Kastrat: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 21:37, 23 cze 2016

Penis

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 __NOTOC__
 [[Plik:Carlo Broschi.jpg|thumb|250px|Carlo Broschi znany jako [[Farinelli]] - jeden z ostatnich wielkich kastratów w historii opery.]]
+Penis
-'''Kastrat''' – w epoce [[barok]]u terminem tym określano mężczyznę śpiewaka, głównie operowego, któremu przed okresem dojrzewania chirurgicznie usunięto [[Jądro (anatomia)|jądra]] i który dysponował rodzajem wysokiego głosu zbliżonego do sopranu lub altu, jednak donośniejszego, o znacznie mocniejszym brzmieniu. Praktyka kastracji w tym celu stosowana była między [[XVI wiek|XVI]] a [[XVIII wiek|XVIII]] wiekiem.
-Mężczyźni wykastrowani przed okresem dojrzewania posiadali małą, zbliżoną wielkością do dziecięcej krtań i dzięki temu mogli rozwijać umiejętności wokalne w zakresie [[sopran|sopranu]] i innych głosów typowych dla kobiet. Jednak głos kastrata nie był (nie jest) głosem typowo kobiecym – odznaczał się (odznacza się) o wiele potężniejszym brzmieniem i specyficzną, łączącą siłę z delikatnością barwą. W okresie największego rozkwitu [[Opera|opery]] kastraci byli obsadzani w rolach, gdzie były potrzebne tzw. „głosy anielskie”. Szczególne zapotrzebowanie na kastratów w operze wiąże się z zakazem papieskim, obowiązującym w latach [[1588]]-[[1793]], który zabraniał kobietom publicznych występów (niemniej jednak papież [[Sykstus V]] surowo zabronił kastracji młodych chłopców w konstytucji ''Cum frequenter'' z 1587<ref>''Encyklopedia Katolicka'', t. 8, Lublin 2000, s. 962.</ref>).
-Wielu kompozytorów, np. [[Georg Friedrich Händel|Georg Friedrich Haendel]], pisało role specjalnie dla konkretnych kastratów. Niektórzy z nich zdobyli wielką sławę, odpowiadającą dzisiejszym gwiazdom estrady.
-W połowie [[XVIII wiek|XVIII]] wieku w Europie opinia publiczna uznała kastrację za barbarzyństwo i choć praktyka kastrowania młodzieńców została oficjalnie potępiona, to stała się ukrywanym procederem. W połowie [[XIX wiek|XIX]] wieku ostatecznie została uznana za bezprawną i karalną. Do czasu zakazu papieskiego w [[1903]], kastraci śpiewali w [[chór]]ach kościelnych, między innymi w słynnym chórze [[Kaplica Sykstyńska|Kaplicy Sykstyńskiej]], w [[Watykan]]ie. Ostatni znany kastrat – [[Alessandro Moreschi]], znany jako Rzymski Anioł – zmarł w [[1922]] roku. Zachowały się mechaniczne nagrania jego głosu dokonane w latach [[1902]] i [[1904]].
-Dziś partie kastratów śpiewane są przez [[mezzosopran]]y i [[kontralt]]y (kontralt jest głosem niezwykle wszechstronnym, odpowiadającym parametrom typowym dla kastratów), także przez [[sopran]]y. Oddzielną grupę w wykonywaniu muzyki pisanej dla kastratów stanowią [[kontratenor]]zy, odznaczają się większymi możliwościami wokalnymi w skali [[Alt (głos)|altu]], ale zdecydowanie ustępujący kobietom w górnym zakresie sopranu. Bardzo rzadko zdarza się, że chłopcy przed mutacją (o ile przechodzą ją w późniejszym okresie) śpiewają głosem wyróżniającym się wśród głosów chłopięcych potężną siłą i bogatą barwą, będącym namiastką głosu kastrata.
-Współcześnie pojęcie „kastrat” może odnosić się także do mężczyzny poddanemu zabiegowi tzw. [[Kastracja chemiczna|kastracji farmakologicznej]], który z wyboru lub pod przymusem prawnym przyjmuje specjalistyczne środki chemiczne obniżające poziom [[testosteron]]u w ustroju. Na skutek takiego postępowania nie odczuwa on [[libido|popędu seksualnego]].
-Potocznie i słownikowo termin „kastrat” jest uważany za synonim terminu „[[eunuch]]a”, choć stosowane jest też rozróżnienie - kastrat to mężczyzna z usuniętymi tylko jądrami (tzw. mała pieczęć), a eunuch - z usuniętymi jądrami i prąciem (tzw. wielka pieczęć).
-== Zobacz też ==
-{{zobacz kategorię|Kastraci}}
-* [[Skopcy]]
-{{Przypisy}}
-== Bibliografia ==
-# P. Barbier ''Farinelli. Prawdziwa historia genialnego kastrata'', Warszawa 1998
-# D. Gwizdalanka „Kastraci – androgyniczne anioły” w: ''Muzyka i płeć'', Kraków 2001
-== Linki zewnętrzne ==
-{{commonscat|Castrati}}
-* [http://www.cix.co.uk/~velluti/cast-pics.htm Słynni kastraci] {{lang|en}}
-{{Opera}}
 [[Kategoria:Kastracja]]