Nawozy: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m dr. red. |
|||
Linia 52: | Linia 52: | ||
[[Kategoria:Nawozy| ]] |
[[Kategoria:Nawozy| ]] |
||
[[af:Bemesting]] |
|||
[[ar:سماد]] |
|||
[[bn:সার]] |
|||
[[bs:Đubrivo]] |
|||
[[ca:Adob]] |
|||
[[cs:Hnojivo]] |
|||
[[da:Gødning]] |
|||
[[de:Dünger]] |
|||
[[et:Väetis]] |
|||
[[el:Λίπασμα]] |
|||
[[en:Fertilizer]] |
|||
[[es:Fertilizante]] |
|||
[[eo:Sterko]] |
|||
[[eu:Ongarri]] |
|||
[[fa:کود]] |
|||
[[fr:Engrais]] |
|||
[[gl:Fertilizante]] |
|||
[[ko:비료]] |
|||
[[hi:उर्वरक]] |
|||
[[hr:Gnojivo]] |
|||
[[io:Dungo]] |
|||
[[id:Pupuk]] |
|||
[[is:Áburður]] |
|||
[[it:Fertilizzante]] |
|||
[[he:דשן]] |
|||
[[jv:Rabuk]] |
|||
[[kk:Тыңайтқыштар]] |
[[kk:Тыңайтқыштар]] |
||
[[ht:Angrè]] |
|||
[[lv:Mēslojums]] |
|||
[[lb:Dünger]] |
|||
[[lt:Trąšos]] |
|||
[[li:Könsmès]] |
|||
[[hu:Trágya]] |
[[hu:Trágya]] |
||
[[mr:खत]] |
|||
[[ms:Baja]] |
|||
[[nl:Kunstmest]] |
|||
[[ne:उर्वरक]] |
|||
[[ja:肥料]] |
|||
[[no:Gjødsel]] |
|||
[[nn:Gjødning]] |
|||
[[pnb:کھاد]] |
|||
[[pt:Fertilizante]] |
|||
[[qu:Wanuchana]] |
|||
[[ru:Удобрение]] |
|||
[[simple:Fertilizer]] |
|||
[[sk:Hnojivo]] |
|||
[[sl:NPK]] |
|||
[[sr:Đubrivo]] |
|||
[[sh:Đubrivo]] |
|||
[[su:Gemuk]] |
|||
[[fi:Lannoite]] |
|||
[[sv:Gödsel]] |
|||
[[ta:உரம்]] |
|||
[[te:ఎరువు]] |
|||
[[th:ปุ๋ย]] |
|||
[[tr:Gübre]] |
|||
[[uk:Добрива]] |
|||
[[vec:Fertilizante]] |
|||
[[vi:Phân bón]] |
|||
[[zh:肥料]] |
Wersja z 05:11, 14 mar 2013
Nawozy – środki używane w uprawie roślin (nawożenie) celem zwiększenia wysokości i jakości plonowania dzięki wzbogaceniu gleby w składniki pokarmowe niezbędne dla roślin i polepszeniu jej właściwości fizycznych, fizykochemicznych, chemicznych i biologicznych, pochodzenia mineralnego lub organicznego. Nawozami są również produkty przeznaczone do zwiększania żyzności stawów rybnych.
W zależności od nawozu, zawarte w nim składniki pokarmowe mogą być w formie bezpośrednio przyswajalnej przez rośliny lub też dopiero po przemianach zachodzących w glebie, przez co działanie nawozów może trwać w ciągu jednego roku nawożenia lub nawet 3-5 następnych lat (np. wióry rogowe na ciężkich glebach). Czasem składniki pokarmowe w wyniku przemian glebowych przechodzą w formę trudniej przyswajalną lub całkowicie nieprzyswajalną dla roślin.
Składniki pokarmowe
Wśród makroelementów niezbędnych roślinom wyróżnia się: azot, fosfor, potas, także wapń, magnez i siarkę, natomiast w niewielkiej tylko ilości rośliny potrzebują takich mikroelementów jak: żelazo, cynk, miedź, bor, molibden, chlor.
Rodzaje i grupy nawozów
- Nawozy mineralne, wysokoprocentowe, zawierają proste, bezpośrednio przyswajalne dla roślin lub po niewielkich tylko przemianach w glebie związki chemiczne; surowcami do produkcji są kopaliny, rudy, odpady przemysłu hutniczego, także odpady pochodzenia zwierzęcego; niektóre poprawiają strukturę gleby, zmieniają jej odczyn, usuwają toksyczne substancje; wyróżnia się nawozy:
- azotowe, najważniejsze z nawozów mineralnych, dzielą się na:
- saletrzane
- amonowe
- saletrzano-amonowe
- amidowe
- roztwory azotowe
- azotowe o spowolnionym działaniu
- fosforowe
- potasowe
- magnezowe
- siarkowe
- mikroelementowe
- wieloskładnikowe, nabierające coraz większego znaczenia w dobie intensyfikacji rolnictwa, produkuje się ich coraz więcej (np. amofos, nitrofoska, polifoska, azofoska itp.); wyróżnia się tu nawozy mieszane i kompleksowe;
- azotowe, najważniejsze z nawozów mineralnych, dzielą się na:
- Nawozy wapniowe i wapniowo-magnezowe:
- tlenkowe
- węglanowe
- Nawozy naturalne:
- Nawozy organiczne:
- Nawozy niekonwencjonalne, w tym nawozy:
- pochodzenia komunalnego
- pochodzenia przemysłowego.
Nawozy można jeszcze podzielić ze względu na ich stan skupienia na: stałe i ciekłe.
Zawartość w nawozach pierwiastków stanowiących dla roślin składniki pokarmowe przyjęto umownie wyrażać w przeliczeniu na procentową wagową zawartość N, P2O5, K2O, MgO, CaO, SO3.
Zagrożenia
Ze stosowaniem nawozów mineralnych wiążą się oprócz oczywistych korzyści, także i szkody dla środowiska i człowieka, zwłaszcza zanieczyszczenia wód gruntowych i powierzchniowych powodujące eutrofizację, zakwaszenie, odkwaszenie lub zasolenie gleb, nadmierne nagromadzenie w roślinach szkodliwych substancji, czyli przenawożenie itp.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Ustawa "O nawozach i nawożeniu": Dz.U. z 2000 r. nr 89, poz. 991