Winaja Pitaka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 22:50, 2 mar 2008

Vinaya Pitaka (pāḷi: Vinaya Piṭaka; pol.: kosz dyscypliny) jest tekstem buddyjskim, jednym z trzech "koszy" (pāḷi: piṭaka), które tworzą Tipitakę (pāḷi: Tipiṭaka; skr.: Tripiṭaka त्रिपिटक; pol.: trzy kosze). Jej głównym tematem są reguły monastyczne dla mnichów i mniszek.

Kanon Palijski

Vinaya Pitaka


Sutta- vibhanga	Khandhaka	Pari- vara

Sutta Pitaka


Digha Nikaya	Majjhima Nikaya	Samyutta Nikaya

;

Anguttara
Nikaya

Khuddaka
Nikaya

Abhidhamma Pitaka


Dhs.	Vbh.	Dhk. Pug.	Kvu.	Yamaka	Patthana

pokaż • dyskusja • edytuj

Wersje zachowane do dzisiejszych czasów

1. Wersja palijska tradycji Theravady, będąca częścią Kanonu palijskiego. Została przetłumaczona przez I.B. Hornera jako The Book of Discipline, 1938-66, 6 tomów, wyd. Pali Text Society ^[1], Bristol

Suttavibhanga (pāḷi: suttavibhaṅga): komentarz na temat Patimokkhy (wskazań etycznych)
- Mahavibhanga (pāḷi: mahāvibhanga): dotyczący wskazań etycznych dla mnichów
- Bhikkhunivibhanga (pāḷi: bhikkhunīvibhanga): dotyczący wskazań etycznych dla mniszek
Khandhaka (pāḷi: khandhaka): 22 rozdziały na różne tematy
Parivara (pāḷi: parivara) analiza wskazań etycznych, z różnych punktów widzenia

2. 'Dul-ba, tybetańskie tłumaczenie wersji Mulasarvastivady; ta wersja używana jest w tradycji tybetańskiej

Vinayavastu: 16 skandhak (pāḷi: khandhaka; skr. skandhaka) i początek 17.
Pratimokshasutra dla mnichów
Vinayavibhanga dla mnichów
Pratimokshasutra dla mniszek
Vinayavibhanga dla mniszek
Vinayakshudrakavastu: dalszy ciąg 17. skandhaki i pozostałe
Vinayottaragrantha: dodatki, w tym Upaliparipriccha, która koresponduje z jednym z rozdziałów Parivary

3. Ssŭ-fen lü (katalog Taisho: nr 1428), chińskie tłumaczenie wersji Dharmaguptaki. To wersja używana w tradycji chińskiej i wywodzących się z niej tradycji koreańskiej, wietnamskiej oraz w japońskiej szkole Ritsu. Większość mnichów i mniszek w Japonii nie podąża za wskazaniami Vinayi, ale za wskazaniami Mahayany (wskazaniami Bodhisattwy). Jest to efekt skutecznej kampanii szkoły Tendai.

Bhikshuvibhanga dotyczący wskazań dla mnichów
Bhikshunivibhanga dotyczący wskazań dla mniszek; przetłumaczony przez Ann Heirman jako "Rules for Nuns According to the Dharmaguptakavinaya", część II, Motilal Banarsidass, Delhi, 2002
Skandhaka
Samyuktavarga
Vinayaikottara, odpowiadający z jednym z rozdziałów Parivary

4. Shih-sung lü (katalog Taisho: nr 1435), tłumaczenie wersji Sarvastivady

Bhikshuvibhanga
Skandhaka
Bhikshunivibhanga
Ekottaradharma, podobny do Vinayaikottara
Upaliparipriccha
Ubhayatovinaya
Samyukta
Parajikadharma
Sanghavasesha
Kusaladhyaya

5. Wu-fen lü (katalog Taisho: nr 1421), tłumaczenie wersji Mahisasaki

Bhikshuvibhanga
Bhikshunivibhanga
Skandhaka

6. Mo-ho-seng-ch'i lü (katalog Taisho: nr 1425), tłumaczenie wersji Mahasanghiki. Reguły dla mniszek zostały przetłumaczone przez ś.p. prof. Hirakawa jako Monastic Discipline for the Buddhist Nuns, Patna, 1982.

