Oskar Miłosz

{{{imię i nazwisko}}}

Strona internetowa

{{Artysta infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | imię i nazwisko = Nieznane pola: "Grafika", "source", "Podpis", "Narodowość", "Data i miejsce śmierci", "Dziedzina sztuki", "Data i miejsce urodzenia", "Pełne imię i nazwisko", "quote", "Link do zdjęcia", "Imię i nazwisko", "Muzeum artysty", "Styl" oraz "Ważne dzieła".

Oskar Władysław Miłosz herbu Lubicz (ur. 28 maja 1877 w Czerei, zm. 2 marca 1939 w Fontainebleau) – poeta i dyplomata litewski, od dwunastego roku życia mieszkający w Paryżu.

Pisał po francusku, choć uważał się za Litwina, czego dowiódł po I wojnie światowej, gdy zaangażował się w sprawę niepodległości Litwy. Krewny Czesława Miłosza. Oskar Vladislav de Lubicz Milosz vel Oscar Venceslas de Lubicz-Milosz (tak sygnował swoje dzieła) z wykształcenia i z wyboru stał się Francuzem. Obywatelstwo litewskie przyjął w roku 1919, do francuskiego powrócił w 1931 r.

Życiorys

Wychowany w majątku leśnym Czereja położonego na wschód od Mińska Litewskiego (na terenie dzisiejszej Białorusi). W 1886 roku został ochrzczony w obrządku rzymsko-katolickim w kościele św. Aleksandra w Warszawie, z której pochodziła jego matka. W wieku 12 lat rodzice wysłali go do Paryża, gdzie został umieszczony w internacie przy Lycée Janson-de-Sally. Baśniowe krajobrazy rodzinnych stron nie opuściły jednak młodego chłopca wraz z odejściem z rodowego gniazda; ich echo słychać w całej jego twórczości, która w ogromnej części nacechowana jest melancholijnym pięknem tamtych stron.

Lata jego już francuskiej formacji przypadają na panowanie w Paryżu i w Europie la belle époque, co jednak znamienite dla całego życiorysu Oskara, czuł się on wyobcowany spośród ówczesnego porządku świata. Po ukończeniu liceum podjął studia nad protogreckimi i protoromańskimi źródłami cywilizacji śródziemnomorskiej, na przykład nad starożytnościami egipskimi, asyryjskimi i hebrajskimi. W latach 1896-1899 był studentem École du Louvre i École des Langues Orientales, gdzie pod kierunkiem profesora Eugéne Ledraina, tłumacza Biblii, nauczył się czytać teksty hebrajskie.

Debiutował tomem wierszy "Le Poéme de Décadentes" opublikowanym w roku 1889. W 1906 wydany został "Les Sept Solitudes", a w 1911 "Les Éléments". Z tych pierwszych tomów jego twórczości wyziera człowiek zmysłowy, gwałtowny i nieszczęśliwy. Młody poeta podejmuje nieudaną próbę samobójczą; niedbale, z papierosem w ustach, siedząc na fotelu strzela sobie w serce.

Cudem odratowany powraca do świata żywych, jednak wciąż tkwi w beznadziejnym donjuanizmie, pogaństwie, absolutnej pogardzie wobec absurdu istnienia. W tym czasie wydaje też autobiograficzną powieść "Miłosne wtajemniczenie" (L’amoureuse initiation) opisującą losy kawalera Waldemara de L... i jego pełnego mistycznej namiętności związku z damą lekkich obyczajów, Clarissą Annaleną.

Dalszy etap jego twórczości to dramaty misteryjne "Miguel Mañara", "Méphiboseth", oraz "Szaweł z Tarsu" (Saul de Tarse). Dojrzała poezja Miłosza zaczyna się od "Symfonii" (1915) skomponowanych w latach 1913-14 i zawartych w kilku niewielkich tomikach: "Nihumim" (1915), "Adramandoni" (1918), "La Confession de Lemuel" (1922).

W grudniu roku 1914 Miłosz doznaje objawienia mistycznego, przez niektórych porównywanego z Pascalowską „nocą ognia” i jest to punkt zwrotny zarówno jego życia, jak i twórczości. Stopniowo oddala się od poezji i kieruje swe zainteresowania w stronę różnych doktryn hermetycznych. Studiuje kabałę oraz alchemię, powołuje się na spuściznę różokrzyżowców; ścieżkę literackich inspiracji znaczą przede wszystkim Biblia (język jej uważa za szczyt wszelkiej poezji), Goethe, a także Swedenborg, Dante, czy Jakub Boehme.

Ukoronowaniem jego twórczości są dwa traktato-poematy metafizyczne: "Ars Magna" (1924) i "Les Arcanes" (1927). Wykłada w nich w sposób intuicyjny Ogólną Teorię Względności, matematycznie opracowaną przez Alberta Einsteina, nie wiedząc wcześniej nic o jej istnieniu. Pisma te charakteryzują się przede wszystkim niezwykłą siłą wizji, która oddziaływała na twórcę. Napisane hermetycznym, na pozór nieprzystępnym językiem, niezwykle zintensyfikowane w swoim przekazie, stawiają zabójczą diagnozę współczesności wybiegając zarazem w stronę chwalebnej przyszłości. Autor wciąż poraża siłą poetyckiej namiętności wzbogaconej dodatkowo o czystość i niemal matematyczną precyzję metafizycznej teorii.

Przedstawicielstwo Litwy we Francji; Oskar Miłosz - trzeci z lewej strony, w dolnym szeregu.

Równolegle do twórczości literackiej Miłosz prowadzi ożywioną działalność polityczną na rzecz utworzenia niepodległego państwa litewskiego. Po przejściu na emeryturę osiada w Fontainebleu; tam umiera nagle 2 marca 1939 roku.

Les Amis de Milosz

W 1966 w Paryżu powstało towarzystwo „Les Amis de Milosz”, którego staraniem na domu poety w Fonatinbleau umieszczono tablicę pamiątkową; członkowie towarzystwa zbierają się co roku w rocznicę jego śmierci. Towarzystwo wydaje także periodyk „Cahiers de L’Association des Amis de Milosz”, w którym publikowane są dokumenty i zapiski biograficzne oraz naukowe opracowania jego twórczości. Rękopisy poety i jego listy oraz pierwsze wydania dzieł przechowuje się w Collection Doucet, dziale Bibliotheque de St. Genevieve w Dzielnicy Łacińskiej w Paryżu.

Linki zewnętrzne

• Oskar Miłosz − zbiór polskich przekładów utworów poety