Eugeniusz Grandowski: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne techniczne |
przypisy |
||
Linia 3: | Linia 3: | ||
== Młodość, służba w austriackiej armii == |
== Młodość, służba w austriackiej armii == |
||
Pochodził z rodziny cesarsko-królewskiego urzędnika skarbowego<ref name=przyw>{{cytuj książkę |nazwisko= Nicman|imię=Zdzisław P.|tytuł= Przywracani pamięci. Gen. bryg. Eugeniusz Grandowski|strony=}}</ref>. |
|||
⚫ | |||
Syn Jana i Józefy z domu Stępińskiej. W 1884 roku ukończył gimnazjum realne w [[Bielsk|Bielsku]], następnie studiował w Akademii Wojskowo-Technicznej w [[Wiedeń|Wiedniu]]<ref name=gen>{{cytuj książkę |nazwisko= Kosk|imię=Henryk P.|tytuł= Generalicja polska|strony=163-164}}</ref>. |
|||
⚫ | Po trzyletnich studiach wojskowych żołnierz zawodowy i oficer armii austriackiej od 18 sierpnia 1887 roku. W latach 1891-93 w kadrze WAT<ref name=gen/>. W 1893 r. ukończył Wyższy Kurs Artyleryjski i otrzymał przydział do [[10 Brygada Artylerii Polowej Austro-Węgier|10 Brygady Artylerii Polowej w Przemyślu]]<ref name=przyw/>. W 1895 ożenił się w Przemyślu z Teresą z d. Zollner<ref name=przyw/>. W 1904 mianowany do kapitana i przeniesiony do Generalnego Dowództwa Artylerii w Wiedniu, gdzie służył do 1909 r.<ref name=przyw/>. Od 1 października 1909 roku przydzielony do komendy [[X Korpus Austro-Węgier|10 Korpusu]] w Przemyślu w stopniu majora. W kwietniu 1914 mianowany podpułkownikiem i wyznaczony na dowódcę [[10 Pułk Haubic Polowych Austro-Węgier|10 pułku haubic polowych]]<ref name=przyw/>. Z chwilą wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] wyznaczony dowódcą [[30 Pułk Armat Polowych Austro-Węgier|30 pułku armat polowych]] w Przemyślu, z którym walczył na froncie rosyjskim<ref name=gen/>. Brał udział w [[Bitwa pod Kraśnikiem|bitwie pod Kraśnikiem]] i Zamościem oraz w działaniach wojennych na Lubelszczyźnie. Na przełomie lat 1914/15 w walkach w Karpatach, walczył m.in. w [[Bitwa pod Gorlicami|bitwie pod Gorlicami]], okolicach [[Twierdza Przemyśl|Twierdzy Przemyśl]], ofensywie na [[Łuck]] i [[Równe]], okolicach [[Rarańcza|Rarańczy]] na Bukowinie<ref name=przyw/>. W 1916 mianowany pułkownikiem i przeniesiony na front włoski, dowódca [[3 Brygada Artylerii Polowej Austro-Węgier|3 Brygady Artylerii Polowej]]<ref name=przyw/>. Na froncie włoskim walczył do końca wojny, m.in. w bitwie pod Alsiero<ref name=gen/>. 1 listopada 1917 mianowany generałem majorem<ref name=przyw/>. W armii austriackiej służył do 3 listopada 1918. |
||
== Służba w WP, późniejsze losy == |
== Służba w WP, późniejsze losy == |
||
30 grudnia 1918 roku zgłosił się do WP, 20 stycznia 1919 roku zaliczony został do rezerwy WP. 8 marca 1919 roku mianowany kwatermistrzem [[Armia Wschód|Armii Wschód]] gen. [[Tadeusz Rozwadowski|T. Rozwadowskiego]] (od końca marca gen. [[Wacław Iwaszkiewicz|W. Iwaszkiewicza]]. Zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dnia 1 czerwca 1919 r. Od lipca 1919 roku przez krótki czas szef artylerii w [[Armia Hallera|Armii Hallera]], potem został mianowany inspektorem jednostek artylerii. Przez 7 miesięcy bez przydziału w związku z chorobą. W marcu i kwietniu 1920 r. na rozkaz Naczelnego Dowództwa prowadził inspekcję zapasowych baterii artylerii w dowództwach okręgów: Kraków, Lwów, Lublin i Kielce. W październiku 1920 pracuje w komisji "Rola", prowadzącej inspekcję taborów. Po tym krótko kieruje Okręgowym Centrum Instrukcyjnym w Krakowie. Od listopada 1920 do kwietnia 1921 roku komendant Centrum Wyszkolenia [[4 Armia (II RP)|4 Armii]] dowodzonej przez gen. [[Leonard Skierski|L. Skierskiego]] w [[Kobryń|Kobryniu]]. 1 maja 1921 roku przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w Przemyślu, gdzie mieszkał od 1918. Po śmierci żony odziedziczył kilka kamienic, którymi administrował do września 1939 r. Działał jednocześnie w Związku Oficerów Rezerwy i organizacjach charytatywnych. Po wejściu Sowietów do Polski pozbawiony emerytury i dochodów z dzierżawy kamienic. Pochowany na cmentarzu Głównym w Przemyślu w grobowcu rodzinnym swojej pierwszej żony. |
