Wełna mineralna

Wełna mineralna - przekrój przez blok

Wełna mineralna (wełna kamienna) – materiał izolacyjny pochodzenia mineralnego. Używany w budownictwie do izolacji termicznych i akustycznych ścian zewnętrznych i wewnętrznych, stropów i podłóg, dachów i stropodachów oraz ciągów instalacyjnych. Także jako rdzeń izolacyjno-konstrukcyjny budowlanych płyt warstwowych.

Do wytwarzania wełny mineralnej używa się: kamienia bazaltowego, gabro, dolomitu albo kruszywa wapiennego. Stosowany jest również materiał, który pochodzi z recyklingu jakim jest brykiet mineralny. Materiały topi się w wysokiej temperaturze (w przypadku bazaltu jest to +1400°C) przez co następuje proces rozwłóknienia. Do powstałych włókien dodaje się specjalną żywicę i formuje konkretne już produkty jak: płyty, maty, otuliny lub wytwarza luźny granulat. Płyty i maty posiadają przeważnie rozproszony układ włókien, w wełnie lamelowej włókna ukierunkowane są prostopadle do powierzchni płyty. Włókna poddaje się również procesowi hydrofobizacji, w wyniku tego procesu produkty z wełny mineralnej nie chłoną wody. Gęstość w zależności od wyrobu waha się od 20 kg/m³ dla wełny mineralnej w postaci granulatu (luzem) do 180 kg/m³ dla najtwardszych płyt.

Wełna mineralna posiada niski współczynnik przewodności cieplnej (tzw. lambda, λ). Wynosi on od ok. 0,034 do 0,050 W/(m·K). Jest on uzależniony przede wszystkim od splątania włókien (technologii produkcji) i od gęstości własnej.

Wełna mineralna jest gorszym termoizolatorem od styropianu i sztywnych pianek na bazie poliizocyjanuratu. Dla porównania przewodność cieplna styropianu mierzona wg normy EN 12667 wynosi od λ = 0,032 W/(m·K) (w przypadku płyty o gęstości 40 kg/m3) do λ = 0,038 W/(m·K) (przy gęstości 15 kg/m3).. Styropian ma gorsze właściwości termoizolacyjne od poliizocyjanuratu, który osiąga λ = 0,022 (W/m·K).

Właściwości wełny mineralnej

• izolacyjność termiczna (niski współczynnik przewodzenia ciepła)
• niepalność i ognioodporność
• zdolność pochłaniania dźwięków
• stabilność kształtu i wymiaru
• sprężystość i wytrzymałość mechaniczna
• odporność biologiczna i chemiczna
• wodoodporność i paroprzepuszczalność

Wady wełny mineralnej

• higroskopijność i nasiąkliwość
• większy ciężar własny od innych materiałów izolujących (większy koszt montażu)

Geneza

Jako genezę powstania pomysłu produkcji wełny mineralnej podaje się wyniki badań wulkanu Kilauea na Hawajach. Podczas erupcji, skały były topione i wyrzucane z wielką siłą w powietrze. Stygnąc na silnym wietrze, część lawy zmieniała się w włókna. Miejscowa legenda głosiła, że są to włosy bogini – królowej wulkanu Peleacute, rwącej sobie je z głowy ze złości.

Jeszcze pod koniec lat osiemdziesiątych, produkowano w Polsce wełnę mineralną z żużli wielkopiecowych. Materiał ten, pomimo podobnej struktury, posiadał gorsze parametry użytkowe. Bezpiecznie można było go stosować w temperaturze do +600°C. Gęstość 100–150 kg/m³. Był to materiał silnie chłonący wodę (nie był hydrofobizowany), często zawierał liczne zanieczyszczenia np. siarką. Dla rozróżnienia wełnę z żużla nazywano też wełną żużlową, a wełnę z kamienia bazaltowego wełną bazaltową. Dzisiaj wełna żużlowa jest jeszcze produkowana, ale poza granicami kraju. Obecnie są produkowane różne gatunki wełny mineralnej z których większość wymaga zastosowania środków ochronnych ze względu na to, że podczas montażu i obróbki może dochodzić do podrażnienia błon śluzowych układu oddechowego oraz oczu drobinami wełny.

Zobacz też

• szkło piankowe
• wełna szklana
• styropian
• poliizocyjanurat