Bhikshuvibhanga
Bhikshunivibhanga
Skandhaka

Oprócz tego przetrwały również części różnych wersji, w różnych językach

Pochodzenie Vinaya Pitaki

Tradycyjnie każda szkoła utrzymuje, że jej wersja była spisana krótko po śmierci Buddy, na Pierwszym Soborze Buddyjskim, gdzie została wyrecytowana przez Upali, z nieznacznymi późniejszymi dodatkami. Jako że wersje różnią się od siebie, badacze nie traktują tych pretensji poważnie. Z drugiej strony, ponieważ są też bardzo podobne, większość naukowców uważa Vinayę za tekst wczesny, datowany na okres przed powstaniem odmiennych szkół ^[2] Jednakże, Dr Gregory Schopen, profesor studiów sanskryckich, tybeteńskich i buddyjskich na Uniwersytecie Teksańskim w Austin, w wielu punktach nie zgadza się z tymi przekonaniami ^[3]. Sugeruje on, że podobieństwa mogą być spowodowane późniejszą standaryzacją. Zauważa również, że wiele zapisów już od wczesnego okresu pokazuje, że mnisi posiadali własność prywatną, co jest sprzeczne z Vinayą. Według niego nie ma dowodu, że oznacza to upadek wczesnych wskazań etycznych i sugeruje on, że Vinaya może być próbą narzucenia wszystkim standardów postępowania przez samozwańczą elitę.

Treść Vinaya Pitaki

Palijska wersja Patimokkhy, buddyjskiego monastycznego kodeksu postępowania, zawiera 227 głównych reguł dla mnichów (pāḷi: bhikkhu) i 311 głównych reguł dla mniszek (pāḷi: bhikkhuni). Sekcja(e) Vibhangi (pāḷi: Vibhanga) w Vinaya Pitace składa(ją) się z komentarzy do tych reguł, dając szczegółowe wyjaśnienia oraz oryginalne historie opowiadające o każdej z nich. Sekcje Khandhaki (pāḷi: khandhaka; skr.: skandhaka) opisują liczne reguły uzupełniające pogrupowane według tematu, również obrazowane odpowiednimi historiami. Budda nazywał swoje nauki "Dhamma-Vanaya", podkreślając zarówno aspekt filozoficzny Buddyzmu, jak i praktykowanie cnót, które urzeczywistnia buddyjską filozofię. Vinaya Pitaka ma szersze znaczenie w zbiorowych edycjach chińskich, w skład których wchodzą wszystkie cztery chińskie Vinaye wyliczone wyżej, części innych, niekanoniczna literatura Vinayi, świeckie Vinaya i Vinaya bodhisattvy.

Miejsce w tradycji

Zgodnie z tekstami, w pierwszym roku nauczania Buddy, członkowie sanghi żyli razem w harmonii - bez Vinayi. Nie była ona potrzebna, ponieważ wcześni uczniowie byli wybitnie zrealizowani, jeżeli nie w pełni oświeceni. W miarę jak sangha się rozrastała, pojawiały się sytuacje, które Budda i świecka społeczność odczuwali jako niewłaściwe dla samanów (pāḷi: शमण samaṇa; skr.: श्रमण śramaṇa). Jak przekazuje tradycja, pierwsze reguły dotyczyły zakazu aktywności seksualnej. Historia opowiadająca, jak doszło do ustanowienia tego zakazu mówi o gorliwym mnichu, którego rodzina rozgoryczona tym, że nie posiada męskiego potomka, zmusiła go do spłodzenia potomka. Mnich, a także jego żona i syn, którzy później również wstąpili do zakonu, ostatecznie stali się w pełni oświeconymi arahantami. Vinaja jest dla buddystów bardzo ważna: "Jakąkolwiek Dhammę i Vinaję wskazałem i wypowiedziałem dla was, będzie ona dla was Nauczycielem, kiedy ja już odejdę." (Mahaaparinibbaana Sutta, [D.16])

