Cnoty kardynalne: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
ort.
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:6229 - Milano - Sant'Eustorgio - Arca di S. Pietro Martire - Foto Giovanni Dall'Orto 1-Mar-2007.jpg|thumb|right|[[Alegoria|Alegorie]] cnót na grobie [[Piotr z Werony|św. Piotra z Werony]]. Odwrócone w stronę wejścia stoją cztery cnoty kardynalne: Sprawiedliwość (bez swoich tradycyjnych [[Atrybut (sztuka)|atrybutów]], miecza i wagi), Umiarkowanie (mieszająca gorącą i zimną wodę), Męstwo (ubrana w skórę lwa), oraz Roztropność (o dwóch twarzach). Z drugiej strony stoi [[Posłuszeństwo]] z trzema [[Cnoty teologalne|cnotami teologalnymi]].]]
[[Plik:6229 - Milano - Sant'Eustorgio - Arca di S. Pietro Martire - Foto Giovanni Dall'Orto 1-Mar-2007.jpg|thumb|[[Alegoria|Alegorie]] cnót na grobie [[Piotr z Werony|św. Piotra z Werony]]. Odwrócone w stronę wejścia stoją cztery cnoty kardynalne: Sprawiedliwość (bez swoich tradycyjnych [[Atrybut (sztuka)|atrybutów]], miecza i wagi), Umiarkowanie (mieszająca gorącą i zimną wodę), Męstwo (ubrana w skórę lwa), oraz Roztropność (o dwóch twarzach). Z drugiej strony stoi [[Posłuszeństwo]] z trzema [[Cnoty teologalne|cnotami teologalnymi]].]]
'''Cnoty kardynalne''' (łac. ''cardo'' - zawias) – pojęcie w [[chrześcijaństwo|chrześcijaństwie]] oznaczające ''cnoty ludzkie'' ([[Katechizm Kościoła Katolickiego|KKK]] 1810), które ''odgrywają kluczową rolę i dlatego nazywa się je cnotami „kardynalnymi”; wszystkie inne grupują się wokół nich'' (KKK 1805).
'''Cnoty kardynalne''' (łac. ''cardo'' – zawias) – pojęcie w [[chrześcijaństwo|chrześcijaństwie]] oznaczające ''cnoty ludzkie'' ([[Katechizm Kościoła Katolickiego|KKK]] 1810), które ''odgrywają kluczową rolę i dlatego nazywa się je cnotami „kardynalnymi”; wszystkie inne grupują się wokół nich'' (KKK 1805).


Wyróżnia się 4 [[cnota|cnoty]] kardynalne:
Wyróżnia się 4 [[cnota|cnoty]] kardynalne:
* [[roztropność]],
* [[roztropność]],
* [[sprawiedliwość]],
* [[sprawiedliwość]],
* [[umiarkowanie]]
* [[umiarkowanie]]
* [[męstwo]].
* [[męstwo]].


Wymienione są one w [[Księga Mądrości|Mdr]] 8:5-7
Wymienione są one w [[Księga Mądrości|Mdr]] 8:5-7
{{Cytat|5. Jeśli w życiu bogactwo jest dobrem pożądanym - cóż cenniejszego niż Mądrość, która wszystko sprawia? 6. Jeśli rozwaga jest twórcza - któreż ze stworzeń bardziej twórcze niż Mądrość? 7. I jeśli kto miłuje sprawiedliwość - jej to dziełem są cnoty: uczy bowiem umiarkowania i roztropności, sprawiedliwości i męstwa, od których nie ma dla ludzi nic lepszego w życiu<ref>[[Biblia Tysiąclecia]]</ref>.}}
{{Cytat|5. Jeśli w życiu bogactwo jest dobrem pożądanym - cóż cenniejszego niż Mądrość, która wszystko sprawia? 6. Jeśli rozwaga jest twórcza - któreż ze stworzeń bardziej twórcze niż Mądrość? 7. I jeśli kto miłuje sprawiedliwość - jej to dziełem są cnoty: uczy bowiem umiarkowania i roztropności, sprawiedliwości i męstwa, od których nie ma dla ludzi nic lepszego w życiu<ref>[[Biblia Tysiąclecia]].</ref>.}}


{|border 5
{|border 5
|+ '''Cnoty kardynalne przedstawione na grobie Papieża [[Klemens II|Klemensa II]] w katedrze w [[Bamberg]]u'''
|+ Cnoty kardynalne przedstawione na grobie Papieża [[Klemens II|Klemensa II]] w katedrze w [[Bamberg]]u
! Iustitia<br />([[Sprawiedliwość]]) !! Fortitudo<br />([[Męstwo]]) !! Prudentia<br />([[Roztropność]]) !! Temperantia<br />([[Umiarkowanie]])
! Iustitia<br />([[Sprawiedliwość]]) !! Fortitudo<br />([[Męstwo]]) !! Prudentia<br />([[Roztropność]]) !! Temperantia<br />([[Umiarkowanie]])
|-
|-
|[[Plik:Iustitia Papstgrab Bamberg aus Gottfried Henschen u Daniel Papebroch 1747.jpg|125px]]||[[Plik:Fortitudo Papstgrab Bamberg aus Gottfried Henschen u Daniel Papebroch 1747.jpg|125px]] ||[[Plik:Sapientia Papstgrab Bamberg aus Gottfried Henschen u Daniel Papebroch 1747.jpg|125px]]||[[Plik:Temperantia Papstgrab Bamberg aus Gottfried Henschen u Daniel Papebroch 1747.jpg|125px]]
|[[Plik:Iustitia Papstgrab Bamberg aus Gottfried Henschen u Daniel Papebroch 1747.jpg|125px]] || [[Plik:Fortitudo Papstgrab Bamberg aus Gottfried Henschen u Daniel Papebroch 1747.jpg|125px]] || [[Plik:Sapientia Papstgrab Bamberg aus Gottfried Henschen u Daniel Papebroch 1747.jpg|125px]] || [[Plik:Temperantia Papstgrab Bamberg aus Gottfried Henschen u Daniel Papebroch 1747.jpg|125px]]
|}
|}
Uznawane przez niektórych za zapożyczone od filozofów starożytnych, przede wszystkim od [[Platon]]a, a także [[Arystoteles]]a ([[Etyka nikomachejska]]).
Uznawane przez niektórych za zapożyczone od filozofów starożytnych, przede wszystkim od [[Platon]]a, a także [[Arystoteles]]a ([[Etyka nikomachejska]]).
Linia 23: Linia 23:


