Odpuszczanie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 13:29, 13 lut 2019

Rodzaje odpuszczania ze względu na temperaturę

Odpuszczanie niskie

Przeprowadza się je w temperaturach w granicach 150–250 °C. Celem jego jest usunięcie naprężeń hartowniczych, przy zachowaniu w strukturze wysokiego udziału martenzytu, a przez to zachowanie wysokiej twardości. Stosuje się przy stalach narzędziowych.

Odpuszczanie średnie

Przeprowadza się je w temperaturach w granicach 250–500 °C. Stosowane w celu uzyskania wysokiej wytrzymałości i sprężystości przy znacznym obniżeniu twardości. Stosowane przy obróbce sprężyn, resorów, części mechanizmów pracujących na uderzenie (np. młotów), części broni maszynowej, części samochodowych itp.

Odpuszczanie wysokie

Przeprowadza się je w temperaturach powyżej 500 °C w celu uzyskania wysokiej wytrzymałości przy niskiej twardości. Stal odpuszczana wysoko nadaje się do obróbki skrawaniem.

Kruchość odpuszczania

Podczas odpuszczania występuje kruchość odpuszczania, którą dzieli się na:

kruchość odpuszczania I rodzaju – kruchość nieodwracalna, występuje w zakresie temperatur 250-450 °C, powoduje zmniejszenie odporności na pękanie
kruchość odpuszczania II rodzaju – kruchość odwracalna, występuje powyżej 500 °C i powolnym chłodzeniu.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-'''Odpuszczanie''' – proces [[Obróbka cieplna|obróbki cieplnej]], któremu poddawana jest [[stal]] wcześniej [[Hartowanie|zahartowana]]. Celem odpuszczania jest usunięcie naprężeń hartowniczych oraz zmiana własności fizycznych zahartowanej stali, a przede wszystkim podniesienie [[udarność|udarności]] zahartowanej stali kosztem zmniejszenia [[twardość|twardości]].
-Odpuszczanie polega na rozgrzaniu zahartowanego wcześniej przedmiotu do temperatury w granicach 150 do 650 °C, przetrzymywaniu w tej temperaturze przez pewien czas, a następnie schłodzeniu. W czasie odpuszczania całość lub część [[martenzyt]]u zawartego w zahartowanej stali rozpada się, wydzielając bardzo drobne ziarna [[cementyt]]u, tworząc fazy noszące nazwy „martenzyt odpuszczania”, „[[Sorbit (stal)|sorbit]] odpuszczania” i „[[troostyt]] odpuszczania”.
-Przemiany zachodzące w martenzycie podczas nagrzewania można podzielić na cztery etapy. Śledzenie tych przemian umożliwiają [[dylatometria|badania dylatometryczne]].
-* Pierwsze stadium, w temperaturze 80–200 °C, jest związane z rozkładem martenzytu i wydzieleniem w nim [[węglik żelaza(II)|węgliku ε-Fe<sub>2</sub>C]] o [[Układ heksagonalny|strukturze heksagonalnej]]. Następuje zmniejszenie stężenia węgla w martenzycie, zmniejszenie [[Układ tetragonalny|tetragonalności]] martenzytu i tworzy się martenzyt o [[Układ regularny|sieci regularnej]], tzw. ''martenzyt odpuszczania'').
-* Drugie stadium, w temperaturze 200–300 °C, jest związane z dalszym wydzielaniem się w [[Stop metali|stopie]] węgliku ε, skutkiem czego zawartość [[Węgiel (pierwiastek)|węgla]] w martenzycie maleje do około 0,15%; równocześnie zachodzi dyfuzyjna przemiana austenitu szczątkowego w strukturę o charakterze [[bainit]]ycznym; w etapie tym powstaje mieszanina ferrytu nieznacznie przesyconego węglem oraz węgliku ε. W miarę wydzielania się węglików z martenzytu stopień tetragonalności jego struktury sieciowej c/a maleje.
-* Trzecie stadium przebiega w temperaturze 300–400 °C. Następuje całkowite wydzielenie węgla z roztworu, a węglik ε ulega przemianie w cementyt; struktura otrzymana na tym etapie jest mieszaniną ferrytu i cementytu (''troostyt odpuszczania'').
-* Czwarte stadium przebiega w temperaturze 400–650 °C. Zachodzi [[koagulacja]] cząsteczek cementytu, wzrastająca ze wzrostem temperatury. Struktura otrzymana w tym zakresie temperatur, będąca mieszaniną [[ferryt]]u i cementytu, nazywa się ''sorbitem odpuszczania'' (cząstki cementytu mają kształt kulisty). Na tym etapie następuje całkowite usunięcie naprężeń.
 == Rodzaje odpuszczania ze względu na temperaturę ==
 * '''Odpuszczanie niskie'''