Męstwo

Męstwo – cnota moralna, która polega na umiejętności podjęcia dobrej decyzji mimo niesprzyjających uwarunkowań, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Cnota męstwa czyni zdolnym do stawienia czoła próbom i narażenia się na nieprzyjemne konsekwencje, w imię wyższych wartości.

Można wyróżnić męstwo fizyczne, uzdalniające do stawienia czoła cierpieniu czy niebezpieczeństwa śmierci, a także męstwo moralne, którym można wykazać się wobec możliwości hańby, zgorszenia czy zniewag.

Męstwo jest jedną z czterech cnót kardynalnych w chrześcijaństwie. O jej potrzebie mówili już starożytni filozofowie.

Odwaga cywilna

Odwaga cywilna to postawa, która polega na występowaniu w obronie swoich racji, nawet jeżeli wiąże się to z wysokimi sankcjami i kosztami społecznymi.

Ikonografia

Nie była przedstawiana alegorycznie w starożytności i jej ikonografia ukształtowała się w średniowieczu i wczesnej nowożytności.

Jej atrybutami były zbroja, miecz, tarcza. W nowożytności pojawiły się kolejne atrybuty: diament, kolumna lub pęknięta kolumna (wiązane z Samsonem) czy pałka i lwia skóra (wiązane z Herkulesem).

Jej zwierzęcym symbolem jest lew. Bywa też przedstawiana jako rozwierająca mu paszczę.

Bywa przedstawiana jako wojownik (jako kobieta, bywa stylizowana na Minerwę). Postaciami wiązanymi z cnotą byli Samson, Lucius Siccius Dentatus, Leonidas I, Horacjusz Kokles.

Bibliografia

• JamesJ. Hall JamesJ., Dictionary of Subjects and Symbols in Art, Icon Editions, 1974 .
• Helen F.H.F. North Helen F.H.F., Temperance (Sophrosyne) and the Canon of the Cardinal Virtues, [w:] Philip G.P.G. Wiener (red.), Dictionary of the History of Ideas, t. 4, New York: Charles Scribner’s Sons, 1973, s. 365-378 .

Linki zewnętrzne

• Izabella Andrzejuk, Cnota męstwa, Instytut Dziedzictwa Europejskiego Andegavenum, YouTube, 24 stycznia 2025 [dostęp 2025-01-28].