Przejdź do zawartości

Zamek w Wąbrzeźnie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 31: Linia 31:
|www =
|www =
}}
}}
'''Zamek w Wąbrzeźnie''' – ruiny biskupiego zamku znajdujące się w mieście [[Wąbrzeźno]], w [[województwo kujawsko-pomorskie|województwie kujawsko-pomorskim]]. Położone są nad [[Jezioro Zamkowe (powiat wąbrzeski)|Jeziorem Zamkowym]].
'''Zamek w Wąbrzeźnie''' – ruiny zamku biskupów chełmińskich znajdujące się w mieście [[Wąbrzeźno]], w [[województwo kujawsko-pomorskie|województwie kujawsko-pomorskim]]. Położone są nad [[Jezioro Zamkowe (powiat wąbrzeski)|Jeziorem Zamkowym]].


Budowla została wzniesiona w stylu [[gotyk|gotyckim]] przed 1321 rokiem przez biskupa [[Herman (biskup chełmiński)|Hermana von Prizna]] na planie [[kwadrat]]u. Zamek składał się z zamku wysokiego o wymiarach 36 x 37 metrów i rozległego przedzamcza o wymiarach około 70 x 100 metrów. Rezydowali w nim [[biskupi chełmińscy]]. Podczas wojen polsko-krzyżackich w XV wieku budowla została uszkodzona. W latach 1611-1613 biskup [[Maciej Konopacki]] gruntownie przebudował zamek na rezydencję w stylu [[barok]]owym<ref>Janusz Bieszk: Zamki państwa krzyżackiego w Polsce. Bellona Warszawa 2010, s.62.</ref>. Po 1655 roku budowla została spalona przez [[Szwedzi|Szwedów]] i nie została [[odbudowa]]na. Od 1792 ruiny zgodnie z nakazem króla pruskiego [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka II Wielkiego]] stały się rezerwuarem materiału budowlanego wykorzystywanego przy odbudowie miasta<ref>Janusz Bieszk: Zamki państwa krzyżackiego w Polsce. Bellona Warszawa 2010, s.63.</ref>. W 1920 roku na miejscu zamku założono park. Do dnia dzisiejszego przetrwały fragmenty murów przyziemia.
Budowla została wzniesiona w stylu [[gotyk|gotyckim]] przed 1321 rokiem na polecenie biskupa chełmińskiego [[Herman (biskup chełmiński)|Hermana von Prizna]] na planie [[kwadrat]]u<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Maciej Majewski, Bogusz Wasik |tytuł = Studia nad warsztatem budowlanym zamku biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie |czasopismo = Wiadomości Konserwatorskie |data dostępu = 2019-08-14 |url = https://www.academia.edu/8974922/Studia_nad_warsztatem_budowlanym_zamku_biskup%C3%B3w_che%C5%82mi%C5%84skich_w_W%C4%85brze%C5%BAnie |język = en}}</ref>. Zamek składał się z zamku wysokiego o wymiarach 36 x 37 metrów i rozległego przedzamcza o wymiarach około 70 x 100 metrów. Rezydowali w nim [[biskupi chełmińscy]]. Zamek Wysoki miał trzy skrzydła, a budynki dwa piętra. W głównym, południowym skrzydle zamku wysokiego mieściła się na piętrze kaplica św. Marka oraz [[refektarz]]. Od strony wjazdu znajdował się mur pośrodku którego znajdowała się oktagonalna wieża broniąca bramy. Dach pokryty był czerwoną [[Dachówka mnich i mniszka|dachówką]] [[Dachówka mnich i mniszka|typu mnich i mniszka]]<ref name=":0" />. Podczas wojen polsko-krzyżackich w XV wieku budowla została uszkodzona. W latach 1611-1613 biskup [[Maciej Konopacki]] gruntownie przebudował zamek na rezydencję w stylu [[barok]]owym<ref name=":0" />. Po 1655 roku zamek został zniszczony przez pożar i popadł w ruinę<ref name=":0" />. Od 1792 ruiny zgodnie z nakazem króla pruskiego [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka II Wielkiego]] stały się rezerwuarem materiału budowlanego wykorzystywanego przy odbudowie miasta<ref>Janusz Bieszk: Zamki państwa krzyżackiego w Polsce. Bellona Warszawa 2010, s.63.</ref>. Szczególnie duże prace rozbiórkowe prowadzono około 1869 roku<ref name=":0" />. W 1920 roku na miejscu zamku założono park. Do dnia dzisiejszego przetrwały fragmenty murów przyziemia.


