administracyjnie jest na 23 osiedla (21 osiedli mieszkaniowych oraz 2 niezamieszkane osiedla przemysłowe).

Symbole miasta

[edytuj | edytuj kod]
Wzgórze Tumskie

Barwy miasta – żółto-niebieskie z czerwonym szlakiem w środku ustalone w 1938 roku przez Radę Miejską nawiązują swoją kolorystyką do barw dawnego munduru województwa ustanowionego przez sejm 1776 roku dla województwa płockiego.

 Zobacz też: Hejnał Płocka.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Wojciech Gerson, Widok Płocka, 1852
 Osobny artykuł: Historia Płocka.

We wczesnym średniowieczu ważny ośrodek kultowy Słowian[21]. Płock został założony w końcu X wieku[22] i był jedną z głównych siedzib królestwa (łac. sedes regni principalis)[23]. W latach 1079–1138 pełnił rolę stolicy państwa polskiego[24]. Miasto w zlatynizowanej formie urbs Plocensis[25] oraz civitas Plocensis[26] notuje Gall Anonim w swojej Kronice polskiej spisanej w latach 1112–1116.

Odznaczenia dla miasta

[edytuj | edytuj kod]

Architektura

[edytuj | edytuj kod]
Renesansowa Bazylika katedralna w Płocku
  • Amfiteatr płocki – wkomponowany w zbocze skarpy obiekt przykryty wachlarzowym dachem mieszczący ok. 3,5 tysiąca widzów.
Deptak na ul. Tumskiej
  • Ulica Tumska – deptak miejski. Wytyczona na początku XIX w., gdy miała być drogą dojazdową do katedry. Potem połączyła Rynek Kanoniczny (obecnie Plac Narutowicza) z Nowym Rynkiem i stała się główną ulicą handlową miasta.
  • W secesyjnej kamienicy przy ul. Tumskiej 8 mieści się Muzeum Mazowieckie, jedna z najstarszych placówek muzealnych w Polsce. W zbiorach muzeum znajduje się bogata kolekcja sztuki secesyjnej, w tym prace Wyspiańskiego, Malczewskiego, Mehoffera, Laszczki, Laliqua, Galle oraz art déco, eksponowane na osobnej wystawie stałej w budynku przy ul. Kolegialnej 6.
Ulica Grodzka
  • Ulica Grodzka – najstarsza ulica miasta. Łączyła dwa rynki miejskie: Kanoniczny (obecnie Pl. Narutowicza) oraz Stary Rynek. Obecnie w zabudowie dominują neoklasycystyczne kamienice z XIX wieku.
Liceum Ogólnokształcące im. Marszałka Stanisława Małachowskiego działające nieprzerwanie od 1180 roku – jedna z najstarszych szkół w Polsce
Stary Rynek i Ratusz
  • Stary Rynek – do połowy XIX wieku tętnił życiem. Były zajazdy, oberże i sklepy. Pośrodku rynku wznosił się gotycki ratusz z niewysoką wieżą, a przed nim szafot.
  • Płocki ratusz – zbudowany w latach dwudziestych XIX wieku, zaprojektowany został przez Jakuba Kubickiego (twórcy m.in. Belwederu w Warszawie), w okresie klasycyzmu był miejscem ostatniego posiedzenia Sejmu Królestwa Polskiego w 1831 r. (tzw. Sejm Powstańczy). Od chwili powstania ratusz był zawsze siedzibą władz miejskich.
  • Kościół kolegiacki św. Bartłomieja ufundowany przez Kazimierza Wielkiego, Świątynia była wielokrotnie przebudowywana. W XVIII w. w wyniku osuwania skarpy rozebrano boczne kaplice, a wejście w stylu barokowym dobudowano od strony Starego Rynku. W kościele znajduje się wczesnobarokowy ołtarz z roku 1640.
  • Neogotycki klasztor Starokatolickiego Kościoła Mariawitów – centrum polskiego mariawityzmu z początku XX wieku.
  • W pobliżu domu, w którym urodził się i mieszkał Władysław Broniewski (1897–1962), przy Placu Obrońców Warszawy znajduje się monumentalny pomnik wystawiony w 1972 r. na cześć poety, autorstwa Gustawa Zemły. Na podwórzu przed domem rośnie kilkusetletni dąb. Broniewski w wielu swoich wypowiedziach codziennych i poetyckich identyfikował się z prastarym drzewem. Władysław Broniewski jest Honorowym Obywatelem Miasta Płocka.
  • Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego. Odsłonięty 18 sierpnia 1997 roku, w 77 rocznicę wydarzeń na Pl. Obrońców Warszawy (przedwojennym placu Piłsudskiego).
Siedziba PERNu
Siedziba Orlenu
  • „Petrochemia płocka” zaczęła powstawać w 1960 r. Dziś Orlen jest jedną z największych firm w tej części Europy i potentatem na krajowym rynku paliw płynnych i produktów petrochemicznych
