Krętarz stawonogów: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
uzup. |
dr |
||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
'''Krętarz''' ([[łacina|łac.]] ''trochanter'') – człon [[odnóża]] [[stawonogi|stawonogów]] położony między [[biodro stawonogów|biodrem]] a [[udo|udem]]{{r|Blaszak}}. Z biodrem jest połączony stawem pierwotnym, a z udem – stawem wtórnym{{r|Razowski|Snodgrass}}. |
'''Krętarz''' ([[łacina|łac.]] ''trochanter'') – człon [[odnóża]] [[stawonogi|stawonogów]] położony między [[biodro stawonogów|biodrem]] a [[udo|udem]]{{r|Blaszak}}. Z biodrem jest połączony stawem pierwotnym, a z udem – stawem wtórnym{{r|Razowski|Snodgrass}}. |
||
Ewolucyjnie krętarz pochodzi od dwóch członów odnóża [[skorupiaki|skorupiaków]]: [[bazipodit]]u i [[ischiopodit]]u. Dwuczłonowość krętarza pozostaje widoczna u [[nimfa (larwa)|nimf]] i [[imago|imagines]] [[ważki|ważek]] – w takich przypadkach bardziej nasadowy człon określany jest krętarzem pierwszym, a bardziej odsiebny i zawierający mięsień reduktor uda, krętarzem drugim lub [[przedudzie]]m{{r|Snodgrass}}. |
Ewolucyjnie krętarz pochodzi od dwóch członów odnóża [[skorupiaki|skorupiaków]]: [[bazipodit]]u i [[ischiopodit]]u. Dwuczłonowość krętarza pozostaje widoczna np. u [[nimfa (larwa)|nimf]] i [[imago|imagines]] [[ważki|ważek]] – w takich przypadkach bardziej nasadowy człon określany jest krętarzem pierwszym, a bardziej odsiebny i zawierający mięsień reduktor uda, krętarzem drugim lub [[przedudzie]]m{{r|Snodgrass}}. |
||
U [[sześcionogi|sześcionogów]] krętarz przedniej pary odnóży określany jest jako ''protrochanter'', środkowej pary odnóży jako ''mesotrochanter'', a tylnej pary jako ''metatrochanter''{{r|Steinmann}}. U [[owady|owadów]] krętarz jest małym członem, w pełni ruchomym względem biodra, natomiast mniej lub więcej ustalonym względem uda{{r|Snodgrass}}. |
U [[sześcionogi|sześcionogów]] krętarz przedniej pary odnóży określany jest jako ''protrochanter'', środkowej pary odnóży jako ''mesotrochanter'', a tylnej pary jako ''metatrochanter''{{r|Steinmann}}. U [[owady|owadów]] krętarz jest małym członem, w pełni ruchomym względem biodra, natomiast mniej lub więcej ustalonym względem uda{{r|Snodgrass}}. |
||
Wersja z 12:35, 17 sty 2017
Krętarz (łac. trochanter) – człon odnóża stawonogów położony między biodrem a udem[1]. Z biodrem jest połączony stawem pierwotnym, a z udem – stawem wtórnym[2][3].
Ewolucyjnie krętarz pochodzi od dwóch członów odnóża skorupiaków: bazipoditu i ischiopoditu. Dwuczłonowość krętarza pozostaje widoczna np. u nimf i imagines ważek – w takich przypadkach bardziej nasadowy człon określany jest krętarzem pierwszym, a bardziej odsiebny i zawierający mięsień reduktor uda, krętarzem drugim lub przedudziem[3].
U sześcionogów krętarz przedniej pary odnóży określany jest jako protrochanter, środkowej pary odnóży jako mesotrochanter, a tylnej pary jako metatrochanter[4]. U owadów krętarz jest małym członem, w pełni ruchomym względem biodra, natomiast mniej lub więcej ustalonym względem uda[3].
- ↑ Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 1. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 3, 357. ISBN 978-83-01-16568-0.
- ↑ Józef Razowski: Słownik entomologiczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-07907-X.
- ↑ a b c R. E. Snodgrass: Principles of Insect Morphology. Cornell University Press, 1935.
- ↑ Henrik Steinmann, Lajos Zombori: Dictionary of Insect Morphology. 1998, s. 121, 127, 194.