Opatrzność: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
MerlIwBot (dyskusja | edycje)
289 486 edycji
m robot dodaje ca:Divina providència
uzup. meryt. i bibliografi
Linia 1: Linia 1:
'''Opatrzność''' ([[Łacina|łac.]] ''providentia'', [[greka|gr.]] ''pronoja'') – w [[teologia|teologii]] i filozofii rozumie się przez ten termin nieustanną opiekę [[Bóg|Boga]] nad dziejami świata i poszczególnymi ludźmi, poprzez którą pokazuje On swą dobroć i miłość (ogólne pojmowanie terminu związane jest z pozytywnymi skojarzeniami na temat rzeczonego wpływu). Słowo to niekiedy jest synonimem samego [[Bóg|Boga]]. Problemem [[zło|zła]] w świecie pomimo istnienia Opatrzności zajmuje się [[teodycea]].
'''Opatrzność''' ([[Łacina|łac.]] ''providentia'', [[greka|gr.]] ''pronoja'') – w [[teologia|teologii]] nieustanna opieka wszechwiedzącego i wszechmocnego [[Bóg|Boga]] nad dziejami świata i poszczególnych ludzi, poprzez którą pokazuje On swą dobroć i [[Miłość (chrześcijaństwo)|miłość]]. Dokonuje się bezpośrednio lub przez [[Anioł]]ów, lub przez innych ludzi, co jest wyrazem pragnienia Boga dania ludziom możliwości samodzielnego i twórczego działania<ref>Por. {{Cytuj stronę | url = http://www.teologia.pl/m_k/zag02c-14.htm#1| tytuł = Bóg "ojcowski i opiekuńczy" | autor = M. Kaszowski | data dostępu = 2011-12-05}}</ref>. Problemem [[zło|zła]] w świecie pomimo istnienia Opatrzności zajmuje się [[teodycea]].


== Opatrzność a stworzenie ==
⚫
== Fragmenty Katechizmu Kościoła katolickiego ==
Pojęcie Opatrzności Bożej jest ściśle związane z pojęciem [[Stworzenie świata|stworzenia]]. Świat został stworzony jako [[Dobro|dobry]], by istniał ku chwale Bożej. Opatrzność jest więc działaniem opieki Bożej nad światem i wszystkimi bytami, by osiągnęły swą dobroć i doskonałość, zgodnie z naturą planem wyznaczonymi przez Boga w akcie stwórczym<ref>Por. {{Cytuj stronę | url = http://www.katolik.pl/opatrznosc-boza,143,416,cz.html | autor = R. Masarczyk [[Klaretyni|SDS]] | tytuł = Opatrzność Boża | data dostępu = 2011-12-05| praca = Katolik.pl}}</ref>


== Opatrzność a wolna wola ==
'''302''' Stworzenie ma właściwą sobie dobroć i doskonałość, ale nie wyszło całkowicie wykończone z rąk Stwórcy. Jest ono stworzone "w drodze" (in statu viae) do ostatecznej doskonałości, którą ma dopiero osiągnąć i do której Bóg je przeznaczył. Bożą Opatrznością nazywamy zrządzenia, przez które Bóg prowadzi swoje stworzenie do tej doskonałości:
Wiele o Opatrzności Bożej pisał [[Augustyn z Hippony]] w dialogu [[O wolnej woli]]. Zwłaszcza w trzeciej księdze biskup [[Annaba|Hippony]] wykazuje, że [[wolna wola]] a Boża wszechwiedza, zwłaszcza ''przedwiedza'' /{{lang|la}} ''praescientia''/ nie są czymś przeciwstawnym. Również [[grzech]] i opatrzność Boża nie sprzeciwiają się sobie. Analiza psychologiczna ludzkiej motywacji grzechu, wykazuje że grzeszna wola jak najbardziej może mieć miejsce w porządku, nad którym czuwa Opatrzność<ref>Por. {{cytuj książkę | rozdział = O wolnej woli - Wstęp | autor r = J. Domański | autor = Augustyn | tytuł = Dialogi filozoficzne | strony = 489-490}}</ref>.


