Jednoróg (działo): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m poprawiam przekierowania |
m Poprawiam Szablon:Przypisy i dodaję nagłówek |
||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
* [[Sekretna haubica Szuwałowa]] |
* [[Sekretna haubica Szuwałowa]] |
||
== Przypisy == |
|||
{{przypisy|przypisy= |
|||
{{Przypisy| |
|||
<ref name="angus">{{cytuj książkę|nazwisko=Konstam|imię=Angus |tytuł=Russian Army of the Seven Years War (2)|wydawca=Osprey Publishing|miejsce=Londyn|data=1996|seria=Men-at-Arms|strony=41|isbn=978-1855325876}}</ref> |
<ref name="angus">{{cytuj książkę|nazwisko=Konstam|imię=Angus |tytuł=Russian Army of the Seven Years War (2)|wydawca=Osprey Publishing|miejsce=Londyn|data=1996|seria=Men-at-Arms|strony=41|isbn=978-1855325876}}</ref> |
||
<ref name="jedno-1760">{{cytuj stronę|url=http://kbgrabina.ru/76-mm-unicorn-1760|tytuł=76-мм единорог (1760)|data=2010|opublikowany=www.kbgrabina.ru|język=ru|data dostępu=2011-03-29}}</ref> |
<ref name="jedno-1760">{{cytuj stronę|url=http://kbgrabina.ru/76-mm-unicorn-1760|tytuł=76-мм единорог (1760)|data=2010|opublikowany=www.kbgrabina.ru|język=ru|data dostępu=2011-03-29}}</ref> |
||
Wersja z 09:48, 18 sty 2018
Jednoróg to rodzaj rosyjskiego działa z XVIII wieku, odmiana haubicy konstrukcji M.W. Daniłowa[1] i S.A. Martinowa[2], przyjętego na uzbrojenie decyzją generała artylerii Piotra Szuwałowa.
Wprowadzone do armii rosyjskiej w 1757 roku jednorogi miały kaliber od 90 do 250 milimetrów i długość lufy od 7,5 do 12,5 kalibra[3]. Wpierw wprowadzono wersję 8-funtową, następnie 10-, 20-, 40- i 80-funtowe[1].
Ówczesna artyleria dzieliła się na armaty, strzelające głównie pociskami pełnymi, oraz haubice - o krótszej lufie, większym kącie podniesienia i zwężonej komorze prochowej, strzelające także granatami[4].
Jednorogi były typem pośrednim między armatą i haubicą (rodzajem wczesnej haubicoarmaty), o mniej stromej trajektorii pocisku, co dawało większy zasięg[4]. Od haubic jednorogi różniły się stożkową komorą prochową[1]: średnica podstawy stożka równała się średnicy kalibru lufy, co ułatwiało ładowanie i umieszczenie pocisku dokładnie na osi lufy[2].
Pozwoliło to na stosowanie kartaczy, kul pełnych, naboi scalonych, jak i granatów typowych dla haubic. Użyte po raz pierwszy przez Rosję w czasie wojny siedmioletniej, jednorogi stosowane były aż do połowy XIX wieku. Wykorzystywane były także w artylerii Turcji, Prus i Królestwa Polskiego.
W okresie napoleońskim armia rosyjska używała jednorogów 2-, 10- i 18-funtowych. Cztery 10-funtowe jednorogi (oraz cztery lekkie i cztery średnie armaty 6-funtowe) wchodziły w skład kompanii artylerii lekkiej, podczas gdy cztery lekkie i cztery ciężkie armaty 12-funtowe oraz cztery 18- i dwa 2-funtowe jednorogi składały się na kompanię artylerii ciężkiej. Artyleria konna posiadała 6 lekkich sześciofuntówek i 6 jednorógów 10-funtowych na kompanię[5].
Nazwa wywodzi się od uchwytów do przenoszenia lufy, czyli delfinów, wykonywanych w kształcie jednorożców[4]. Kształt ten zainspirowany był najprawdopodobniej herbem Jednorożec generała Szuwałowa.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c Angus Konstam: Russian Army of the Seven Years War (2). Londyn: Osprey Publishing, 1996, s. 41, seria: Men-at-Arms. ISBN 978-1855325876.
- ↑ a b 76-мм единорог (1760). www.kbgrabina.ru, 2010. [dostęp 2011-03-29]. (ros.).
- ↑ Mała Encyklopedia Wojskowa. Warszawa: 1967, s. 590.
- ↑ a b c Jeff Kinard: An Illustrated History of Its Impact. Oxford: ABC-CLIO, 2007, s. 112 i 159. ISBN 978-1851095568.
- ↑ Kevin Kiley: Artillery of the Napoleonic Wars. Londyn: Greenhill Books, 2006, s. 157. ISBN 978-1853675836.