Ad abolendam haeresim: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 11:18, 22 mar 2020

Ad abolendam haeresim (łac. Ku wykorzenieniu herezji) – dekret papieża Lucjusza III z 4 listopada 1184, wydany na synodzie w Weronie, gdzie był obecny również cesarz Fryderyk I Barbarossa. Dokument ten, przeznaczony dla biskupów, określał zasady prowadzenia inkwizycji w obliczu wzrostu ruchów heretyckich^[1]; zapoczątkował tzw. inkwizycję biskupią^[2].

Charakterystyka

W dekrecie zostały wymienione następujące ruchy heretyckie: katarzy, pataria, humiliaci, biedni z Lyonu, arnoldyści. Zobowiązano w nim biskupów do ścigania herezji^[1]. Mieli oni w tym celu wizytować parafie. W razie potwierdzenia podejrzeń o herezję, miano przeprowadzić dochodzenie. Jeśli ono poświadczało ten fakt – odstępca od wiary miał być przekazywany władzy świeckiej w celu poniesienia należytej kary (animadversio debita). Władza świecka, pod groźbą ekskomuniki i nałożenia Interdyktu, musiała niezwłocznie zająć się sprawą^[3]^[4].

Dokument nie wspomina nic o prześladowaniu o charakterze fizycznym czy o karze śmierci^[5].

O współpracy z władzą świecką świadczy fakt, że zapisy dokumentu papieskiego miały swój odpowiednik w statutach cesarskich, jakie wydał Fryderyk I^[6].

Zwraca się uwagę na to, że chociaż możliwym było uciekanie się do działań militarnych – papież wybrał aktywność o charakterze prawnym. I taka też jest przyczyna powstania inkwizycji^[7].

Zobacz też:

Ad extirpanda
Super illius specula

Przypisy

↑ ^a ^b M. Banaszak, Historia Kościoła katolickiego, t. 2: Średniowiecze, Warszawa 1989, s. 168
↑ S. Tylus, Lucjusz III, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 11, Lublin 2006, kol. 102.
↑ K. Warecki, Inkwizycja, [w:] Encyklopedia Białych Plam, t. VIII, Radom 2002, s. 177.
↑ P. Pierrard, Historia Kościoła Katolickiego, Warszawa 1984, s. 112.
↑ A. Weiss, Inkwizycja, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 7, Lublin 1997, kol. 240.
↑ D. Olszewski, Zagadnienie średniowiecznej tolerancji – inkwizycja, [w:] Problemy współczesnego Kościoła, red. M. Rusecki, Lublin 1996, s. 317.
↑ J. Barrow, Religia, [w:] Rozkwit średniowiecza, red. D. Power, Warszawa 2011, s. 168.

Bibliografia

M. Banaszak, Historia Kościoła katolickiego, t. 2: Średniowiecze, Warszawa 1989, s. 168.
T. Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecze, wyd. 10, Warszawa 1997, s. 270.
Ad abolendam diversam haeresium pravitatem (łac.)

[Banaszak-1] M. Banaszak, Historia Kościoła katolickiego, t. 2: Średniowiecze, Warszawa 1989, s. 168

[2] S. Tylus, Lucjusz III, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 11, Lublin 2006, kol. 102.

[3] K. Warecki, Inkwizycja, [w:] Encyklopedia Białych Plam, t. VIII, Radom 2002, s. 177.

[4] P. Pierrard, Historia Kościoła Katolickiego, Warszawa 1984, s. 112.

[5] A. Weiss, Inkwizycja, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 7, Lublin 1997, kol. 240.

[6] D. Olszewski, Zagadnienie średniowiecznej tolerancji – inkwizycja, [w:] Problemy współczesnego Kościoła, red. M. Rusecki, Lublin 1996, s. 317.

