Gameta: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m drobne techniczne
m gameta nie jaka, tylko czyja. Komórka plemnikowa uźródłowiona. Szczegóły w art. o komórce plemnikowej, WP:SK
Linia 1: Linia 1:
'''Gameta''' (komórka płciowa{{r|Sowa}}, komórka rozrodcza{{r|Sowa}}) – [[komórka]] służąca do rozmnażania płciowego{{r|Sowa}}.
'''Gameta''' (komórka płciowa{{r|Sowa}}, komórka rozrodcza{{r|Sowa}}) – [[komórka]] służąca do rozmnażania płciowego{{r|Sowa}}.


Gameta u zwierząt powstaje na drodze [[mejoza|mejozy]]{{r|Sowa}} (wyjątkowo na drodze [[mitoza|mitozy]] u [[haploid|haploidalnych]] [[truteń|samców pszczół]]{{r|repetytorium}}) w [[gametogeneza|gemetogenezie]] z [[gametocyt|gametocytów]]{{r|Sowa}}. Może uczestniczyć w procesie [[zapłodnienie|zapłodnienia]] łącząc się z gametą osobnika innej [[płeć|płci]] i tworząc [[zygota|zygotę]].
Gameta u zwierząt powstaje na drodze [[mejoza|mejozy]]{{r|Sowa}} (wyjątkowo na drodze [[mitoza|mitozy]] u [[haploid]]alnych [[truteń|samców pszczół]]{{r|repetytorium}}) w [[gametogeneza|gemetogenezie]] z [[gametocyt]]ów{{r|Sowa}}. Może uczestniczyć w procesie [[zapłodnienie|zapłodnienia]] łącząc się z gametą innej [[płeć|płci]] i tworząc [[zygota|zygotę]].


Gamety mogą{{r|Pyłka}}{{r|Adamantan193}}:
Gamety mogą{{r|Pyłka}}{{r|Adamantan193}}:
Linia 8: Linia 8:
* różnić się wielkością i zdolnością do ruchu – mówimy wtedy o [[oogamia|oogamii]] i oznaczamy komórki jako [[komórka jajowa|komórkę jajową]] (nieruchliwa, większa) i [[plemnik]] (ruchliwa, mniejsza).
* różnić się wielkością i zdolnością do ruchu – mówimy wtedy o [[oogamia|oogamii]] i oznaczamy komórki jako [[komórka jajowa|komórkę jajową]] (nieruchliwa, większa) i [[plemnik]] (ruchliwa, mniejsza).


Niekiedy anizogamię i oogamię traktuje się łącznie i nazywa heterogamią{{r|Adamantan193}}{{r|jedność}}. U [[nagonasienne|nagonasiennych]] i [[okrytonasienne|okrytonasiennych]] mówi się o ziarnie pyłku zawierającym jądro wegetatywne odpowiedzialne za wydłużanie się łagiewki pyłkowej i dwa jądra plemnikowe biorące udział w podwójnym zapłodnieniu u roślin. Gameta człowieka zawiera: 22 [[autosom]]y (chromosomy somalne) i 1 [[Chromosomy płci|allosom]] (chromosom płci)
Niekiedy anizogamię i oogamię traktuje się łącznie i nazywa heterogamią{{r|Adamantan193}}{{r|jedność}}. U [[nagonasienne|nagonasiennych]] i [[okrytonasienne|okrytonasiennych]] mówi się o [[Komórka generatywna|komórce plemnikowej]]{{r|Adamantan203}}. Gameta człowieka zawiera: 22 [[autosom]]y (chromosomy somalne) i 1 [[Chromosomy płci|allosom]] (chromosom płci)