⚫
== Katechizm Kościoła katolickiego o Opatrzności ==
Wszystko zaś, co Bóg stworzył, zachowuje swoją Opatrznością i wszystkim rządzi, "sięgając potężnie od krańca do krańca i władając wszystkim z dobrocią" (Mdr 8,1), bo "wszystko odkryte i odsłonięte jest przed Jego oczami" (Hbr 4,13), nawet to, co ma stać się w przyszłości z wolnego działania stworzeń .
[[Katechizm Kościoła Katolickiego]] mówi o Opatrzności w nn. 302-305<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.katechizm.diecezja.elk.pl/rkkkI-2-1.htm| tytuł = Katechizm Kościoła Katolickiego | data dostępu = 2011-12-05}}</ref>. W stworzeniu świat nie powstał od razu doskonały, spełniony. Jest on zatem ''w drodze'' /{{Lang|la}} ''in statu viae''/ do ostatecznej doskonałości, którą ma dopiero osiągnąć i do której Bóg je przeznaczył i prowadzi.


'''303''' Świadectwa Pisma świętego na ten temat są jednomyślne: troska Opatrzności Bożej jest konkretna i bezpośrednia; obejmuje sobą wszystko, od rzeczy najmniejszych aż do wielkich wydarzeń świata i historii. Księgi święte z mocą potwierdzają absolutną suwerenność Boga w biegu wydarzeń: "Nasz Bóg jest w niebie; czyni wszystko, co zechce" (Ps 115, 3), a o Chrystusie zostało powiedziane: "Ten, co otwiera, a nikt nie zamknie, i Ten, co zamyka, a nikt nie otwiera" (Ap 3, 7). "Wiele zamierzeń jest w sercu człowieka, lecz wola Pana się ziści" (Prz 19, 21).
Źródłem poznania Opatrzności jest Pismo Święte, np. [[Księga Psalmów|Ps]] 115, 3: ''Nasz Bóg jest w niebie; czyni wszystko, co zechce'' czy [[Księga Przysłów]]: ''Wiele zamierzeń jest w sercu człowieka, lecz wola Pana się ziści'' (Prz 19, 21). [[Jezus Chrystus|Chrystus]] jest wykonawcą Opatrzności, jak mówi [[Księga Apokalipsy|Apokalipsa]]: ''Ten, co otwiera, a nikt nie zamknie, i Ten, co zamyka, a nikt nie otwiera'' (Ap 3, 7). Bóg troszczy się o świat często bezpośrednio i oczekuje postawy zaufania u ludzi. Mówił o tym Jezus w [[Kazanie na górze|Kazaniu na górze]]:
⚫
{{Cytat| Nie troszczcie się więc zbytnio i nie mówcie: co będziemy jeść? co będziemy pić?... Ojciec wasz niebieski wie, że tego wszystkiego potrzebujecie. Starajcie się naprzód o Królestwo Boga i o Jego sprawiedliwość, a to wszystko będzie wam dodane (Mt 6, 31-33).}}


{{Przypisy}}
'''304''' Widzimy więc, że Duch Święty, główny Autor Pisma świętego, przypisuje często Bogu działania, nie wspominając przyczyn wtórnych. Nie jest to uproszczony "sposób mówienia", ale dogłębne odwoływanie się do pierwszeństwa Boga i Jego absolutnego panowania nad historią i światem oraz wychowywanie do pokładania w Nim ufności. Modlitwa Psalmów jest wielką szkołą tego zaufania .


== Bibliografia ==
⚫
'''305''' Jezus domaga się dziecięcego zawierzenia Opatrzności Ojca niebieskiego, który troszczy się o najmniejsze potrzeby swoich dzieci: "Nie troszczcie się więc zbytnio i nie mówcie: co będziemy jeść? co będziemy pić?... Ojciec wasz niebieski wie, że tego wszystkiego potrzebujecie. Starajcie się naprzód o Królestwo Boga i o Jego sprawiedliwość, a to wszystko będzie wam dodane" (Mt 6, 31-33) .
{{Bibliografia start}}

* {{cytuj książkę | rozdział = O wolnej woli - Wstęp | autor r = [[Juliusz Domański|Domański J.]] | autor = Augustyn | autor link = Augustyn z Hippony | tytuł = Dialogi filozoficzne | strony = 487-492 |miejsce = Kraków | wydawca = Znak | rok = 1999 | isbn = 83-7006-681-X | seria = Filozofia i Religia}}
== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj stronę | url = http://www.teologia.pl/m_k/zag02c-14.htm#1| tytuł = Bóg "ojcowski i opiekuńczy" | praca = Teologia w pytaniach i odpowiedziach | autor = Kaszowski M. | data dostępu = 2011-12-05}}
* [http://www.katolik.pl/forum/index1.php?st=artykuly&id=143 Opatrzność Boża - Katolik.pl]

== Źródła ==
* Paissac H.(red), Istota i istnienie Boga, (Praca zb.), Poznań - Warszawa - Lublin.


