Wiek: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: WP:CHECK#64: poprawiam link tożsamy z tekstem linka Znacznik: Wycofane |
rewert, informacje bez ładu i składu (zob. WP:CWNJ), nie na temat lub trywialne Znacznik: Anulowanie edycji |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Inne znaczenia|jednostki miary czasu|[[Wiek (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}} |
{{Inne znaczenia|jednostki miary czasu|[[Wiek (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}} |
||
'''Wiek''', '''stulecie''' (skrót: '''w.''')<ref name="wso">{{Cytuj stronę | url = http://sjp.pwn.pl/so/wiek;4968427.html | tytuł = wiek | praca = Wielki słownik ortograficzny | opublikowany = PWN | data dostępu = 2016-12-06}}</ref> – [[jednostka miary]] [[czas]]u równa 100 [[rok|latom]], liczona od roku kończącego się cyframi "01" do najbliższego roku kończącego się dwoma zerami, np. od 1501 do 1600 to wiek XVI. W odniesieniu do lat [[przed naszą erą]] (p.n.e.) wiek zaczyna się rokiem z dwoma zerami, a kończy cyframi "01", np. od 500 p.n.e. do 401 p.n.e. to wiek V wiek p.n.e. Numery wieków w języku polskim zapisuje się zwyczajowo [[rzymski system zapisywania liczb|cyframi rzymskimi]]. |
|||
'''Wiek''' – słowo wiek pochodzi z języka [[Łacina|łac.]] centum i oznacza 100 (sto), stulecie (ang. century) oznacza się literą C.<ref>Oxford English Dictionary (1989) Oxford University Press, Secon Edition, p. 162.</ref>. Wiek to również [[jednostka miary]] [[czas]]u = 100 (sto) [[Rok|lat]] jako stosowana jednostka miary czasu (okresu) w [[Polska|Polsce]] od roku 1582 na podstawie [[Kalendarz gregoriański|kalendarza gregoriańskiego]]. |
|||
== Wiek w systemie polskim == |
|||
W czasach współczesnych na terenie Polski, stosowany jest [[Arabski system liczbowy]] i [[Rzymski system zapisywania liczb]] do określenia dokładnej i przybliżonej daty, za pomocą cyfr rzymskich i arabskich określamy wiek przybliżony np.: XVI wiek lub dokładnie 1582 rok w stosunku do daty urodzenia obywatela. Okres jednego wieku, popularnie nazywany w Polsce jako '''stulecie''' i śpiewany bardzo często, podczas przyjęć urodzinowych jako "sto lat,..." . |
|||
== Wiek w systemie rzymskim == |
|||
W [[Rzymski system zapisywania liczb|rzymskim systemie zapisywania liczb]] do do jednego wieku czyli 100 lat, odnosi się duża litera - "C" = 100 lat np:. M = 1000 lat a dodanie cyfry rzymskiej C = 100 lat do cyfry rzymskiej (M+C) to MC = 1100 lat. Przykład: (MM = 2000 lat) + (XXI = 21 lat) to MMXXI = 2021 rok. |
|||
W Polsce posługujemy się, jednostką miary czasu w stosunku do wieków stosujemy jako przybliżony czas wydarzenia to XVI wiek, (skrót'''w.''') stosowany po cyfrze rzymskiej oznaczający - wiek<ref name="wso">{{Cytuj stronę | url = http://sjp.pwn.pl/so/wiek;4968427.html | tytuł = wiek | praca = Wielki słownik ortograficzny | opublikowany = PWN | data dostępu = 2016-12-06}}</ref>. |
|||
== Sposób określania wieku w systemie arabsko - rzymskim == |
|||
Liczona od roku kończącego się cyframi "01" do najbliższego roku kończącego się dwoma zerami "00", np.: |
|||
* od 01 do 100 lat to I (pierwszy) wiek; |
|||
* od 101 do 200 lat to II (drugi) wiek; |
|||
* od 901 do 1000 lat to X (dziesiąty) wiek; |
|||
* od 1001 do 1100 lat to XI (jedenasty) wiek; |
|||
* od 1501 do 1600 lat to XVI (szesnasty) wiek; |
|||