  • Płocki Park Przemysłowo-Technologiczny to wspólne przedsięwzięcie władz miasta Płocka i Orlen, mające na celu rozwój przedsiębiorczości w Płocku i regionie. Park oferuje przedsiębiorcom ponad 200 ha terenów (zasoby gminy Płock sąsiadujące z PKN Orlen). W 2007 r. tereny PPP-T zdobyły I miejsce w województwie mazowieckim w konkursie „Grunt na medal”. W Parku docelowo znajdzie zatrudnienie kilka tysięcy osób. Teren o powierzchni 200 ha sąsiadujący z PKN Orlen czeka na przedsiębiorców działających w różnych sferach aktywności: przemysłowej, technologicznej i badawczo-rozwojowej.
  • Płock jest miastem atrakcyjnym dla inwestorów zagranicznych. Płock spośród ofert w Polsce wybrał amerykański Levi Strauss. Zbudował fabrykę i od 1992 r. rozpoczął masową produkcję odzieży dżinsowej (na zdjęciu). Jedyny w kraju producent kombajnów zbożowych Bizon przekształcił się w spółkę z udziałem kapitału międzynarodowej korporacji CNH. Od 2003 r. działa Basell Orlen Polyolefins, który uruchomił w Płocku dwa największe na świecie zakłady produkcyjne polipropylenu i polietylenu. Na płockim rynku są również inne firmy z udziałem kapitału zagranicznego: Hoppenstedt Bonnier Information, Bildau&Bussmann, Adler Polska, A. Schulman, Dr Oetker Dekor.
  • W życiu kulturalnym Płocka ważne miejsce zajmuje Płocka Orkiestra Symfoniczna, która doczekała się nowoczesnej sali koncertowej w Szkole Muzycznej. W styczniu 2008 r. do zmodernizowanego budynku zaprosił Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku. Jest to obecnie jeden z najnowocześniejszych obiektów teatralnych w Polsce. Niekwestionowanym ambasadorem płockiej kultury jest zespół „Dzieci Płocka”, założony pół wieku temu przez druha Wacława Milke. Sukcesy odnosi także Zespół Pieśni i Tańca „Wisła” oraz chór chłopięcy „Pueri Cantores Plocenses” (na zdjęciu).
  • Stadion im. Kazimierza Górskiego (Wisły Płock im. Kazimierza Górskiego) – rozgrywane były tam mecze międzypaństwowe w piłce nożnej. Piłkarze ręczni Wisły Płock w 2008 roku zostali mistrzami Polski i zdobyli Puchar Polski, a jeden z zawodników – Marcin Wichary w barwach kadry narodowej rozgrywał mecze podczas igrzysk olimpijskich w Pekinie. Płock ma swoich olimpijczyków oraz medalistów mistrzostw świata i Europy w innych dyscyplinach (kick-boxing, wioślarstwo, tenis ziemny osób niepełnosprawnych). W 2009 r. obok stadionu Wisły rozpoczęła się budowa hali widowiskowo-sportowej na 5 tys. osób. W 2023 roku zakończono budowę nowego stadionu Wisły Płock – Orlen Stadion.
  • Ogród Zoologiczny w Płocku. W położonym na nadwiślańskiej skarpie ogrodzie zoologicznym jest ponad 3700 zwierząt w 320 gatunkach. Zoo posiada wiele osobliwości świata zwierzęcego, w tym 25 gatunków rzadkich i ginących. Są wśród nich m.in.: irbisy, pingwiny przylądkowe, żurawie mandżurskie, słoń indyjski, lamparty perskie i kondory wielkie. W płockim zoo można zobaczyć słonie, żyrafy, lwy, foki, różne gatunki małp między innymi tamaryny i marmozety – najmniejsze małpki świata. Dumą ogrodu są także akwaria morskie i słodkowodne oraz największa kolekcja gadów w Polsce.
  • Płockie mosty. Brzegi Wisły i dwie części Płocka – prawo- i lewobrzeżną łączą dwa mosty: nowy i stary. Zabytkowy most drogowo-kolejowy pochodzi z roku 1938 (częściowo zburzony w czasie wojny i zrekonstruowany w 1950 r.) i nosi imię Legionów Józefa Piłsudskiego. Od 2009 r. most jest iluminowany w trzech kolorach, nawiązujących do kolorów flagi miejskiej: żółtym, czerwonym i niebieskim. Ciężka, przytłaczająca za dnia stalowa konstrukcja nocą zachwyca lekkością. Jest to najdłuższa kolorowa iluminacja mostowa w Europie (690 m). W 2007 r. został uroczyście otwarty nowy, drugi most na Wiśle wraz z drogami dojazdowymi. Była to najbardziej wyczekiwana inwestycja drogowa ostatnich kilkudziesięciu lat. Most Solidarności posiada dwa 65-metrowe pylony, do których podwieszono na linach 5 przęseł, w tym najdłuższe w Polsce przęsło główne o rozpiętości 375 m. W tej konstrukcji jest to najdłuższy most na świecie. Nowy most ma 1200 m długości i 27,5 m szerokości, chodnik, ścieżkę rowerową i cztery pasy ruchu.