↑ Pali Text Society <http://www.palitext.com/>
↑ New Penguin Handbook of Living Religions, str. 380
↑ Bones, Stones, and Buddhist Monks, University of Hawai'i Press, Honolulu, 1997

Zobacz też

Linki zewnętrzne

[1] Pali Text Society <http://www.palitext.com/>

[2] New Penguin Handbook of Living Religions, str. 380

[3] Bones, Stones, and Buddhist Monks, University of Hawai'i Press, Honolulu, 1997

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 '''Vinaya Pitaka''' (pāḷi: Vinaya Piṭaka; pol.: kosz dyscypliny) jest tekstem buddyjskim, jednym z trzech "koszy" (pāḷi: piṭaka), które tworzą [[tipitaka|Tipitakę]] (pāḷi: Tipiṭaka; skr.: Tripiṭaka त्रिपिटक; pol.: trzy kosze). Jej głównym tematem są reguły monastyczne dla [[bhikku|mnichów]] i [[bhikkhuni|mniszek]].
 <table style="vertical-align:bottom; text-align:center; font-size:75%; margin:0px 0px 15px 15px; float:right" cellspacing="0" cellpadding="1">
@@ Linia 217: / Linia 216: @@
 {{Tnavbar|PaliCanon|plain=1}}</tr>
 </table><noinclude>
+== Wersje zachowane do dzisiejszych czasów ==
-== '''Wersje zachowane do dzisiejszych czasów''' ==
 '''1. Wersja palijska tradycji [[Theravada|Theravady]], będąca częścią Kanonu palijskiego.''' Została przetłumaczona przez I.B. Hornera jako ''The Book of Discipline'', 1938-66, 6 tomów, wyd. Pali Text Society <ref>Pali Text Society <http://www.palitext.com/></ref>, Bristol
 * [[Suttavibhanga]] (pāḷi: suttavibhaṅga): komentarz na temat [[Patimokkha|Patimokkhy]] (wskazań etycznych)
@@ Linia 226: / Linia 223: @@
 * [[Khandhaka]] (pāḷi: khandhaka): 22 rozdziały na różne tematy
 * [[Parivara]] (pāḷi: parivara) analiza wskazań etycznych, z różnych punktów widzenia
 '''2. 'Dul-ba, tybetańskie tłumaczenie wersji Mulasarvastivady;''' ta wersja używana jest w tradycji tybetańskiej
@@ Linia 236: / Linia 232: @@
 * Vinayakshudrakavastu: dalszy ciąg 17. skandhaki i pozostałe
 * Vinayottaragrantha: dodatki, w tym Upaliparipriccha, która koresponduje z jednym z rozdziałów Parivary
 '''3. Ssŭ-fen lü (katalog Taisho: nr 1428), chińskie tłumaczenie wersji Dharmaguptaki.''' To wersja używana w tradycji chińskiej i wywodzących się z niej tradycji koreańskiej, wietnamskiej oraz w japońskiej szkole Ritsu. Większość mnichów i mniszek w Japonii nie podąża za wskazaniami Vinayi, ale za wskazaniami Mahayany (wskazaniami [[Bodhisattwa|Bodhisattwy]]). Jest to efekt skutecznej kampanii szkoły Tendai.
@@ Linia 244: / Linia 239: @@
 * Samyuktavarga
 * Vinayaikottara, odpowiadający z jednym z rozdziałów Parivary
 '''4. Shih-sung lü (katalog Taisho: nr 1435), tłumaczenie wersji Sarvastivady'''
@@ Linia 257: / Linia 251: @@
 * Sanghavasesha
 * Kusaladhyaya
 '''5. Wu-fen lü (katalog Taisho: nr 1421), tłumaczenie wersji Mahisasaki'''
@@ Linia 270: / Linia 263: @@
 Oprócz tego przetrwały również części różnych wersji, w różnych językach
 == Pochodzenie Vinaya Pitaki ==
