Kalina koralowa

Plik:GatunekTrujacy01.png

Kalina koralowa (Viburnum opulus) – gatunek krzewu należący do rodziny szczeciowatych. Występuje w Europie, Azji. W Polsce dość pospolita.

Charakterystyka

Pokrój

Szeroki krzew o wysokości do 4 m, z niesymetryczną, luźną koroną.

Łodyga

Kora szara, młode gałązki kanciaste, kruche, krótkoowłosione, połyskujące, czerwonobrunatne. Czerwonobrunatne pąki, spodem zielonawe, przylegające, owłosione, jajowate, zaostrzone, nieco lepkie. Rdzeń drewna jasny, szeroki, sześciokątny.

Liście

Długość do 12 cm, krótkoogonkowe, z drobnymi i odpadającymi przylistkami, naprzeciwległe. Składają się z 3-7 listków, są tępo klapowane, brzegi mają ząbkowane, ku ogonkowi klinowato zwężają się. Spodem są omszone, ogonek liściowy z gruczołkami. Liście rozwijają się równocześnie z kwiatami. Mają od góry ciemnozielony kolor, spodem są jaśniejsze, jesienią przebarwiają się na kolor szkarłatnopurpurowy.

Kwiaty

Drobne, białe, zebrane w płaskie baldachogrona na szczytach gałązek. Wszystkie kwiaty są 5-płatkowe; brzeżne są większe (15-25 mm), płaskie i płonne, środkowe mają dzwonkowaty kształt i są mniejsze (4-5) mm, obupłciowe. Kwitną od maja do lipca i zapylane są przez muchówki.

Owoc

Szkarłatnoczerwony, lśniący, kulistego kształtu pestkowiec zawierający jedno, płaskie nasiono. Owoce mają cierpki i gorzki smak i są trujące.

Biotop, Wymagania

Wilgotne lasy, zarośla, Występuje na niżu, w górach dochodzi do regla górnego.

Roślina trująca

Kora i owoce zawierają trującą wiburninę. Spożycie kilkunastu owoców powoduje u człowieka wymioty, zawroty głowy, przy większych ilościach zaburzenia mowy i koordynacji ruchów. Ptaki nie jedzą owoców kaliny.

Zastosowanie

• Roślina uprawna : uprawiana jako roślina ozdobna – głównie odmiany o kulistym kwiatostanie i płonnych kwiatach (tzw. buldeneż), które nie wytwarzają owoców.
• Roślina lecznicza :
  • Surowiec zielarski : kora , z której wykonuje się odwar lub ekstrakt (Extractum viburnum opuli fluidum).
  • Działanie : ma właściwości rozkurczowe, uspokajające, przeciwbólowe i przeciwkrwotoczne. Największe zastosowanie ma u kobiet. Łagodzi dolegliwości menstruacji. Zapobiega również poronieniom, krwawieniom związanym z klimakterium oraz kurczom nóg podczas ciąży. Stosowana musi być pod kontrolą lekarza.
  • Zbiór i suszenie : późną jesienią lub wczesną wiosną ścina się gałązki, łuszczy korę i suszy w temp. do 50 stopni Celsjusza.
• W weterynarii stosowana jest do leczenia pryszczycy.

Ciekawostki

• Kalinę uznawano dawniej za symbol młodości, piękna i życia. Występuje w wielu pieśniach ludowych.
• Owoce tracą większość swoich trujących własności po przemrożeniu lub przegotowaniu.
• Lecznicze jej własności znano od XVI wieku. Owocami i kwiatami w medycynie ludowej leczono przeziębienia, kaszel, astmę, chorobę wrzodową, biegunki, złe trawienie, skurcze jelit, hemoroidy, nadciśnienie.