Zabytki Płocka znajdują się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego.

Polish Hip-Hop Festival na plaży nad Wisłą
Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego
Amfiteatr im. Miry Zimińskiej – Sygietyńskiej
Molo

Rozrywka

[edytuj | edytuj kod]
  • Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego – Początki teatru w Płocku sięgają początków XIX wieku. 20 sierpnia 1812 roku dzięki staraniom ówczesnego prefekta departamentu płockiego Rajmunda Rembielińskiego rozpoczyna swoją działalność płocki teatr. Siedzibą teatru staje się budynek kościoła św. Trójcy. W 1940 roku Niemcy rozebrali budynek teatru. Dzięki staraniom społeczeństwa zostaje powołany Teatr Płocki. Swoją działalność rozpoczyna 12 stycznia 1975 roku. Pięć lat później teatr otrzymuje imię Jerzego Szaniawskiego. W grudniu 2005 rozpoczęto generalny remont obiektu. Ponad dwa lata później (1 lutego 2008) zmodernizowany teatr zostaje otwarty. Koszt inwestycji wyniósł 25 mln złotych.
  • Stowarzyszenie Teatr Per Se założone przez Mariusza Pogonowskiego przy współpracy aktorów z płockiego teatru. Organizuje warsztaty teatralne dla młodzieży z Płocka. Siedzibę nazywają Sceną off off. Stowarzyszenie, wspierane przez sponsorów (ten główny to Urząd Miasta Płock), tworzy głównie alternatywne spektakle, ale nie tylko. Teatr tańca, ruchu, słowa.
  • Amfiteatr w Płocku im. Miry Zimińskiej – Sygietyńskiej
  • Płocka Orkiestra Symfoniczna im. Witolda Lutosławskiego – w 1977 roku powstała Płocka Orkiestra Kameralna. Od 1998 roku działa jako orkiestra symfoniczna. Od 1999 roku jej patronem jest Witold Lutosławski.
  • Harcerski Zespół Pieśni i Tańca „Dzieci Płocka” im. Druha Wacława Milke: HZPiT „Dzieci Płocka” jest najstarszym zespołem dziecięcym w Polsce. Działa nieprzerwanie od 1946 roku. Obecnie dyrektorem zespołu jest jego wychowanek, wnuk założyciela dh hm Wacława Milke – Tadeusz Milke. W zajęciach zespołu uczestniczy ponad 500 dzieci w wieku od 6 do 20 lat, z czego około 200 bierze udział w koncertach. Zespół podzielony jest na grupy wiekowe, które w repertuarze Zespołu specjalizują się w danym regionie folklorystycznym kraju. Grupa liczy od 20 do 24 osób, wiąże się to również ze strojami jakimi dysponuje zespół.

Galerie handlowe

[edytuj | edytuj kod]
  • Galeria Wisła – 120 sklepów, restauracje, kino, kręgle; ul. Wyszogrodzka 144
  • Galeria Mazovia – 110 sklepów, restauracje, klub muzyczny, klub fitness; ul. Wyszogrodzka 127
  • Atrium Mosty – 50 sklepów, restauracje, klub fitness; ul. Tysiąclecia 2a
  • Galeria Tayger – 70 sklepów; ul. Królewiecka 2
Zamek książęcy, następnie (od XVI) Klasztor Benedyktynów obecnie Muzeum Diecezjalne