[7] J. Barrow, Religia, [w:] Rozkwit średniowiecza, red. D. Power, Warszawa 2011, s. 168.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-'''Ad abolendam haeresim''' ([[łac.]] ''Ku wykorzenieniu herezji'') – dekret papieża [[Lucjusz III|Lucjusza III]] z 4 listopada 1184, wydany na [[Synod|synodzie]] w [[Werona|Weronie]], gdzie był obecny również [[cesarz]] [[Fryderyk I Barbarossa]]. Dokument ten, przeznaczony dla biskupów, określał zasady prowadzenia inkwizycji w obliczu wzrostu ruchów heretyckich<ref> M. Banaszak, ''Historia Kościoła katolickiego'', t. 2: ''Średniowiecze'', Warszawa 1989, s. 168</ref>; zapoczątkował tzw. inkwizycję biskupią<ref>S. Tylus, ''Lucjusz III'', [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 11, Lublin 2006, kol. 102.</ref>.
+'''Ad abolendam haeresim''' ([[łacina|łac.]] ''Ku wykorzenieniu herezji'') – dekret papieża [[Lucjusz III|Lucjusza III]] z 4 listopada 1184, wydany na [[synod]]zie w [[Werona|Weronie]], gdzie był obecny również [[cesarz]] [[Fryderyk I Barbarossa]]. Dokument ten, przeznaczony dla biskupów, określał zasady prowadzenia inkwizycji w obliczu wzrostu ruchów heretyckich<ref name="Banaszak">M. Banaszak, ''Historia Kościoła katolickiego'', t. 2: ''Średniowiecze'', Warszawa 1989, s. 168</ref>; zapoczątkował tzw. inkwizycję biskupią<ref>S. Tylus, ''Lucjusz III'', [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 11, Lublin 2006, kol. 102.</ref>.
 == Charakterystyka ==
-W dekrecie zostały wymienione następujące ruchy [[Herezja|heretyckie]]: [[katarzy]], [[Pataria mediolańska|pataria]], [[humiliaci]], [[Waldensi|biedni z Lyonu]], [[arnoldyści]]. Zobowiązano w nim biskupów do ścigania herezji<ref> M. Banaszak, ''Historia Kościoła katolickiego'', t. 2: ''Średniowiecze'', Warszawa 1989, s. 168</ref>. Mieli oni w tym celu wizytować parafie. W razie potwierdzenia podejrzeń o herezję, miano przeprowadzić dochodzenie. Jeśli ono poświadczało ten fakt – odstępca od wiary miał być przekazywany władzy świeckiej w celu poniesienia ''należytej kary'' (''animadversio debita''). Władza świecka, pod groźbą [[Ekskomunika|ekskomuniki]] i nałożenia [[Interdykt]]u, musiała niezwłocznie zająć się sprawą<ref>K. Warecki, ''Inkwizycja'', [w:] Encyklopedia Białych Plam, t. VIII, Radom 2002, s. 177.</ref><ref>P. Pierrard, ''Historia Kościoła Katolickiego'', Warszawa 1984, s. 112.</ref>.
+W dekrecie zostały wymienione następujące ruchy [[Herezja|heretyckie]]: [[katarzy]], [[Pataria mediolańska|pataria]], [[humiliaci]], [[Waldensi|biedni z Lyonu]], [[arnoldyści]]. Zobowiązano w nim biskupów do ścigania herezji<ref name="Banaszak" />. Mieli oni w tym celu wizytować parafie. W razie potwierdzenia podejrzeń o herezję, miano przeprowadzić dochodzenie. Jeśli ono poświadczało ten fakt – odstępca od wiary miał być przekazywany władzy świeckiej w celu poniesienia ''należytej kary'' (''animadversio debita''). Władza świecka, pod groźbą [[Ekskomunika|ekskomuniki]] i nałożenia [[Interdykt]]u, musiała niezwłocznie zająć się sprawą<ref>K. Warecki, ''Inkwizycja'', [w:] Encyklopedia Białych Plam, t. VIII, Radom 2002, s. 177.</ref><ref>P. Pierrard, ''Historia Kościoła Katolickiego'', Warszawa 1984, s. 112.</ref>.
 Dokument nie wspomina nic o prześladowaniu o charakterze fizycznym czy o karze śmierci<ref>A. Weiss, ''Inkwizycja'', [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 7, Lublin 1997, kol. 240.</ref>.