{{Bibliografia stop}}


[[Kategoria:Teologia]]
[[Kategoria:Teologia]]

Wersja z 12:50, 5 gru 2011

Opatrzność (łac. providentia, gr. pronoja) – w teologii nieustanna opieka wszechwiedzącego i wszechmocnego Boga nad dziejami świata i poszczególnych ludzi, poprzez którą pokazuje On swą dobroć i miłość. Dokonuje się bezpośrednio lub przez Aniołów, lub przez innych ludzi, co jest wyrazem pragnienia Boga dania ludziom możliwości samodzielnego i twórczego działania[1]. Problemem zła w świecie pomimo istnienia Opatrzności zajmuje się teodycea.

Opatrzność a stworzenie

Pojęcie Opatrzności Bożej jest ściśle związane z pojęciem stworzenia. Świat został stworzony jako dobry, by istniał ku chwale Bożej. Opatrzność jest więc działaniem opieki Bożej nad światem i wszystkimi bytami, by osiągnęły swą dobroć i doskonałość, zgodnie z naturą planem wyznaczonymi przez Boga w akcie stwórczym[2]

Opatrzność a wolna wola

Wiele o Opatrzności Bożej pisał Augustyn z Hippony w dialogu O wolnej woli. Zwłaszcza w trzeciej księdze biskup Hippony wykazuje, że wolna wola a Boża wszechwiedza, zwłaszcza przedwiedza /(łac.) praescientia/ nie są czymś przeciwstawnym. Również grzech i opatrzność Boża nie sprzeciwiają się sobie. Analiza psychologiczna ludzkiej motywacji grzechu, wykazuje że grzeszna wola jak najbardziej może mieć miejsce w porządku, nad którym czuwa Opatrzność[3].

Katechizm Kościoła katolickiego o Opatrzności

Katechizm Kościoła Katolickiego mówi o Opatrzności w nn. 302-305[4]. W stworzeniu świat nie powstał od razu doskonały, spełniony. Jest on zatem w drodze /(łac.) in statu viae/ do ostatecznej doskonałości, którą ma dopiero osiągnąć i do której Bóg je przeznaczył i prowadzi.

Źródłem poznania Opatrzności jest Pismo Święte, np. Ps 115, 3: Nasz Bóg jest w niebie; czyni wszystko, co zechce czy Księga Przysłów: Wiele zamierzeń jest w sercu człowieka, lecz wola Pana się ziści (Prz 19, 21). Chrystus jest wykonawcą Opatrzności, jak mówi Apokalipsa: Ten, co otwiera, a nikt nie zamknie, i Ten, co zamyka, a nikt nie otwiera (Ap 3, 7). Bóg troszczy się o świat często bezpośrednio i oczekuje postawy zaufania u ludzi. Mówił o tym Jezus w Kazaniu na górze:

Nie troszczcie się więc zbytnio i nie mówcie: co będziemy jeść? co będziemy pić?... Ojciec wasz niebieski wie, że tego wszystkiego potrzebujecie. Starajcie się naprzód o Królestwo Boga i o Jego sprawiedliwość, a to wszystko będzie wam dodane (Mt 6, 31-33).

  1. ↑ Por. M. Kaszowski: Bóg "ojcowski i opiekuńczy". [dostęp 2011-12-05].
  2. ↑ Por. R. Masarczyk SDS: Opatrzność Boża. [w:] Katolik.pl [on-line]. [dostęp 2011-12-05].
  3. ↑ Por. J. Domański: O wolnej woli - Wstęp. W: Augustyn: Dialogi filozoficzne. s. 489-490.
  4. ↑ Katechizm Kościoła Katolickiego. [dostęp 2011-12-05].

Bibliografia

Szablon:Bibliografia start

Szablon:Bibliografia stop

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Opatrzność&oldid=28915002”