Centra handlowe

[edytuj | edytuj kod]
  • CH Auchan – ul. Wyszogrodzka 140
  • CH TSS – ul. Nowy Rynek 5
  • CH Graniczna – 4 sklepy (Media Expert, Biedronka, Decathlon, Leroy Merlin); Trasa ks. J. Popiełuszki 2, 4, 6
Dom, kamienica secesyjna (1915–1918), ob. Muzeum Mazowieckie, ul. Tumska

Media lokalne

[edytuj | edytuj kod]

Telewizja

[edytuj | edytuj kod]

7 czerwca 1991 roku, w dniu wizyty Jana Pawła II w Płocku, uruchomiono pierwsze radio katolickie – Katolickie Radio Płock, nadające swój program na częstotliwości 104,3 MHz. Siedziba radia mieściła się przy ulicy Kazimierza Wielkiego 5. 23 czerwca 2014 roku Katolickie Radio Płock połączyło się z Katolickim Radiem Ciechanów, tworząc jedną rozgłośnię – Katolickie Radio Diecezji Płockiej.

Archiwa

[edytuj | edytuj kod]
Festiwal Audioriver 2019

Muzyka

[edytuj | edytuj kod]

Od 2006 do 2023 roku w Płocku organizowany był międzynarodowy festiwal muzyki elektronicznej Audioriver, który w 2023 roku gościł prawie 20 tysięcy osób[41].

Dorocznie odbywa się także festiwal muzyki rap Polish Hip-Hop Festival[42].

Gospodarka

[edytuj | edytuj kod]

W dobie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej nastąpił gwałtowny rozwój społeczno-gospodarczy Płocka. W 1945 powstało Płockie Przedsiębiorstwo Robót Mostowych (które wykonało np. most Łazienkowski w Warszawie), od 1964 roku Mazowieckie Zakłady Rafineryjne i Petrochemiczne, Fabryka Maszyn Żniwnych produkująca m.in. kombajn „Bizon” (założona w 1870), Płocka Stocznia Rzeczna – największy w Polsce zakład produkujący tabor rzeczny dla żeglugi śródlądowej i inne[43]. W mieście w tym okresie w przemyśle zatrudnionych było 38% ogółu zatrudnionych[43]. Po transformacji ustrojowej część zakładów postawiona została w stan upadłości.

W końcu stycznia 2012 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Płocku obejmowała ok. 8,5 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 12,5% do aktywnych zawodowo[44]. W końcu stycznia 2023 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Płocku obejmowała ok. 3,7 tys. mieszkańców[45], co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 6%[46].

W 2013 r. wydatki budżetu samorządu Płocka wynosiły 731,89 mln zł, a dochody budżetu 685,08 mln zł. Zadłużenie (dług publiczny) samorządu wynosiło 389,0 mln zł (koniec 2013), co stanowiło 56,8% wysokości wykonywanych dochodów[47].

7 września 2015 wmurowano kamień węgielny pod budowę największej w kraju elektrociepłowni, która realizowana ma być wspólnie przez PKN Orlen oraz Siemensa. Nowy obiekt ma w całości pokryć zapotrzebowanie Orlen na energię elektryczną i parę technologiczną, a stosowanym paliwem ma być gaz ziemny[48].

Ochrona zdrowia

[edytuj | edytuj kod]

Na terenie miasta działają dwa szpitale[49] – wojewódzki państwowy, miejski prywatny oraz Poliklinika MSWiA

Edukacja

[edytuj | edytuj kod]
Akademickie Liceum Ogólnokształcące przy Akademii Mazowieckiej w Płocku przy ul. Kościuszki 20
 Osobny artykuł: Edukacja w Płocku.

W mieście znajduje się również Płocki Uniwersytet Ludowy.

Wspólnoty wyznaniowe

[edytuj | edytuj kod]

Płock jest stolicą powstałej w 1075 rzymskokatolickiej diecezji płockiej oraz siedzibą władz Kościoła Starokatolickiego Mariawitów i stolicą mariawickiej diecezji warszawsko-płockiej. Płockie parafie rzymskokatolickie są podzielone pomiędzy trzy dekanaty: płocki wschodni, zachodni oraz dekanat gąbiński. W mieście żyje też diaspora Kościoła Katolickiego Mariawitów (odprawiająca adorację ubłagania 6. dnia każdego miesiąca), utrzymująca łączność z parafią w Felicjanowie[51].

W Płocku działa prawosławna parafia Przemienienia Pańskiego, posiadająca – oprócz cerkwi parafialnej – także kaplicę cmentarną.