== Nazwa ==
== Nazwa ==
Pierwszy raz nazwy "cnoty kardynalne" użył [[Ambroży z Mediolanu|św. Ambroży]], w dziele ''[[Obowiązki duchownych|De officiis ministrorum]]'' (napisanym po roku 386). Wcześniej cnoty te były nazywane fundamentalnymi lub generalnymi<ref>Angel Rodríguez Luño, Elegidos en Cristo para ser santos. III. Moral especial, Roma 2008. [http://www.eticaepolitica.net/corsodimorale/Especial02.pdf http://www.eticaepolitica.net/corsodimorale/Especial02.pdf, s. 5]</ref>.
Pierwszy raz nazwy „cnoty kardynalne” użył [[Ambroży z Mediolanu|św. Ambroży]], w dziele ''[[Obowiązki duchownych|De officiis ministrorum]]'' (napisanym po roku 386). Wcześniej cnoty te były nazywane fundamentalnymi lub generalnymi<ref>Angel Rodríguez Luño, Elegidos en Cristo para ser santos. III. Moral especial, Roma 2008. [http://www.eticaepolitica.net/corsodimorale/Especial02.pdf http://www.eticaepolitica.net/corsodimorale/Especial02.pdf, s. 5].</ref>.


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
Linia 34: Linia 34:
* [http://www.teologia.pl/m_k/kkk1c04.htm#1d O cnotach kardynalnych w Katechizmie Kościoła Katolickiego]
* [http://www.teologia.pl/m_k/kkk1c04.htm#1d O cnotach kardynalnych w Katechizmie Kościoła Katolickiego]


__BEZSPISU__
__notoc__

[[Kategoria:Teologia chrześcijańska]]
[[Kategoria:Teologia chrześcijańska]]
[[Kategoria:Etyka cnót]]
[[Kategoria:Etyka cnót]]

Wersja z 20:33, 27 lip 2017

Alegorie cnót na grobie św. Piotra z Werony. Odwrócone w stronę wejścia stoją cztery cnoty kardynalne: Sprawiedliwość (bez swoich tradycyjnych atrybutów, miecza i wagi), Umiarkowanie (mieszająca gorącą i zimną wodę), Męstwo (ubrana w skórę lwa), oraz Roztropność (o dwóch twarzach). Z drugiej strony stoi Posłuszeństwo z trzema cnotami teologalnymi.

Cnoty kardynalne (łac. cardo – zawias) – pojęcie w chrześcijaństwie oznaczające cnoty ludzkie (KKK 1810), które odgrywają kluczową rolę i dlatego nazywa się je cnotami „kardynalnymi”; wszystkie inne grupują się wokół nich (KKK 1805).

Wyróżnia się 4 cnoty kardynalne:

Wymienione są one w Mdr 8:5-7

5. Jeśli w życiu bogactwo jest dobrem pożądanym - cóż cenniejszego niż Mądrość, która wszystko sprawia? 6. Jeśli rozwaga jest twórcza - któreż ze stworzeń bardziej twórcze niż Mądrość? 7. I jeśli kto miłuje sprawiedliwość - jej to dziełem są cnoty: uczy bowiem umiarkowania i roztropności, sprawiedliwości i męstwa, od których nie ma dla ludzi nic lepszego w życiu[1].

Cnoty kardynalne przedstawione na grobie Papieża Klemensa II w katedrze w Bambergu
Iustitia
(Sprawiedliwość)		 Fortitudo
(Męstwo)		 Prudentia
(Roztropność)		 Temperantia
(Umiarkowanie)

Uznawane przez niektórych za zapożyczone od filozofów starożytnych, przede wszystkim od Platona, a także Arystotelesa (Etyka nikomachejska).

U Platona

Platon wyodrębnił trzy części duszy i każdej przypisał określony rodzaj cnoty: cnotą duszy rozumnej jest mądrość (roztropność) i jej osiąganie oraz podporządkowanie się niższych części rozumowi; duszy popędliwej – męstwo, a duszy pożądliwej – panowanie nad sobą, czyli wstrzemięźliwość (umiarkowanie). Te trzy cnoty podporządkowane były czwartej – sprawiedliwości, która pojawia się wtedy, gdy każda z części duszy we właściwy sposób kieruje się przynależną jej cnotą. Jest to teoria czterech cnót, zwanych niekiedy kardynalnymi.

Nazwa

Pierwszy raz nazwy „cnoty kardynalne” użył św. Ambroży, w dziele De officiis ministrorum (napisanym po roku 386). Wcześniej cnoty te były nazywane fundamentalnymi lub generalnymi[2].

Zobacz też

  1. ↑ Biblia Tysiąclecia.
  2. ↑ Angel Rodríguez Luño, Elegidos en Cristo para ser santos. III. Moral especial, Roma 2008. http://www.eticaepolitica.net/corsodimorale/Especial02.pdf, s. 5.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cnoty_kardynalne&oldid=50001170”