30 grudnia 1918 roku zgłosił się do WP, 20 stycznia 1919 roku zaliczony został do rezerwy WP. 8 marca 1919 roku mianowany kwatermistrzem [[Armia Wschód|Armii Wschód]] gen. [[Tadeusz Rozwadowski|T. Rozwadowskiego]]<ref name=gen/>, (od końca marca gen. [[Wacław Iwaszkiewicz|W. Iwaszkiewicza]]<ref name=przyw/>). Zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dnia 1 czerwca 1919 r. Od lipca 1919 roku przez krótki czas szef artylerii w [[Armia Hallera|Armii Hallera]], potem został mianowany inspektorem jednostek artylerii. Przez 7 miesięcy bez przydziału w związku z chorobą. W marcu i kwietniu 1920 r. na rozkaz Naczelnego Dowództwa prowadził inspekcję zapasowych baterii artylerii w dowództwach okręgów: Kraków, Lwów, Lublin i Kielce<ref name=przyw/>. W październiku 1920 pracuje w komisji "Rola", prowadzącej inspekcję taborów. Po tym krótko kieruje Okręgowym Centrum Instrukcyjnym w Krakowie<ref name=przyw/>. Od listopada 1920 do kwietnia 1921 roku komendant Centrum Wyszkolenia [[4 Armia (II RP)|4 Armii]] dowodzonej przez gen. [[Leonard Skierski|L. Skierskiego]] w [[Kobryń|Kobryniu]]<ref name=gen/>. 1 maja 1921 roku przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w Przemyślu, gdzie mieszkał od 1918. Po śmierci żony odziedziczył kilka kamienic, którymi administrował do września 1939 r. Działał jednocześnie w Związku Oficerów Rezerwy i organizacjach charytatywnych. Po wejściu Sowietów do Polski pozbawiony emerytury i dochodów z dzierżawy kamienic<ref name=przyw/>. Pochowany na cmentarzu Głównym w Przemyślu w grobowcu rodzinnym swojej pierwszej żony<ref name=przyw/>. |
||
Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego małżeństwa z Teresą Zollner miał córkę Marię. Z drugiego związku ze Stefanią Szałowską potomstwa nie było. |
Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego małżeństwa z Teresą Zollner miał córkę Marię. Z drugiego związku ze Stefanią Szałowską potomstwa nie było<ref name=przyw/>. . |
||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
Linia 15: | Linia 19: | ||
* Konopczyński Władysław, ''[[Polski Słownik Biograficzny]]'', Tom 8, Polska Akademia Umiejętności, Polska Akademia Nauk, 1960 |
* Konopczyński Władysław, ''[[Polski Słownik Biograficzny]]'', Tom 8, Polska Akademia Umiejętności, Polska Akademia Nauk, 1960 |
||
* Stawecki Piotr, ''Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939'', Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994. |
* Stawecki Piotr, ''Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939'', Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994. |
||
* Henryk P. |
* {{cytuj książkę |nazwisko= Kosk|imię= Henryk P.|autor link=|tytuł= Generalicja polska t. 1| wydawca = Ajaks |miejsce= Pruszków |rok= 1998|strony=163–164}} |
||
* |
* {{cytuj książkę |nazwisko= Nicman|imię= Zdzisław|autor link=|tytuł= Przywracani pamięci. Gen. bryg. Eugeniusz Grandowski| wydawca = Polska Zbrojna |miejsce= Warszawa |rok= marzec 1994|strony=}} |
||
{{DEFAULTSORT:Grandowski, Eugeniusz}} |
{{DEFAULTSORT:Grandowski, Eugeniusz}} |
Wersja z 10:04, 21 mar 2013
Eugeniusz Florentinus Grandowski (ur. 17 października 1865 w Oświęcimiu, zmarł 4 marca 1944 w Przemyślu) - inżynier, generał major Cesarskiej i Królewskiej armii, generał brygady Wojska Polskiego.