 Tradycyjnie każda szkoła utrzymuje, że jej wersja była spisana krótko po śmierci [[budda|Buddy]], na [[Pierwszy sobór buddyjski|Pierwszym Soborze Buddyjskim]], gdzie została wyrecytowana przez Upali, z nieznacznymi późniejszymi dodatkami. Jako że wersje różnią się od siebie, badacze nie traktują tych pretensji poważnie. Z drugiej strony, ponieważ są też bardzo podobne, większość naukowców uważa Vinayę za tekst wczesny, datowany na okres przed powstaniem odmiennych szkół <ref>''New Penguin Handbook of Living Religions'', str. 380</ref> Jednakże, Dr Gregory Schopen, profesor studiów sanskryckich, tybeteńskich i buddyjskich na Uniwersytecie Teksańskim w Austin, w wielu punktach nie zgadza się z tymi przekonaniami <ref>''Bones, Stones, and Buddhist Monks'', University of Hawai'i Press, Honolulu, 1997</ref>. Sugeruje on, że podobieństwa mogą być spowodowane późniejszą standaryzacją. Zauważa również, że wiele zapisów już od wczesnego okresu pokazuje, że mnisi posiadali własność prywatną, co jest sprzeczne z Vinayą. Według niego nie ma dowodu, że oznacza to upadek wczesnych wskazań etycznych i sugeruje on, że Vinaya może być próbą narzucenia wszystkim standardów postępowania przez samozwańczą elitę.
 == Treść Vinaya Pitaki ==
 Palijska wersja Patimokkhy, buddyjskiego monastycznego kodeksu postępowania, zawiera 227 głównych reguł dla mnichów (pāḷi: bhikkhu) i 311 głównych reguł dla mniszek (pāḷi: bhikkhuni). Sekcja(e) Vibhangi (pāḷi: Vibhanga) w Vinaya Pitace składa(ją) się z komentarzy do tych reguł, dając szczegółowe wyjaśnienia oraz oryginalne historie opowiadające o każdej z nich. Sekcje Khandhaki (pāḷi: khandhaka; skr.: skandhaka) opisują liczne reguły uzupełniające pogrupowane według tematu, również obrazowane odpowiednimi historiami. Budda nazywał swoje nauki "Dhamma-Vanaya", podkreślając zarówno aspekt filozoficzny Buddyzmu, jak i praktykowanie cnót, które urzeczywistnia buddyjską filozofię.
 Vinaya Pitaka ma szersze znaczenie w zbiorowych edycjach chińskich, w skład których wchodzą wszystkie cztery chińskie Vinaye wyliczone wyżej, części innych, niekanoniczna literatura Vinayi, świeckie Vinaya i Vinaya bodhisattvy.
 == Miejsce w tradycji ==
@@ Linia 288: / Linia 275: @@
 Vinaja jest dla buddystów bardzo ważna: "Jakąkolwiek Dhammę i Vinaję wskazałem i wypowiedziałem dla was, będzie ona dla was Nauczycielem, kiedy ja już odejdę." (Mahaaparinibbaana Sutta, [D.16])
+{{Przypisy}}
+== Zobacz też ==
-== '''Patrz także''' ==
 * [[Sutta Pitaka]]
 * [[Abhidharma Pitaka]]
 * [[Buddyjskie teksty]]
+== Linki zewnętrzne ==
-{{Przypisy}}
-== '''Linki zewnętrzne''' ==
 *[http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/vin/index.html The Vinaya Pitaka at Access to Insight]
 *[http://www.amaravati.org/fsn/html/14/liv-vin.htm Living Vinaya by Ajahn Sucitto]
 *[http://sectsandsectarianism.googlepages.com/home Sects & Sectarianism - The origins of Buddhist Schools]
+[[Kategoria:?]]