Na terenie miasta działa 5 społeczności protestanckich: parafia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego[52] oraz zbory Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego[53], Kościoła Chrystusowego w RP[54], Kościoła Chrześcijańskiego „Jezus Żyje”[55] i Federacji Apostolskiej „Obóz Boży” (Kościół „Jezus jest Panem”)[56], a także 3 zbory Świadków Jehowy z Salami Królestwa[57].

Świątynie

[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze Bazyliki katedralnej
Katedra Mariawicka
Prawosławna kaplica cmentarna św. Michała Archanioła
Synagoga tzw. Mała Bożnica

Zabytkowe

[edytuj | edytuj kod]
rzymskokatolickie
mariawickie
judaistyczne
prawosławne

Pozostałe

[edytuj | edytuj kod]
rzymskokatolickie
ewangeliczne
ewangelickie
prawosławne

Cmentarze

[edytuj | edytuj kod]
rzymskokatolickie
ewangelickie
żydowskie
mariawickie
prawosławne
wojskowe

Buddyzm

[edytuj | edytuj kod]

Transport

[edytuj | edytuj kod]

Kolejowy

[edytuj | edytuj kod]

Historia kolei w Płocku sięga lat 20. XX wieku. 15 stycznia 1922 otwarto 46 km 1-torowy odcinek KutnoPłock Radziwie. 19 listopada 1934 uruchomiono 35 km 1-torowy odcinek Płock – Sierpc. W grudniu 1938 dobudowano brakujący 6,5 km odcinek Płock – Płock Radziwie[61] dzięki powstałemu na Wiśle mostowi. Obecnie linia kolejowa nr 33 KutnoBrodnica łączy miasto z węzłami w Kutnie i Sierpcu. W mieście znajduje się dworzec kolejowy i stacja Płock Radziwie. Linie kolejowe dochodzą również do kilku zakładów przemysłowych (m.in. do stoczni rzecznej, Fabryki Maszyn Żniwnych, Orlen). Z Płocka odjeżdża pociąg do Warszawy Wschodniej, Katowic, Gdyni, Sierpca oraz Kutna. Płock obsługują Koleje Mazowieckie i PKP Intercity. Część połączeń jest obsługiwana przez szynobusy.

Lotniczy

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Lotnisko Płock.

Istnieją plany przebudowy sportowego lotniska Aeroklubu Ziemi Mazowieckiej na cywilny port lotniczy, który mogłby obsługiwać loty regionalne.

W 2014 przy ul. Medycznej oddano do użytku sanitarne lądowisko dla helikopterów.

Drogowy

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Transport drogowy w Płocku.

W 2012 roku w Płocku zarejestrowanych było 103 332 pojazdów (20 maja)[62]. W Płocku krzyżują się 2 drogi krajowe:

W mieście początek mają 4 drogi wojewódzkie:

Około 40 km na południe od miasta, na drodze krajowej nr 60, między Gostyninem a Kutnem – w miejscowości Sójki zlokalizowany jest węzeł autostradowy „Kutno-Północ” umożliwiający wjazd na autostradę A1. Natomiast na północ od Płocka, na obszarze gminy Bielsk, przebiegać ma planowana droga ekspresowa S10.

Komunikacja miejska

[edytuj | edytuj kod]
MAN NL283 z KM Płock
Most im. Legionów Piłsudskiego w Płocku
Most Solidarności w Płocku
Orlen Arena

Autobusy

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Autobusy w Płocku.

Komunikacja Miejska Płock jest największą firmą świadczącą usługi przewozowe w mieście. Obsługuje 32 linie autobusowe miejskie i podmiejskie.

Tramwaje

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Tramwaje w Płocku.

W grudniu 2007 Urząd Miasta Płocka zdecydował się na zlecenie opracowania studium wykonalności linii tramwajowej w mieście. Pierwszy płocki tramwaj miał ruszyć w 2013 roku z ulicy Harcerskiej do Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego[63]. Po przeprowadzeniu wyborów samorządowych w listopadzie 2010 nowe władze zapowiedziały wycofanie się z realizacji inwestycji[64].

W Płocku przez Wisłę poprowadzone są 2 mosty: most im. Legionów Piłsudskiego oraz most Solidarności. W mieście zbudowane są także mosty przez mniejsze cieki wodne: 3 przez Brzeźnicę, 2 przez Rosicę, 2 przez Słupiankę.