* od 1601 do 1700 lat to XVII (siedemnasty) wiek; |
|||
* od 1701 do 1800 lat to XVIII (osiemnasty) wiek; |
|||
* od 1801 do 1900 lat to XIX (dziewiętnasty) wiek; |
|||
* od 1901 do 2000 lat to XX (dwudziesty) wiek; |
|||
* od 2001 do 2100 lat to XXI (dwudziesty pierwszy) wiek. |
|||
Wiek w historii w języku polskim zapisuje się, zwyczajowo [[Rzymski system zapisywania liczb|cyframi rzymskimi]]. |
|||
W odniesieniu do wieku [[przed naszą erą]] (skrót: p.n.e.) wiek zaczyna się, rokiem z dwoma zerami a kończy cyframi "01", np. od 500 p.n.e. do 401 p.n.e. to wiek V wiek p.n.e. |
|||
== Układ czasowy == |
|||
Używane jednostki miary czasu: |
|||
* 1 [[minuta]] (min.)= 60 sekund (s.); |
|||
* 1 godzina (h.)=60 min to 3600 sekund; |
|||
* 1 [[doba]] =24 h=1440 min= 86400 s.; |
|||
* 1 rok (zwykły) = 365 dni = 8760 h.; |
|||
* 1 rok (przestępny) = 366 dni = 8784 h.; |
|||
* 1 [[Dekada (czas)|dekada]] = 10 lat; |
|||
* 1 wiek = 100 lat; |
|||
* 1 millenium = 1000 lat to także [[tysiąclecie]] a także milenium, millennium, z (łac. mille annum – tysiąc lat). |
|||
== Wiek biologiczny człowieka == |
|||
Według [[Antropologia fizyczna|antropologi]] to stan zaawansowania rozwojowego jednostki ludzkiej lub grupy ludzi w każdej fazie życia. Wiek - biologiczny człowieka jest oceną jednostki ludzkiej lub grupy społecznej w stosunku do standardu badawczego, jaki wyznaczają normy rozwojowe w [[Psychologia rozwoju człowieka|psychologii rozwoju człowieka]], będące wartością średnią cechy dla danej klasy wieku. |
|||
Termin ten dotyczy m.in.: |
|||
* [https://www.komlogo.pl/index.php/encyklopedia/140-w/1658-wiek-zebowy wieku zębowego] (wiek ząbkowania, wymiana zębów — mlecznych na stałe, stopień starcia zębów oraz zmiany inwolucyjne aparatu żucia); |
|||
* [[Wiek kostny|wieku kostnego]] (stopień mineralizacji kości, poczynając od okresu płodowego, stopień zrostu nasad z trzonami kości długich, stan zrastania szwów czaszkowych, wreszcie starcze procesy zaniku istoty gąbczastej, procesy demineralizacyjne, w tym osteoporoza); |
|||
* [https://encyklopedia.interia.pl/medycyna-zdrowie/anatomia-czlowieka/news-wiek-fizjologiczny,nId,2001415 wieku fizjologicznego] (utożsamianego najczęściej z wiekiem: dojrzewania, meno- i andropauzy, ale także uwzględniającego stan wydolności fizjol. innych funkcji organizmu); |
|||
* [https://www.termedia.pl/Metody-oceny-rozwoju-fizycznego-wykorzystywane-w-praktyce-poradnianej,8,1119,0,0.html wieku proporcji ciała], odnoszącego się przede wszystkim do okresu wzrastania (relacje długości między kończynami i ich stosunek do długości tułowia oraz ogólnej wysokości ciała); |
|||
* [https://www.naukowiec.org/kalkulatory/sylwetka.html wieku sylwetki], [[postawa]], ilość i dystrybucja tkanki tłuszczowej [[Wskaźnik masy ciała|BMI]]. |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Wersja z 10:08, 14 cze 2021
Wiek, stulecie (skrót: w.)[1] – jednostka miary czasu równa 100 latom, liczona od roku kończącego się cyframi "01" do najbliższego roku kończącego się dwoma zerami, np. od 1501 do 1600 to wiek XVI. W odniesieniu do lat przed naszą erą (p.n.e.) wiek zaczyna się rokiem z dwoma zerami, a kończy cyframi "01", np. od 500 p.n.e. do 401 p.n.e. to wiek V wiek p.n.e. Numery wieków w języku polskim zapisuje się zwyczajowo cyframi rzymskimi.
Przypisy
| Wzorce czasu | |
|---|---|
| Pojęcia powiązane |
