Chöömej

Chöömej (tuw.: хөөмей; mong.: хөөмий, chöömij; chiń. upr. 呼麦; chiń. trad. 呼麥; pinyin hūmài) – rodzaj śpiewu alikwotowego (gardłowego) spotykanego w tuwińskiej i mongolskiej muzyce ludowej.

Słowa tego używa się zarówno na określenie jednego ze stylów tuwińskiego gardłowego śpiewu, jak i szerzej na wszystkie jego rodzaje. Muzyka ta zainspirowana jest życiem na stepach i słowa piosenek często opowiadają o koniach. Tuwiński śpiew zainspirował muzykę wielu innych kultur – w starożytności zaadaptowali go tybetańscy mnisi, zaś współcześnie robią to amerykańscy muzycy new age'owi.

Ta technika wokalna pozwala na jednoczesne wydobywanie z gardła kilku niezależnych od siebie dźwięków, od niskich, przypominających dźwięk didgeridoo (styl kargyraa), aż po wysokie poświsty (styl sygyt), przywodzące na myśl japoński, buddyjski flet shakuhachi. Najwybitniejsi wykonawcy potrafią emitować nawet do 6 niezależnych dźwięków w różnych tonacjach.

Wśród współczesnych, tuwińskich wykonawców posługujących się techniką chöömej można wymienić m.in.:

• Giennadija Czamzyryna, znanego jako Gendos
• Sainkho Namtchylak
• Shu-De
• Huun-Huur-Tu
• Yat-Kha (łączącego tradycyjne techniki z psychodelicznym punk rockiem)
• Bugotak
• Chirgilchin
• Kongar-Ool Ondar
• Oleg Kuular
• Mongoun-Ool Ondar
• Alash

W 2009 roku sztuka śpiewu techniką chöömej została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.

Linki zewnętrzne

• W sercu Tuwy
• Tuwińskie gardłowe śpiewy
• Strona "Tyva Kyzy"
• Dźwiękowe próbki gardłowych śpiewów
• Demonstracja tuwińskiego śpiewu gardłowego w wykonaniu grupy Alash