Piłka nożna

[edytuj | edytuj kod]

Piłka ręczna

[edytuj | edytuj kod]

Piłka siatkowa

[edytuj | edytuj kod]
  • Wisła Płock Stowarzyszenie Piłki Siatkowej (zał.2006 r.) – kobieca siatkówka
  • KPS Płock

Pozostałe

[edytuj | edytuj kod]

Administracja i polityka

[edytuj | edytuj kod]

Płock jest miastem na prawach powiatu. Miasto jest siedzibą starostwa powiatu płockiego oraz wielu urzędów lokalnych i instytucji publicznych.

Ratusz płocki nocą

Płock podzielony jest na 23 osiedla (21 osiedli mieszkaniowych oraz 2 niezamieszkane osiedla przemysłowe). Osiedla stanowią oficjalny, prawny podział administracyjny miasta. Są zgodnie z art. 5 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. jednostkami pomocniczymi gminy.

Miasto należy do następujących okręgów wyborczych:

W latach 2001–2011 miasto należało do okręgu wyborczego nr 15 w wyborach do Senatu RP.

Rada Miasta

[edytuj | edytuj kod]
Ugrupowanie Kadencja 2002–2006[65] Kadencja 2006–2010[66] Kadencja 2010–2014[67] Kadencja 2014–2018[68]
Sojusz Lewicy Demokratycznej 12 (SLD-UP) 6 (LiD) 5 2 (SLD Lewica Razem)
Samoobrona  3
Nasze Miasto Płock 3 4 1
Wiedza i Doświadczenie dla Płocka 1
Prawo i Sprawiedliwość 6 8 9 10
Polskie Stronnictwo Ludowe 2 1 4
Platforma Obywatelska 5 7 9
Nasz Kraj 2

Osoby związane z Płockiem

[edytuj | edytuj kod]

Honorowi Obywatele Miasta[69]

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Honorowi obywatele Płocka.

Płocczanie roku

[edytuj | edytuj kod]
  • Anna i Wiktor Bramscy – 2000
  • Anna Kalaszczyńska-Kikiewicz – 2001
  • Bogusław Osiecki – 2002
  • Tomasz Korga – 2003
  • ks. Wojciech Góralski – 2004
  • Andrzej Drzewiecki, Włodzimierz Figatowski – 2005
  • Halina i Stanisław Płuciennikowie – 2006
  • Marek Gajewski – 2007
  • Wiesław Chrobot – 2008
  • Grzegorz Stellak – 2009
  • Renata Nych – 2010
  • Hanna Witt-Paszta – 2011
  • Maciej Kulas – 2012
  • Paweł Śliwiński – 2013
  • Aleksandra Podwójci – 2014
  • ks. Stefan Cegłowski – 2015
  • Beata Olszewska, Janusz Kempa z zespołem uczniów Liceum Ogólnokształcącego im. Marszałka Stanisława Małachowskiego – 2016[71]
  • Joanna Banasiak – 2017[72]
  • Paweł Mieszkowicz – 2018[73]
  • Marcin Siwek – 2019[74]
  • Piotr Gryszpanowicz – 2020[75]
  • Leonard Sobieraj – 2021[76]
  • Maciej Słodki – 2022[77]

Kontakty międzynarodowe

[edytuj | edytuj kod]

29 czerwca 2004 roku Instytut ONZ do spraw Badań i Szkoleń otworzył w Płocku centrum szkoleń CIFAL. Zajmuje się ono szkoleniem samorządowców z Europy Środkowej i Wschodniej. Jest to jedno z jedenastu podobnych centrów na całym świecie[78].

Za aktywną współpracę międzynarodową miasto otrzymało flagę Rady Europy[79].

Współpraca międzynarodowa

[edytuj | edytuj kod]

Miasta i gminy partnerskie[80]:

Sąsiednie gminy

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2024 r. (stan w dniu 30.06) [online], Główny Urząd Statystyczny, 15 października 2024 [dostęp 2024-10-28] (pol.).
  2. 95. rocznica nadania miastu Płock przez marszałka Józefa Piłsudskiego Krzyża Walecznych. 32 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej, 17 kwietnia 2016. [dostęp 2019-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-27)]. (pol.).
  3. Płock: Miasto-Bohater. Onet.pl, 31 lipca 2010. [dostęp 2019-08-27]. (pol.).
  4. Obchody 97. rocznicy obrony Płocka przed bolszewikami. Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie, 23 sierpnia 2017. [dostęp 2019-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-27)]. (pol.).
  5. Jakub Królikowski: Preambuła nie tak całkiem bez znaczenia. Rzeczpospolita, 2008-03-28. [dostęp 2011-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-01)].
  6. Statut Miasta Płocka. [dostęp 2011-02-03]. (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2008 r. Nr 91, poz. 3271).
  7. Część Płocka należąca do biskupa otrzymała prawdopodobnie zachodnioeuropejskie prawa miejskie w połowie XII wieku za biskupa Aleksandra z Malonne.
  8. Stanisław Pazyra, Geneza i rozwój miast mazowieckich, Warszawa 1959, s. 111.
  9. Adolf Pawiński, Mazowsze, Warszawa 1895, s. 37.
  10. Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa płockiego i ziemi dobrzynskiey, 1784.
  11. Kilometraż Wisły.
  12. a b c Historical Weather for Plock, Mazowieckie, Poland. Weatherbase. [dostęp 2011-12-19]. (ang.).
  13. Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14].
  14. Program Ochrony Środowiska dla miasta Płocka na lata 2004–2015. [dostęp 2011-12-13].
  15. Orzeczenie nr 97 PWRN z dnia 24.12.1957 Nr Lb-5/21/1324/57.
  16. Orzeczenie nr 151 PWRN z dnia 21.05.1962 Zn. R-XV-466/39/62.
  17. a b c d e Rozporządzenie Wojewody Płockiego nr 8/92 z dnia 21 maja 1992 roku.
  18. Orzeczenie nr 278 PWRN z dnia 15.02.1973 Zn. Rlop-831/19/73.
  19. Rozporządzenie Wojewody Płockiego nr 1/87 z dnia 9 stycznia 1987 roku.
  20. GUS Bank Danych Regionalnych, faktyczne miejsce zamieszkania, stan na 31 XII 1998.
  21. Miejsca kultu. W: Bogusław Gierlach: Sanktuaria słowiańskie. Warszawa: Iskry, 1880, s. 122–123. ISBN 83-207-0116-3.
  22. Andrzej Buko, Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej, Warszawa: Trio, 2009, s. 232.
  23. Tomasz Janiak, Dariusz Stryniak (red.), Civitates Principales. Wybrane ośrodki władzy w Polsce wczesnośredniowiecznej. Katalog wystawy, Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, 1998, ISBN 83-906800-2-5.
  24. Kazimierz Askanas, Sztuka Płocka, 1991.
  25. Monumenta Poloniae Historica, t. Tom I, Lwów: Akademia Umiejętności w Krakowie, 1864, s. 439.
  26. Monumenta Poloniae Historica, t. Tom I, Lwów: Akademia Umiejętności w Krakowie, 1864, s. 440.
  27. a b c d Konrad Jan Waluś, Jan HenrykWaluś: Falerystyczny zapis historii Płocka.
  28. Dziennik Personalny. Rok II. Nr 22, 4 czerwca 1921.
  29. Najstarsze LO w Polsce. Cogito, 2010-05-18. [dostęp 2011-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-06)].
  30. Kino w Galerii Wisła.
  31. Kino w oddzielnym budynku.
  32. Nasze kina [online], Kino za Rogiem w Płocku [dostęp 2019-06-29] (ang.).
  33. Wielkie Otwarcie Muzeum Wisły Płock! – Wisła Płock S.A. [online], wisla-plock.pl [dostęp 2024-09-11] (pol.).
  34. Gazeta Wyborcza.
  35. Portal Płock.
  36. PetroNews.
  37. Tygodnik Płocki.
  38. ePłock.pl.
  39. [Strona główna] [online], dziennikplocki.pl [dostęp 2022-04-05] (pol.).
  40. PetroNews.
  41. Miłośnicy elektroniki w swoim żywiole. Tak się bawił Audioriver w Płocku! [WIDEO]. wyborcza.pl, 2023-07-31. [dostęp 2024-08-04]. (pol.).
  42. FESTIVAL [online], Polish Hip-Hop Festival [dostęp 2020-11-17] (pol.).
  43. a b Płock. W: Praca zbiorowa: Mały przewodnik po Polsce. Warszawa: 1980, s. 223–226.
  44. Bezrobotni oraz stopa bezrobocia według województw, podregionów i powiatów (stan na koniec stycznia 2012 r.). Główny Urząd Statystyczny, 2012-02-23. [dostęp 2012-02-25].
