Hamulec wylotowy: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
|||
Linia 2: | Linia 2: | ||
[[Plik:Hamulec wylotowy reakcyjny.svg|thumb|Hamulec wylotowy reakcyjny]] |
[[Plik:Hamulec wylotowy reakcyjny.svg|thumb|Hamulec wylotowy reakcyjny]] |
||
[[Plik:Hamulec wylotowy akcyjno reakcyjny.svg|thumb|Hamulec wylotowy<br />akcyjno-reakcyjny]] |
[[Plik:Hamulec wylotowy akcyjno reakcyjny.svg|thumb|Hamulec wylotowy<br />akcyjno-reakcyjny]] |
||
'''Hamulec wylotowy''' |
'''Hamulec wylotowy''' – [[urządzenie wylotowe]] zmniejszające [[odrzut broni|odrzut]] [[broń palna|broni palnej]], nazywane czasami osłabiaczem odrzutu. |
||
Działanie hamulca wylotowego polega na wytworzeniu [[siła|siły]] o przeciwnym zwrocie niż siła wywołująca odrzut. Wykorzystuje się do tego efekty dynamiczne wypływu [[gazy prochowe|gazów prochowych]] (ciśnienie dynamiczne lub ciąg gazów prochowych). |
Działanie hamulca wylotowego polega na wytworzeniu [[siła|siły]] o przeciwnym zwrocie niż siła wywołująca odrzut. Wykorzystuje się do tego efekty dynamiczne wypływu [[gazy prochowe|gazów prochowych]] (ciśnienie dynamiczne lub ciąg gazów prochowych). |
||
Linia 10: | Linia 10: | ||
Skuteczność hamulca wylotowego ocenia się porównując prędkość lub energię odrzutu swobodnego broni z i bez hamulca wylotowego. Miarą skuteczności jest tzw. współczynnik efektywności hamulca: |
Skuteczność hamulca wylotowego ocenia się porównując prędkość lub energię odrzutu swobodnego broni z i bez hamulca wylotowego. Miarą skuteczności jest tzw. współczynnik efektywności hamulca: |
||
⚫ | |||
gdzie: |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
: <math>E_h</math> i <math>V_h</math> – energia kinetyczna i prędkość odrzutu swobodnego broni z hamulcem wylotowym. |
|||
⚫ | |||
Hamulce wylotowe mogą zmniejszyć odrzut nawet o 60%, ale mają też wady. Mają duże rozmiary, a skierowane na bok lub do tyłu strumienie gazów stanowią zagrożenie dla osób znajdujących się obok wylotu lufy. |
Hamulce wylotowe mogą zmniejszyć odrzut nawet o 60%, ale mają też wady. Mają duże rozmiary, a skierowane na bok lub do tyłu strumienie gazów stanowią zagrożenie dla osób znajdujących się obok wylotu lufy. |
||
Linia 24: | Linia 23: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{cytuj książkę|nazwisko=Torecki|imię=Stanisław|tytuł=1000 słów o broni i balistyce|rok=1982|wydawca= Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej|miejsce=Warszawa |isbn = 83-11-06699-X|strony=88}} |
* {{cytuj książkę |nazwisko = Torecki |imię = Stanisław |tytuł = 1000 słów o broni i balistyce |rok = 1982 |wydawca = Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej |miejsce = Warszawa |isbn = 83-11-06699-X |strony = 88}} |
||
*{{cytuj książkę|nazwisko=Ciepliński|imię=Andrzej|nazwisko2=Woźniak|imię2=Ryszard|tytuł=Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku)|rok=1994 |wydawca= Wydawnictwo WiS|miejsce=Warszawa |strony= 82 |isbn = 83-86028-01-7}} |
* {{cytuj książkę |nazwisko = Ciepliński |imię = Andrzej |nazwisko2 = Woźniak |imię2 = Ryszard |tytuł = Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku) |rok = 1994 |wydawca = Wydawnictwo WiS |miejsce = Warszawa |strony = 82 |isbn = 83-86028-01-7}} |
||
[[Kategoria:Budowa broni palnej]] |
[[Kategoria:Budowa broni palnej]] |
Wersja z 21:06, 24 lut 2020
Hamulec wylotowy – urządzenie wylotowe zmniejszające odrzut broni palnej, nazywane czasami osłabiaczem odrzutu.
Działanie hamulca wylotowego polega na wytworzeniu siły o przeciwnym zwrocie niż siła wywołująca odrzut. Wykorzystuje się do tego efekty dynamiczne wypływu gazów prochowych (ciśnienie dynamiczne lub ciąg gazów prochowych).
- Hamulce wylotowe akcyjne wykorzystują siłę ciśnienia dynamicznego wypływających z lufy gazów prochowych. Wypływający strumień gazów (mający kształt stożka) uderza w umieszczone w niewielkiej odległości od wylotu lufy ścianki i zostaje częściowo wyhamowany. Hamowanie strumienia gazów powoduje obniżenie ich energii kinetycznej i jednoczesny miejscowy wzrost ciśnienia (tzw. dynamicznego). Składowa tego ciśnienia równoległa do osi lufy powoduje zmniejszenie odrzutu.
- Hamulce reakcyjne wykorzystują siłę ciągu gazów prochowych wydobywających się przez skierowane do tyłu otwory w ściankach hamulca wylotowego.
- Hamulce akcyjno-reakcyjne wykorzystują zarówno siłę ciśnienia dynamicznego, jak i siłę ciągu wypływających gazów.
Skuteczność hamulca wylotowego ocenia się porównując prędkość lub energię odrzutu swobodnego broni z i bez hamulca wylotowego. Miarą skuteczności jest tzw. współczynnik efektywności hamulca:
gdzie:
- i – energia kinetyczna i prędkość odrzutu swobodnego broni bez hamulca wylotowego,
- i – energia kinetyczna i prędkość odrzutu swobodnego broni z hamulcem wylotowym.
Hamulce wylotowe mogą zmniejszyć odrzut nawet o 60%, ale mają też wady. Mają duże rozmiary, a skierowane na bok lub do tyłu strumienie gazów stanowią zagrożenie dla osób znajdujących się obok wylotu lufy.
Stosuje się też wielofunkcyjne urządzenia wylotowe, łączące zwykle funkcje osłabiacza odrzutu i osłabiacza podrzutu broni.
Przeciwieństwem hamulca wylotowego jest odrzutnik, służący do zwiększenia energii odrzutu.
Bibliografia
- Stanisław Torecki: 1000 słów o broni i balistyce. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982, s. 88. ISBN 83-11-06699-X.
- Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994, s. 82. ISBN 83-86028-01-7.