Droga startowa: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 18:14, 12 lut 2010

Droga startowa (ang. runway) – to zasadnicza część pola wzlotów lotniska o sztucznej utwardzonej nawierzchni (betonowej, asfaltowo-betonowej) lub, na mniejszych lotniskach, naturalnej (trawiastej znanej również jako darniowej, żwirowej), przeznaczona do startów i lądowań samolotów (rzadziej śmigłowców). Długość drogi startowej na lotnisku powinna wystarczać na:

rozbieg - od postoju samolotu aż do momentu bezpiecznej (pewnej) szybkości oderwania się od pasa
dobieg - wystarczającą dla wytracenia szybkości od momentu zetknięcia z lotniskiem do zatrzymania samolotu.

Długość drogi startowej stanowi o klasie lotniska. Pasy startowe posiadają często system naprowadzenia radiowego ILS pomagający pilotowi wylądować w trudnych warunkach widoczności, a nawet, w przypadku ILS-u Kategorii IIIc, automatycznie wylądować za niego.

Istnieją także wodne pasy startowe dla statków powietrznych przystosowanych do startów i lądowań na akwenach.

Układ, nazewnictwo i wymiary

Drogi startowe są zazwyczaj ponumerowane zgodnie ze swoim azymutem magnetycznym, zaokrąglonym do najbliższej dziesiątki stopni, podzielonym przez dziesięć. Każda z cyfr jest wymawiana osobno gwoli jasności w rozmowach przez radio w języku angielskim. Na przykład, Runway Three Six (droga startowa 36) wskazuje azymut 360 stopni (tj. północ magnetyczną), Runway Zero Niner (droga startowa 09) jest nazwą dla drogi startowej o azymucie 94 stopni, a Runway One Seven (droga startowa 17) odpowiada drodze startowej o azymucie 168 stopni. Każda droga startowa może być użyta w obydwu kierunkach, wobec czego nosi dwie nazwy. Runway One Zero (droga startowa 10) przeistacza się w Runway Two Eight (droga startowa 28), kiedy zostaje użyta w odwrotnym kierunku.

W Stanach Zjednoczonych drogi startowe na kierunku od 01 do 09 nie posiadają pierwszego zera, np. oznaczenie brzmi Runway Seven, a nie Runway Zero Seven, a droga jest oznaczona jako RWY 7.

Jeśli istnieją dwie lub trzy drogi startowe wskazujące ten sam kierunek (równoległe drogi startowe), każda z nich ma nazwę która zawiera człon "Left" (lewa), "Right" (prawa) lub "Center" (środkowa), na przykład Runway One Five Left (15L), Runway One Five Center (15C), i Runway One Five Right (15R). Runway Two Left (2L) przemienia się w Runway Two Zero Right (20R), kiedy ta droga startowa pozostaje użyta w odwrotnym kierunku.

W dużych portach lotniczych, które posiadają więcej niż trzy równoległe drogi startowe (na przykład Los Angeles International Airport w Los Angeles lub Hartsfield International Airport w Atlancie), nazwy niektórych dróg startowych są przemieszczone o 10 stopni, żeby uniknąć niepewności w nazewnictwie które powstałaby w przypadku zaistnienia więcej niż trzech równoległych dróg startowych. W Los Angeles, ten system wykazuje się drogami startowymi nazwanymi następująco: Runway Six Left (6L), Runway Six Right (6R), Runway Seven Left (7L) i Runway Seven Right (7R), pomimo tego, że wszystkie cztery drogi startowe są absolutnie równoległe do siebie (wskazując azymut ok. 69 stopni).

Zaleca się aby samoloty wzlatywały i lądowały pod wiatr. Wobec tego większe porty lotnicze zazwyczaj posiadają dwie (lub więcej) drogi startowe, żeby można było wybrać drogę startową najbardziej to umożliwiającą. Porty lotnicze posiadające jedną drogę startową są najczęściej zbudowane tak, że droga startowa jest ułożona zgodnie z przeważającym kierunkiem wiatru.

Wymiary dróg startowych sięgają od 240 m (800 stóp) długości i 8 m (25 stóp) szerokości na mniejszych lotniskach dla awionetek do 4800 m (16 000 stóp) długości i 80 m (250 stóp) szerokości w wielkich międzynarodowych portach lotniczych zbudowanych do obsługi dużych odrzutowych samolotów pasażerskich. Wymiary są podawane w stopach w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie i w metrach wszędzie indziej.

