Cyklomorfoza: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
usunięcie stuba tematycznego, zmiany kosmetyczne |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Cyklomorfoza''' |
'''Cyklomorfoza''' ([[język grecki|gr.]] ''kýklos'' koło, ''morphē'' kształt), '''polimorfizm sezonowy''' – sezonowa zmienność wielkości i kształtu ciała drobnych [[organizm]]ów ([[bezkręgowce|bezkręgowców]] oraz [[glony|glonów]] [[plankton]]owych) w kolejnych pokoleniach w ciągu roku. Powszechna u [[plankton]]owych [[skorupiaki|skorupiaków]], zwłaszcza [[wioślarki|wioślarek]]. |
||
| ⚫ | U ''[[Daphnia cucullata]]'' zimowe formy mają głowę okrągłą, latem pojawiają się osobniki o coraz bardziej wydłużonych głowach ("hełmach") dochodzących do 60% długości ciała, jesienią zaś znowu wracają formy o coraz krótszej głowie. U ''[[Daphnia pulex]]'' pojawiają się |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | U ''[[Daphnia cucullata]]'' zimowe formy mają głowę okrągłą, latem pojawiają się osobniki o coraz bardziej wydłużonych głowach ("hełmach") dochodzących do 60% długości ciała, jesienią zaś znowu wracają formy o coraz krótszej głowie. U ''[[Rozwielitka pchłowata|Daphnia pulex]]'' pojawiają się wyrostki karapaksu{{r|Jura}}. Podobne struktury wytwarzane są przez inne organizmy. [[Wrotki (biologia)|Wrotki]] i niektóre [[glony]] sezonowo wytwarzają kolce. |
||
| ⚫ | Przyczyny tego zjawiska są nie do końca ustalone. Dawniej uważano, że ma to związek z przystosowaniem się organizmu do zmian lepkości wody spowodowanych zmianą temperatury. Obecnie postuluje się, że jest to mechanizm obronny mający utrudnić pochwycenie przez [[Drapieżnictwo|drapieżniki]]{{r|Rutkowska}}. |
||
==Linki zewnętrzne== |
|||
| ⚫ | |||
Nazwę zjawiska wprowadził w 1904 roku Robert Lauterborn{{r|Rutkowska}}. |
|||
| ⚫ | |||
{{Przypisy|przypisy= |
|||
<ref name="Jura">{{Cytuj książkę | nazwisko= Jura | imię=Czesław | tytuł= Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy | data=2007 | wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN]]| miejsce=Warszawa | isbn=978-83-01-14595-8}}</ref> |
|||
| ⚫ | |||
|stopień = === |
|||
}} |
|||
| ⚫ | |||
Wersja z 21:07, 4 lut 2011
Cyklomorfoza (gr. kýklos koło, morphē kształt), polimorfizm sezonowy – sezonowa zmienność wielkości i kształtu ciała drobnych organizmów (bezkręgowców oraz glonów planktonowych) w kolejnych pokoleniach w ciągu roku. Powszechna u planktonowych skorupiaków, zwłaszcza wioślarek.
U Daphnia cucullata zimowe formy mają głowę okrągłą, latem pojawiają się osobniki o coraz bardziej wydłużonych głowach ("hełmach") dochodzących do 60% długości ciała, jesienią zaś znowu wracają formy o coraz krótszej głowie. U Daphnia pulex pojawiają się wyrostki karapaksu[1]. Podobne struktury wytwarzane są przez inne organizmy. Wrotki i niektóre glony sezonowo wytwarzają kolce.
Przyczyny tego zjawiska są nie do końca ustalone. Dawniej uważano, że ma to związek z przystosowaniem się organizmu do zmian lepkości wody spowodowanych zmianą temperatury. Obecnie postuluje się, że jest to mechanizm obronny mający utrudnić pochwycenie przez drapieżniki[2].
Nazwę zjawiska wprowadził w 1904 roku Robert Lauterborn[2].
- ↑ Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
- ↑ a b A. E. Rutkowska, J. Pijanowska: Zmienność morfologiczna organizmów planktonowych: sposób na życie w zmiennym środowisku. [dostęp 4 lutego 2011].
<ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.