  45. Networks S.A, Statystyki graficzne | WORTAL [online], mupplock.praca.gov.pl [dostęp 2023-03-21] (pol.).
  46. Networks S.A, Stopa bezrobocia | WORTAL [online], mupplock.praca.gov.pl [dostęp 2023-03-21] (pol.).
  47. Wykonanie budżetów JST woj Mazowieckiego za 2013 r. w podziale na kwartały (raport z dnia 22.06.2014) → Tab.1 poz. 12 i poz. 23; Tab.4a poz. 29. Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie. [dostęp 2014-10-18].
  48. Najnowocześniejsza elektrociepłownia w Europie powstaje w Płocku, Metrocafe.pl, 8 września 2015.
  49. Szpitale Płock – publiczne i prywatne szpitale specjalistyczne w Płocku [online], firmy.net [dostęp 2017-11-26].
  50. Centralny Szpital Kliniczny Poliklinika w Płocku, ul. Sportowa 2 – Przychodnie i Polikliniki w woj. mazowieckim.
  51. Kalendarz Mariawicki na rok 2022 (Felicjanów).
  52. Płock. luteranie.pl. [dostęp 2022-08-23].
  53. Zbory. adwent.pl. [dostęp 2022-08-23].
  54. Wspólnoty lokalne. chrystusowi.pl. [dostęp 2022-08-23].
  55. Kontakt. zborwplocku.pl. [dostęp 2022-08-23].
  56. Kościół Chrześcijan Pełnej Ewangelii „Obóz Boży” [online], obozbozy.pl [dostęp 2023-02-22].
  57. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-18].
  58. Strona parafii pw. Ducha Świętego w Płocku [online], wduchu.pl [dostęp 2017-07-29].
  59. Ośrodki [online], buddyzm.pl [dostęp 2023-02-22].
  60. Ośrodki i grupy [online], zen.pl [dostęp 2023-02-22].
  61. Ogólnopolska Baza Kolejowa. [dostęp 2009-01-22]. (pol.).
  62. Polskie Tablice Rejestracyjne – Wortal sympatyków i znawców. Dostęp: 2010-04-14 [1].
  63. Rynek Kolejowy: Płock będzie miał tramwaje. Rynek Kolejowy, 2010-11-16 09:13:09. s. 1. [dostęp 2010-11-17]. (pol.).
  64. Rynek Kolejowy: Nowy prezydent Płocka: Tramwaju nie będzie. Rynek Kolejowy, 2010-12-09 12:26:04. s. 1. [dostęp 2010-12-10]. (pol.).
  65. Wybory samorządowe. PKW. [dostęp 2015-10-13].
  66. Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza. PKW. [dostęp 2015-10-13].
  67. Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo mazowieckie – m. Płock. PKW. [dostęp 2015-10-13].
  68. PiS, PO, PSL i SLD w radzie miasta Płocka – polityka i społeczeństwo. Portal Samorządowy. [dostęp 2015-10-13].
  69. Honorowi Obywatele Miasta. nowy.plock.eu. [dostęp 2023-06-27]. (pol.).
  70. http://dane.plock.eu/bip//dane/uchwaly/xlvi/773.pdf.
  71. Beata Olszewska i Janusz Kempa z Małachowiakami – Płocczanami Roku 2016! I jeszcze dwaj Superpłocczanie! [FOTO, WIDEO] [online], gazetapl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  72. Oto Płocczanka Roku 2017: Joanna Banasiak! „Dla mnie to nie zwieńczenie, a nowe otwarcie” [online], gazetapl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  73. Paweł Mieszkowicz Płocczaninem Roku 2018. Janusz Zieliński Superpłocczaninem FOTO Z GALI W AMFITEATRZE [online], gazetapl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  74. Marcin Siwek, twórca i organizator Polish Hip-Hop Festival, Płocczaninem Roku 2019. Gratulujemy! [online], gazetapl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  75. Piotr Gryszpanowicz Płocczaninem Roku 2020! Jest też specjalna nagroda dla Superpłocczan [online], plock.wyborcza.pl [dostęp 2023-12-15].
  76. Leonard Sobieraj Płocczaninem Roku 2021! „W Płocku jestem już blisko 20 lat. Wszystko spięło się wspaniałą klamrą” [online], plock.wyborcza.pl [dostęp 2023-12-15].
  77. Prof. Maciej Słodki, rektor Akademii Mazowieckiej, orędownik powstania Collegium Medicum, Płocczaninem Roku 2022! [online], plock.wyborcza.pl [dostęp 2023-12-15].
  78. MIĘDZYNARODOWE CENTRUM ROZWOJU LOKALNEGO: O nas. [dostęp 2011-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-12)].
  79. Tygodnik Płocki: Flaga honorowa. 2005-05-11. [dostęp 2011-06-14]. (pol.).
  80. Płock – Miasta partnerskie.
  81. Płock zawiesił w sierpniu 2005 roku współpracę z Nowopołockiem na znak protestu przeciwko nierespektowaniu praw człowieka na Białorusi.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]