Zobacz też

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 [[Plik:LKPR RWY31.jpg|mały|prawo|300px|Droga startowa 31 na lotnisku [[Port lotniczy Praga-Ruzyně|Praga-Ruzyně]] ([[Czechy]])]]
-'''Droga startowa''' ([[język angielski|ang.]] ''runway''), jest to zasadnicza część [[pole wzlotów|pola wzlotów]] [[lotnisko|lotniska]] o sztucznej utwardzonej nawierzchni (betonowej, [[asfalt]]owo-[[beton]]owej), lub, na mniejszych [[lotnisko|lotniskach]], naturalnej ([[trawnik|trawiastej]] znanej również jako [[darń|darniowej]], [[żwir]]owej), przeznaczona do startów i lądowań [[samolot|samolotów]] (rzadziej [[śmigłowiec|śmigłowców]]).
+'''Droga startowa''' ([[język angielski|ang.]] ''runway'') – to zasadnicza część [[pole wzlotów|pola wzlotów]] [[lotnisko|lotniska]] o sztucznej utwardzonej nawierzchni (betonowej, [[asfalt]]owo-[[beton]]owej) lub, na mniejszych [[lotnisko|lotniskach]], naturalnej ([[trawnik|trawiastej]] znanej również jako [[darń|darniowej]], [[żwir]]owej), przeznaczona do startów i lądowań [[samolot|samolotów]] (rzadziej [[śmigłowiec|śmigłowców]]).
-Długość drogi startowej na lotnisku powinna wystarczeć na:
+Długość drogi startowej na lotnisku powinna wystarczać na:
-długość rozbiegu, od postoju samolotu aż do momentu bezpiecznej (pewnej) szybkości oderwania się oraz na
+* rozbieg - od postoju samolotu aż do momentu bezpiecznej (pewnej) szybkości oderwania się od pasa
-długosć dobiegu wystarczającą dla wytracenia szybkości przy dobiegu od szybkości w momencie zetknięcia z lotniskiem do zatrzymania samolotu.
+* dobieg - wystarczającą dla wytracenia szybkości od momentu zetknięcia z lotniskiem do zatrzymania samolotu.
 Długość drogi startowej stanowi o [[klasa lotniska|klasie lotniska]]. Pasy startowe posiadają często system naprowadzenia radiowego [[ILS]] pomagający pilotowi wylądować w trudnych warunkach widoczności, a nawet, w przypadku ILS-u Kategorii IIIc, automatycznie wylądować za niego.
@@ Linia 10: / Linia 11: @@
 == Układ, nazewnictwo i wymiary ==
-Drogi startowe są zazwyczaj ponumerowane zgodnie ze swoim [[azymut magnetyczny|azymutem magnetycznym]], zaokrąglonym do najbliższej dziesiątki stopni, podzielonym przez dziesięć. Każda z cyfr jest wymawiana osobno gwoli jasności w rozmowach przez [[radio]] w [[język angielski|języku angielskim]]. Na przykład, Runway Three Six (droga startowa 36) wskazuje azymut 360 stopni (tj., [[północ]] magnetyczną), a Runway Zero Niner (droga startowa 09) jest nazwą dla drogi startowej ukierunkowanej ku azymutowi 94 stopni, a Runway One Seven (droga startowa 17) odpowiada drodze startowej ukierunkowanej ku azymutowi 168 stopni. Każda droga startowa może być użyta w obydwu kierunkach, wobec czego nosi dwie nazwy. Runway One Zero (droga startowa 10) przeistacza się w Runway Two Eight (droga startowa 28), kiedy zostaje użyta w odwrotnym kierunku.
+Drogi startowe są zazwyczaj ponumerowane zgodnie ze swoim [[azymut magnetyczny|azymutem magnetycznym]], zaokrąglonym do najbliższej dziesiątki stopni, podzielonym przez dziesięć. Każda z cyfr jest wymawiana osobno gwoli jasności w rozmowach przez [[radio]] w [[język angielski|języku angielskim]]. Na przykład, Runway Three Six (droga startowa 36) wskazuje azymut 360 stopni (tj. [[północ]] magnetyczną), Runway Zero Niner (droga startowa 09) jest nazwą dla drogi startowej o azymucie 94 stopni, a Runway One Seven (droga startowa 17) odpowiada drodze startowej o azymucie 168 stopni. Każda droga startowa może być użyta w obydwu kierunkach, wobec czego nosi dwie nazwy. Runway One Zero (droga startowa 10) przeistacza się w Runway Two Eight (droga startowa 28), kiedy zostaje użyta w odwrotnym kierunku.
-W [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] drogi startowe na kierunku od 01 do 09 nie posiadają pierwszego zera. Np. oznaczenie brzmi Runway Seven, a nie Runway Zero Seven, a droga jest oznaczona jako RWY 7.