Młodość, służba w austriackiej armii
Pochodził z rodziny cesarsko-królewskiego urzędnika skarbowego[1]. Syn Jana i Józefy z domu Stępińskiej. W 1884 roku ukończył gimnazjum realne w Bielsku, następnie studiował w Akademii Wojskowo-Technicznej w Wiedniu[2]. Po trzyletnich studiach wojskowych żołnierz zawodowy i oficer armii austriackiej od 18 sierpnia 1887 roku. W latach 1891-93 w kadrze WAT[2]. W 1893 r. ukończył Wyższy Kurs Artyleryjski i otrzymał przydział do 10 Brygady Artylerii Polowej w Przemyślu[1]. W 1895 ożenił się w Przemyślu z Teresą z d. Zollner[1]. W 1904 mianowany do kapitana i przeniesiony do Generalnego Dowództwa Artylerii w Wiedniu, gdzie służył do 1909 r.[1]. Od 1 października 1909 roku przydzielony do komendy 10 Korpusu w Przemyślu w stopniu majora. W kwietniu 1914 mianowany podpułkownikiem i wyznaczony na dowódcę 10 pułku haubic polowych[1]. Z chwilą wybuchu I wojny światowej wyznaczony dowódcą 30 pułku armat polowych w Przemyślu, z którym walczył na froncie rosyjskim[2]. Brał udział w bitwie pod Kraśnikiem i Zamościem oraz w działaniach wojennych na Lubelszczyźnie. Na przełomie lat 1914/15 w walkach w Karpatach, walczył m.in. w bitwie pod Gorlicami, okolicach Twierdzy Przemyśl, ofensywie na Łuck i Równe, okolicach Rarańczy na Bukowinie[1]. W 1916 mianowany pułkownikiem i przeniesiony na front włoski, dowódca 3 Brygady Artylerii Polowej[1]. Na froncie włoskim walczył do końca wojny, m.in. w bitwie pod Alsiero[2]. 1 listopada 1917 mianowany generałem majorem[1]. W armii austriackiej służył do 3 listopada 1918.
Służba w WP, późniejsze losy
30 grudnia 1918 roku zgłosił się do WP, 20 stycznia 1919 roku zaliczony został do rezerwy WP. 8 marca 1919 roku mianowany kwatermistrzem Armii Wschód gen. T. Rozwadowskiego[2], (od końca marca gen. W. Iwaszkiewicza[1]). Zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dnia 1 czerwca 1919 r. Od lipca 1919 roku przez krótki czas szef artylerii w Armii Hallera, potem został mianowany inspektorem jednostek artylerii. Przez 7 miesięcy bez przydziału w związku z chorobą. W marcu i kwietniu 1920 r. na rozkaz Naczelnego Dowództwa prowadził inspekcję zapasowych baterii artylerii w dowództwach okręgów: Kraków, Lwów, Lublin i Kielce[1]. W październiku 1920 pracuje w komisji "Rola", prowadzącej inspekcję taborów. Po tym krótko kieruje Okręgowym Centrum Instrukcyjnym w Krakowie[1]. Od listopada 1920 do kwietnia 1921 roku komendant Centrum Wyszkolenia 4 Armii dowodzonej przez gen. L. Skierskiego w Kobryniu[2]. 1 maja 1921 roku przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w Przemyślu, gdzie mieszkał od 1918. Po śmierci żony odziedziczył kilka kamienic, którymi administrował do września 1939 r. Działał jednocześnie w Związku Oficerów Rezerwy i organizacjach charytatywnych. Po wejściu Sowietów do Polski pozbawiony emerytury i dochodów z dzierżawy kamienic[1]. Pochowany na cmentarzu Głównym w Przemyślu w grobowcu rodzinnym swojej pierwszej żony[1].
Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego małżeństwa z Teresą Zollner miał córkę Marię. Z drugiego związku ze Stefanią Szałowską potomstwa nie było[1]. .
Bibliografia
- Konopczyński Władysław, Polski Słownik Biograficzny, Tom 8, Polska Akademia Umiejętności, Polska Akademia Nauk, 1960
- Stawecki Piotr, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994.
- Henryk P. Kosk: Generalicja polska t. 1. Pruszków: Ajaks, 1998, s. 163–164.
- Zdzisław Nicman: Przywracani pamięci. Gen. bryg. Eugeniusz Grandowski. Warszawa: Polska Zbrojna, marzec 1994.