Hamulec wylotowy: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
|||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik: |
[[Plik:National Museum of Military History, Bulgaria, Sofia 2012 PD 181.jpg|thumb|Hamulec wylotowy]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
Działanie hamulca wylotowego polega na wytworzeniu [[siła|siły]] o przeciwnym zwrocie niż siła wywołująca odrzut. Wykorzystuje się do tego efekty dynamiczne wypływu [[gazy prochowe|gazów prochowych]] (ciśnienie dynamiczne lub ciąg gazów prochowych). |
Działanie hamulca wylotowego polega na wytworzeniu [[siła|siły]] o przeciwnym zwrocie niż siła wywołująca odrzut. Wykorzystuje się do tego efekty dynamiczne wypływu [[gazy prochowe|gazów prochowych]] (ciśnienie dynamiczne lub ciąg gazów prochowych). |
||
⚫ | * Hamulce |
||
Wyróżniamy: |
|||
⚫ | |||
⚫ | * '''Hamulce akcyjne''' – wykorzystujące siłę ciśnienia dynamicznego wypływających z [[lufa|lufy]] gazów prochowych. Wypływający strumień gazów (mający kształt [[Stożek (bryła)|stożka]]) uderza w umieszczone w niewielkiej odległości od wylotu lufy ścianki i zostaje częściowo wyhamowany. Hamowanie strumienia gazów powoduje obniżenie ich energii kinetycznej i jednoczesny miejscowy wzrost ciśnienia (tzw. dynamicznego). Składowa tego ciśnienia równoległa do osi lufy powoduje zmniejszenie odrzutu. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
<gallery widths=200> |
|||
Plik:Hamulec wylotowy akcyjny.svg|Hamulec wylotowy akcyjny |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
</gallery> |
|||
Skuteczność hamulca wylotowego ocenia się porównując prędkość lub energię odrzutu swobodnego broni z i bez hamulca wylotowego. Miarą skuteczności jest tzw. współczynnik efektywności hamulca: |
Skuteczność hamulca wylotowego ocenia się porównując prędkość lub energię odrzutu swobodnego broni z i bez hamulca wylotowego. Miarą skuteczności jest tzw. współczynnik efektywności hamulca: |
Aktualna wersja na dzień 15:23, 25 sty 2022
Hamulec wylotowy (także: osłabiacz odrzutu) – urządzenie wylotowe zmniejszające odrzut broni palnej.
Działanie hamulca wylotowego polega na wytworzeniu siły o przeciwnym zwrocie niż siła wywołująca odrzut. Wykorzystuje się do tego efekty dynamiczne wypływu gazów prochowych (ciśnienie dynamiczne lub ciąg gazów prochowych).
Wyróżniamy:
- Hamulce akcyjne – wykorzystujące siłę ciśnienia dynamicznego wypływających z lufy gazów prochowych. Wypływający strumień gazów (mający kształt stożka) uderza w umieszczone w niewielkiej odległości od wylotu lufy ścianki i zostaje częściowo wyhamowany. Hamowanie strumienia gazów powoduje obniżenie ich energii kinetycznej i jednoczesny miejscowy wzrost ciśnienia (tzw. dynamicznego). Składowa tego ciśnienia równoległa do osi lufy powoduje zmniejszenie odrzutu.
- Hamulce reakcyjne – wykorzystujące siłę ciągu gazów prochowych wydobywających się przez skierowane do tyłu otwory w ściankach hamulca wylotowego.
- Hamulce akcyjno-reakcyjne – wykorzystujące zarówno siłę ciśnienia dynamicznego, jak i siłę ciągu wypływających gazów.
-
Hamulec wylotowy akcyjny
-
Hamulec wylotowy reakcyjny
-
Hamulec wylotowy
akcyjno-reakcyjny
Skuteczność hamulca wylotowego ocenia się porównując prędkość lub energię odrzutu swobodnego broni z i bez hamulca wylotowego. Miarą skuteczności jest tzw. współczynnik efektywności hamulca:
gdzie:
- i – energia kinetyczna i prędkość odrzutu swobodnego broni bez hamulca wylotowego,
- i – energia kinetyczna i prędkość odrzutu swobodnego broni z hamulcem wylotowym.
Hamulce wylotowe mogą zmniejszyć odrzut nawet o 60%, ale mają też wady. Mają duże rozmiary, a skierowane na bok lub do tyłu strumienie gazów stanowią zagrożenie dla osób znajdujących się obok wylotu lufy.
Stosuje się też wielofunkcyjne urządzenia wylotowe, łączące zwykle funkcje osłabiacza odrzutu i osłabiacza podrzutu broni.
Przeciwieństwem hamulca wylotowego jest odrzutnik, służący do zwiększenia energii odrzutu.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Torecki: 1000 słów o broni i balistyce. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982, s. 88. ISBN 83-11-06699-X.
- Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994, s. 82. ISBN 83-86028-01-7.