+W [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] drogi startowe na kierunku od 01 do 09 nie posiadają pierwszego zera, np. oznaczenie brzmi Runway Seven, a nie Runway Zero Seven, a droga jest oznaczona jako RWY 7.
-Jeśli istnieją dwie lub trzy drogi startowe wskazujące ten sam kierunek (równoległe drogi startowe), każda z nich ma nazwę która zawiera człon "Left" (lewa), "Right" (prawa) lub "Center" (środkowa) - na przykład, Runway One Five Left (15L), Runway One Five Center (15C), i Runway One Five Right (15R). Runway Two Left (2L) przemienia się w Runway Two Zero Right (20R), kiedy ta droga startowa pozostaje użyta w odwrotnym kierunku.
+Jeśli istnieją dwie lub trzy drogi startowe wskazujące ten sam kierunek (równoległe drogi startowe), każda z nich ma nazwę która zawiera człon "Left" (lewa), "Right" (prawa) lub "Center" (środkowa), na przykład Runway One Five Left (15L), Runway One Five Center (15C), i Runway One Five Right (15R). Runway Two Left (2L) przemienia się w Runway Two Zero Right (20R), kiedy ta droga startowa pozostaje użyta w odwrotnym kierunku.
-W dużych portach lotniczych, które posiadają więcej niż trzy równoległe drogi startowe (na przykład, [[Port lotniczy Los Angeles|Los Angeles International Airport]] w [[Los Angeles]] lub [[Port lotniczy Atlanta - Hartsfield-Jackson|Hartsfield International Airport]] w [[Atlanta|Atlancie]]), nazwy niektórych dróg startowych są przemieszczone o 10 stopni, żeby uniknąć niepewności w nazewnictwie które powstałaby w przypadku zaistnienia więcej niż trzech równoległych dróg startowych. W Los Angeles, ten system wykazuje się drogami startowymi nazwanymi następująco: Runway Six Left (6L), Runway Six Right (6R), Runway Seven Left (7L) i Runway Seven Right (7R), pomimo tego, że wszystkie cztery drogi startowe są absolutnie równoległe do siebie (wskazując azymut ok. 69 stopni).
+W dużych portach lotniczych, które posiadają więcej niż trzy równoległe drogi startowe (na przykład [[Port lotniczy Los Angeles|Los Angeles International Airport]] w [[Los Angeles]] lub [[Port lotniczy Atlanta - Hartsfield-Jackson|Hartsfield International Airport]] w [[Atlanta|Atlancie]]), nazwy niektórych dróg startowych są przemieszczone o 10 stopni, żeby uniknąć niepewności w nazewnictwie które powstałaby w przypadku zaistnienia więcej niż trzech równoległych dróg startowych. W Los Angeles, ten system wykazuje się drogami startowymi nazwanymi następująco: Runway Six Left (6L), Runway Six Right (6R), Runway Seven Left (7L) i Runway Seven Right (7R), pomimo tego, że wszystkie cztery drogi startowe są absolutnie równoległe do siebie (wskazując azymut ok. 69 stopni).
-Zaleca się, aby samoloty wzlatywały i lądowały pod [[wiatr]]. Wobec tego większe porty lotnicze zazwyczaj posiadają dwie (lub więcej) drogi startowe, żeby można było wybrać drogę startową najbardziej to umożliwiającą. Porty lotnicze posiadające jedną drogę startową są najczęściej zbudowane tak, że droga startowa jest ułożona zgodnie z przeważającym kierunkiem wiatru.
+Zaleca się aby samoloty wzlatywały i lądowały pod [[wiatr]]. Wobec tego większe porty lotnicze zazwyczaj posiadają dwie (lub więcej) drogi startowe, żeby można było wybrać drogę startową najbardziej to umożliwiającą. Porty lotnicze posiadające jedną drogę startową są najczęściej zbudowane tak, że droga startowa jest ułożona zgodnie z przeważającym kierunkiem wiatru.
 Wymiary dróg startowych sięgają od 240 [[metr|m]] (800 [[stopa angielska|stóp]]) długości i 8 m (25 stóp) szerokości na mniejszych lotniskach dla [[awionetka|awionetek]] do 4800 m (16 000 stóp) długości i 80 m (250 stóp) szerokości w wielkich międzynarodowych portach lotniczych zbudowanych do obsługi dużych odrzutowych [[samolot pasażerski|samolotów pasażerskich]]. Wymiary są podawane w stopach w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] i [[Kanada|Kanadzie]] i w metrach wszędzie indziej.