Nature versus nurture: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Poprawiam parametry opisujące autorów w szablonach cytowania |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Nature versus nurture''' (z języka angielskiego, także ''nature vs. nurture, nature or nurture'', termin tłumaczony na polski różnie: „natura czy wychowanie”<Ref>''[http://gnu.univ.gda.pl/psychobaza/prace/ps_osob_natura_czy_wychowanie.htm Natura czy wychowanie – przyczyny psychopatii]''</ref>, „natura czy kultura”<ref>Jacek Radwan, ''[ |
'''Nature versus nurture''' (z języka angielskiego, także ''nature vs. nurture, nature or nurture'', termin tłumaczony na polski różnie: „natura czy wychowanie”<Ref>''[http://gnu.univ.gda.pl/psychobaza/prace/ps_osob_natura_czy_wychowanie.htm Natura czy wychowanie – przyczyny psychopatii]''</ref>, „natura czy kultura”<ref>Jacek Radwan, ''[https://web.archive.org/web/20091222094926/http://www.eko.uj.edu.pl/molecol/studenci/kursy/wyklad1.doc Etologia]''</ref>; termin angielski jest często stosowany w języku polskim bez tłumaczenia<ref>Grzegorz Hołub, ''[http://www.grzegorzholub.com/pdf/biotech1.pdf Godność człowieka a biotechnologia]''</ref><ref>Richard Weikart, ''[http://www.apologeta.pl/dehum.php Dehumanizacja współczesnej myśli: Darwin, Marks, Nietzsche i ich następcy]''</ref>) – spór naukowy dotyczący tego, czy w procesie kształtowania się osobowości bardziej istotny jest wpływ środowiska (wychowanie, kultura, itp.) czy biologia (hormony, geny, itp.). |
||
Za twórcę terminu uważany jest [[Francis Galton]]<ref> {{cytuj książkę |imię=Dean Keith | nazwisko = Simonton| tytuł = Geniusz| wydawca = Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej| rok = 2010| isbn = 978-83-89600-85-1| strony=77}} </ref>, który użył go w tytule artykułu z 1874 r. zatytułowanym „English men of science: their nature and nurture” [Angielscy ludzie nauki: ich natura i wychowanie]. Rozważania dotyczyły udziału cech wrodzonych i czynników środowiskowych na posiadanie wybitnych zdolności naukowych. Choć sformułowanie wprowadził do języka nauki Galton, to można je odnaleźć w pisanym w XVI wieku dramacie [[William Shakespeare|Shakespeare’a]] ''[[Burza (sztuka)|Burza]]'' (Akt IV Scena I): „A devil, a born devil, on whose nature / Nurture can never stick!” („Diable nasienie! Żadnym wychowaniem / Nie da się zmienić tej natury”). |
Za twórcę terminu uważany jest [[Francis Galton]]<ref> {{cytuj książkę |imię=Dean Keith | nazwisko = Simonton| tytuł = Geniusz| wydawca = Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej| rok = 2010| isbn = 978-83-89600-85-1| strony=77}} </ref>, który użył go w tytule artykułu z 1874 r. zatytułowanym „English men of science: their nature and nurture” [Angielscy ludzie nauki: ich natura i wychowanie]. Rozważania dotyczyły udziału cech wrodzonych i czynników środowiskowych na posiadanie wybitnych zdolności naukowych. Choć sformułowanie wprowadził do języka nauki Galton, to można je odnaleźć w pisanym w XVI wieku dramacie [[William Shakespeare|Shakespeare’a]] ''[[Burza (sztuka)|Burza]]'' (Akt IV Scena I): „A devil, a born devil, on whose nature / Nurture can never stick!” („Diable nasienie! Żadnym wychowaniem / Nie da się zmienić tej natury”). |
||
Wersja z 11:58, 6 lip 2021
Nature versus nurture (z języka angielskiego, także nature vs. nurture, nature or nurture, termin tłumaczony na polski różnie: „natura czy wychowanie”[1], „natura czy kultura”[2]; termin angielski jest często stosowany w języku polskim bez tłumaczenia[3][4]) – spór naukowy dotyczący tego, czy w procesie kształtowania się osobowości bardziej istotny jest wpływ środowiska (wychowanie, kultura, itp.) czy biologia (hormony, geny, itp.).
Za twórcę terminu uważany jest Francis Galton[5], który użył go w tytule artykułu z 1874 r. zatytułowanym „English men of science: their nature and nurture” [Angielscy ludzie nauki: ich natura i wychowanie]. Rozważania dotyczyły udziału cech wrodzonych i czynników środowiskowych na posiadanie wybitnych zdolności naukowych. Choć sformułowanie wprowadził do języka nauki Galton, to można je odnaleźć w pisanym w XVI wieku dramacie Shakespeare’a Burza (Akt IV Scena I): „A devil, a born devil, on whose nature / Nurture can never stick!” („Diable nasienie! Żadnym wychowaniem / Nie da się zmienić tej natury”).
Badania empiryczne
W 2012 roku w badaniu 837 par bliźniaków wykazano, że wskaźniki szczęścia (well-being) takie jak niezależność, rozwój osobisty, relacje z innymi ludźmi, życiowy cel, samoakceptacja, mają głównie podłoże genetyczne[6].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Natura czy wychowanie – przyczyny psychopatii
- ↑ Jacek Radwan, Etologia
- ↑ Grzegorz Hołub, Godność człowieka a biotechnologia
- ↑ Richard Weikart, Dehumanizacja współczesnej myśli: Darwin, Marks, Nietzsche i ich następcy
- ↑ Dean Keith Simonton: Geniusz. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2010, s. 77. ISBN 978-83-89600-85-1.
- ↑ http://midus.wisc.edu/findings/pdfs/1213.pdf
Linki zewnętrzne
- Marek Konarzewski, Ewolucja natury ludzkiej