Intelligenzaktion Litzmannstadt: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Pernambuko (dyskusja | edycje) m ilustracja |
Pernambuko (dyskusja | edycje) drobne redakcyjne |
||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
* [[Edward Dutkiewicz (nauczyciel)|Edward Dutkiewicz]] - prezes Zarządu Oddziału Grodzkiego Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP), |
* [[Edward Dutkiewicz (nauczyciel)|Edward Dutkiewicz]] - prezes Zarządu Oddziału Grodzkiego Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP), |
||
* [[Tomasz Wasilewski]] - senator RP i prezes Oddziału (ZNP), |
* [[Tomasz Wasilewski]] - senator RP i prezes Oddziału (ZNP), |
||
* [[Feliks Wołoszczuk]] - inspektor |
* [[Feliks Wołoszczuk]] - inspektor szkolny, |
||
* [[Jan Gertner]] - nauczyciel z Łodzi. |
* [[Jan Gertner]] - nauczyciel z Łodzi. |
||
* [[Jan Ring]] - dyrektor Kolei Elektrycznych i prezes Oddziału Łódzkiego Związku Obrony Kresów Zachodnich, |
* [[Jan Ring]] - dyrektor Kolei Elektrycznych i prezes Oddziału Łódzkiego Związku Obrony Kresów Zachodnich, |
||
Wersja z 10:57, 27 lut 2011
Intelligenzaktion Litzmannstadt (pol. Akcja Inteligencja - Litzmanstadt) - kryptonim regionalnej akcji specjalnej przeprowadzonej przez Niemców w okupowanej Polsce w ramach tzw. Intelligenzaktion - "Akcji Inteligencja" będącej częścią wielkiego Generalnego Planu Wschodniego. Akcja ta wymierzona w polską elitę intelektualną mieszkającą w regionie łódzkim miała na celu jej całkowitą eliminację i była pierwszym krokiem do germanizacji tego regionu Polski po klęsce wrześniowej. Wymordowano w niej około 1 500 intelektualistów, urzędników oraz duchownych. W wyniku akcji przeprowadzonej miedzy 9 a 11 listopada 1939 niemiecka policja aresztowała na podstawie specjalnych list proskrypcyjnych tzw. "Sonderfahndungsbuch Polen" około 1 500 osób. Zatrzymanych umieszczano w obozie przejściowym, który Niemcy utworzyli w fabryce Arnolda Bayera w Rudzie Pabianickiej oraz w obozie w Radogoszczu.[1] Okupacyjne sądy doraźne w ciągu kilkuminutowej rozprawy orzekały wyroki śmierci. Pierwsza egzekucja ok. 40 osób odbyła się dzień później w lesie łagiewnickim i rozstrzelano w niej głównie łódzkich nauczycieli. Kolejne egzekucje odbyły się w dniach 21-30.11.1939 roku.[2]
Ofiary akcji
W regionalnej akcji Intelligenzaktion w regionie łódzkim zginęli m.in.:
- Aleksy Rżewski - były prezydent Łodzi,
- Edward Dutkiewicz - prezes Zarządu Oddziału Grodzkiego Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP),
- Tomasz Wasilewski - senator RP i prezes Oddziału (ZNP),
- Feliks Wołoszczuk - inspektor szkolny,
- Jan Gertner - nauczyciel z Łodzi.
- Jan Ring - dyrektor Kolei Elektrycznych i prezes Oddziału Łódzkiego Związku Obrony Kresów Zachodnich,
- Wacław Lambrecht - urzednik Zarządu Miejskiego,
- Czesław Kowalski - sekretarz grodzki BBWR,
- Władysław Łuczakowski - członek Stronnictwa Ludowego.
- Karol Hiller - artysta malarz, prezes Klubu Demokratycznego w Łodzi,
- Aleksander Margolis - lekarz, działacz Bundu,
- Stefan Kulczyński - prezes Polskiego Związku Zawodowego Dziewiarzy,
- Władysław Wierzbicki - harcmistrz RP,
- Zygmunt Kłys - działacz społeczny z Pabianic