{{przypisy|przypisy=
{{przypisy|przypisy=
<ref name="Sowa">{{Cytuj książkę | nazwisko = Popielarska-Konieczna | imię = Marzena | tytuł = Słownik szkolny : biologia | data = 2003 | wydawca = Wydawnictwo Zielona Sowa | miejsce = Kraków | isbn = 83-7389-096-3 | strony =168 }}</ref>
<ref name="Sowa">{{Cytuj książkę | nazwisko = Popielarska-Konieczna | imię = Marzena | tytuł = Słownik szkolny : biologia | data = 2003 | wydawca = Wydawnictwo Zielona Sowa | miejsce = Kraków | isbn = 83-7389-096-3 | strony =168}}</ref>
<ref name="repetytorium">{{Cytuj książkę | nazwisko =praca zbiorowa | imię = | tytuł = Biologia : repetytorium dla maturzystów i kandydatów na wyższe uczelnie | data = 2006 | wydawca = Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne | miejsce = Warszawa | isbn = 83-02-09004-2 | strony =110}}</ref>
<ref name="repetytorium">{{Cytuj książkę | nazwisko =praca zbiorowa | imię = | tytuł = Biologia : repetytorium dla maturzystów i kandydatów na wyższe uczelnie | data = 2006 | wydawca = Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne | miejsce = Warszawa | isbn = 83-02-09004-2 | strony =110}}</ref>
<ref name="Pyłka">{{Cytuj książkę | nazwisko = Pyłka-Gutowska | imię = Ewa. | tytuł = Biologia | data = 2002 | wydawca = "Oświata" | miejsce = Warszawa | isbn = 83-85394-92-3 | strony =94-95}}</ref>
<ref name="Pyłka">{{Cytuj książkę | nazwisko = Pyłka-Gutowska | imię = Ewa. | tytuł = Biologia | data = 2002 | wydawca = "Oświata" | miejsce = Warszawa | isbn = 83-85394-92-3 | strony =94-95}}</ref>
<ref name="Adamantan193">{{Cytuj książkę | nazwisko = praca zbiorowa | imię = | tytuł = Tablice biologiczne| data = 2003 | wydawca = Wydawnictwo Adamantan | miejsce = Warszawa | isbn = 83-7350-029-4 | strony =193}}</ref>
<ref name="Adamantan193">{{Cytuj książkę | nazwisko = praca zbiorowa | imię = | tytuł = Tablice biologiczne| data = 2003 | wydawca = Wydawnictwo Adamantan | miejsce = Warszawa | isbn = 83-7350-029-4 | strony =193}}</ref>
<!-- <ref name="Adamantan203">{{Cytuj książkę | nazwisko = praca zbiorowa | imię = | tytuł = Tablice biologiczne| data = 2003 | wydawca = Wydawnictwo Adamantan | miejsce = Warszawa | isbn = 83-7350-029-4 | strony =203}}</ref> -->
<ref name="Adamantan203">{{Cytuj książkę | nazwisko = praca zbiorowa | imię = | tytuł = Tablice biologiczne| data = 2003 | wydawca = Wydawnictwo Adamantan | miejsce = Warszawa | isbn = 83-7350-029-4 | strony =203}}</ref>
<ref name="jedność">{{Cytuj książkę | nazwisko = praca zbiorowa | imię = | tytuł = Biologia: jedność i różnorodność | data = 2008 | wydawca = Wydawnictwo Szkolne PWN | miejsce = Warszawa | isbn = 978-83-7446-134-4 | strony = 510 }}</ref>
<ref name="jedność">{{Cytuj książkę | nazwisko = praca zbiorowa | imię = | tytuł = Biologia: jedność i różnorodność | data = 2008 | wydawca = Wydawnictwo Szkolne PWN | miejsce = Warszawa | isbn = 978-83-7446-134-4 | strony = 510}}</ref>
}}
}}

[[Kategoria:Biologia rozrodu]]
[[Kategoria:Biologia rozrodu]]


Wersja z 09:23, 20 sty 2012

Gameta (komórka płciowa[1], komórka rozrodcza[1]) – komórka służąca do rozmnażania płciowego[1].

Gameta u zwierząt powstaje na drodze mejozy[1] (wyjątkowo na drodze mitozy u haploidalnych samców pszczół[2]) w gemetogenezie z gametocytów[1]. Może uczestniczyć w procesie zapłodnienia łącząc się z gametą innej płci i tworząc zygotę.

Gamety mogą[3][4]:

  • różnić się informacją genetyczną ale nie różnić się morfologicznie – mówimy wtedy o izogamii i oznaczamy komórki jako: "+" i '-"
  • różnić się wielkością (ze względu na ilość materiału zapasowego) ale nie różnić się zdolnością do ruchu – mówimy wtedy o anizogamii i oznaczamy gamety jako męską (mniejsza) i żeńską (większa), odpowiednio mikrogameta i makrogameta[4]
  • różnić się wielkością i zdolnością do ruchu – mówimy wtedy o oogamii i oznaczamy komórki jako komórkę jajową (nieruchliwa, większa) i plemnik (ruchliwa, mniejsza).

Niekiedy anizogamię i oogamię traktuje się łącznie i nazywa heterogamią[4][5]. U nagonasiennych i okrytonasiennych mówi się o komórce plemnikowej[6]. Gameta człowieka zawiera: 22 autosomy (chromosomy somalne) i 1 allosom (chromosom płci)

  1. ↑ a b c d e Marzena Popielarska-Konieczna: Słownik szkolny : biologia. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2003, s. 168. ISBN 83-7389-096-3.
  2. ↑ praca zbiorowa: Biologia : repetytorium dla maturzystów i kandydatów na wyższe uczelnie. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2006, s. 110. ISBN 83-02-09004-2.
  3. ↑ Ewa. Pyłka-Gutowska: Biologia. Warszawa: "Oświata", 2002, s. 94-95. ISBN 83-85394-92-3.
  4. ↑ a b c praca zbiorowa: Tablice biologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Adamantan, 2003, s. 193. ISBN 83-7350-029-4.
  5. ↑ praca zbiorowa: Biologia: jedność i różnorodność. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN, 2008, s. 510. ISBN 978-83-7446-134-4.
  6. ↑ praca zbiorowa: Tablice biologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Adamantan, 2003, s. 203. ISBN 83-7350-029-4.
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gameta&oldid=29539795”