W latach 2010-2011 na zamku przeprowadzono badania archeologiczne pod kierunkiem dr hab. Marcina Wiewióry.
W latach 2010-2011 na zamku przeprowadzono badania archeologiczne pod kierunkiem dr hab. Marcina Wiewióry.
Linia 41: Linia 41:


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
*Wasik Bogusz, ''[https://www.academia.edu/19578617/Pr%C3%B3ba_rekonstrukcji_etap%C3%B3w_budowy_i_uk%C5%82adu_przestrzennego_zamku_na_podstawie_wynik%C3%B3w_bada%C5%84_historycznych_archeologicznych_i_architektonicznych Próba rekonstrukcji etapów budowy i układu przestrzennego zamku na podstawie wyników badań historycznych, archeologicznych i architektonicznych]'', [w:] Zamek biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie w świetle badań archeologiczno-architektonicznych. Studia i materiały, red. Marcin Wiewióra, Toruń 2014, s. 207–214
*Wasik Bogusz, ''[https://www.academia.edu/19578617/Pr%C3%B3ba_rekonstrukcji_etap%C3%B3w_budowy_i_uk%C5%82adu_przestrzennego_zamku_na_podstawie_wynik%C3%B3w_bada%C5%84_historycznych_archeologicznych_i_architektonicznych Próba rekonstrukcji etapów budowy i układu przestrzennego zamku na podstawie wyników badań historycznych, archeologicznych i architektonicznych]'', [w:] Zamek biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie w świetle badań archeologiczno-architektonicznych. Studia i materiały, red. dr hab Marcin Wiewióra, Toruń 2014, s. 207–214
*Wasik Bogusz, Wiewióra Marcin, ''[https://www.academia.edu/8974922/Studia_nad_warsztatem_budowlanym_zamku_biskup%C3%B3w_che%C5%82mi%C5%84skich_w_W%C4%85brze%C5%BAnie Studia nad warsztatem budowlanym zamku biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie]'', Wiadomości Konserwatorskie 2014, s. 54-65
*Wasik Bogusz, Wiewióra Marcin, Majewski Maciej, ''[https://www.academia.edu/8974922/Studia_nad_warsztatem_budowlanym_zamku_biskup%C3%B3w_che%C5%82mi%C5%84skich_w_W%C4%85brze%C5%BAnie Studia nad warsztatem budowlanym zamku biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie]'', Wiadomości Konserwatorskie 2014, s. 54-65


{{SORTUJ:Wąbrzeźno}}
{{SORTUJ:Wąbrzeźno}}

Wersja z 15:30, 14 sie 2019

Zamek biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie
Symbol zabytku nr rej. A/1551 z 30.04.1966
Ilustracja
widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wąbrzeźno

Typ budynku

zamek

Styl architektoniczny

gotyk

Ukończenie budowy

początek XIV wieku

Ważniejsze przebudowy

początek XVII wieku

Zniszczono

XV wiek
2 połowa XVII wieku
XVIII-XIX wiek

Pierwszy właściciel

biskupi chełmińscy

Położenie na mapie Wąbrzeźna
Mapa konturowa Wąbrzeźna, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Zamek biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Zamek biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Zamek biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie”
Położenie na mapie powiatu wąbrzeskiego
Mapa konturowa powiatu wąbrzeskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zamek biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie”
Ziemia53°17′02,03″N 18°56′21,05″E/53,283897 18,939181

Zamek w Wąbrzeźnie – ruiny zamku biskupów chełmińskich znajdujące się w mieście Wąbrzeźno, w województwie kujawsko-pomorskim. Położone są nad Jeziorem Zamkowym.

Budowla została wzniesiona w stylu gotyckim przed 1321 rokiem na polecenie biskupa chełmińskiego Hermana von Prizna na planie kwadratu[1]. Zamek składał się z zamku wysokiego o wymiarach 36 x 37 metrów i rozległego przedzamcza o wymiarach około 70 x 100 metrów. Rezydowali w nim biskupi chełmińscy. Zamek Wysoki miał trzy skrzydła, a budynki dwa piętra. W głównym, południowym skrzydle zamku wysokiego mieściła się na piętrze kaplica św. Marka oraz refektarz. Od strony wjazdu znajdował się mur pośrodku którego znajdowała się oktagonalna wieża broniąca bramy. Dach pokryty był czerwoną dachówką typu mnich i mniszka[1]. Podczas wojen polsko-krzyżackich w XV wieku budowla została uszkodzona. W latach 1611-1613 biskup Maciej Konopacki gruntownie przebudował zamek na rezydencję w stylu barokowym[1]. Po 1655 roku zamek został zniszczony przez pożar i popadł w ruinę[1]. Od 1792 ruiny zgodnie z nakazem króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego stały się rezerwuarem materiału budowlanego wykorzystywanego przy odbudowie miasta[2]. Szczególnie duże prace rozbiórkowe prowadzono około 1869 roku[1]. W 1920 roku na miejscu zamku założono park. Do dnia dzisiejszego przetrwały fragmenty murów przyziemia.

W latach 2010-2011 na zamku przeprowadzono badania archeologiczne pod kierunkiem dr hab. Marcina Wiewióry.

Przypisy

  1. a b c d e Maciej Majewski, Bogusz Wasik, Studia nad warsztatem budowlanym zamku biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie, „Wiadomości Konserwatorskie” [dostęp 2019-08-14] (ang.).
  2. Janusz Bieszk: Zamki państwa krzyżackiego w Polsce. Bellona Warszawa 2010, s.63.

Bibliografia