Sprawdzian (przyrząd)
Sprawdzian – przyrząd pomiarowy przy pomocy którego stwierdzane jest, czy dany wymiar przedmiotu jest prawidłowy i nie przekracza wartości granicznej (dolnej i górnej).
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Sprawdzian zazwyczaj wykonany jest z nierdzewnej, hartowanej stali narzędziowej i nie pozwala na stwierdzenie rzeczywistego wymiaru.
W zależności od rodzaju zadania sprawdziany dzielą się na sprawdziany wymiaru i kształtu. Do najczęściej stosowanych sprawdzianów wymiaru zalicza się sprawdziany:
- do otworów: tłoczkowy walcowy, tłoczkowy kulisty, łopatkowy walcowy, łopatkowy walcowy o zmiennej powierzchni pomiarowej, łopatkowy kulisty, średnicówkowy;
- do wałków: pierścieniowy, szczękowy, szczękowy składany, szczękowy ze szczękami wstawianymi, szczękowy nastawny;
- do stożków;
- do gwintów;
W każdej grupie sprawdzianów można wyodrębnić sprawdziany jedno i dwugraniczne. Sprawdziany jednograniczne odwzorowują jeden ograniczony wymiar: największy lub najmniejszy. Sprawdziany dwugraniczne odwzorowują oba wymiary graniczne. Wymagania stawiane sprawdzianom określa Polska Norma.
Ze względu na funkcję sprawdziany dzielą się na[1]:
- sprawdziany robocze – wykorzystywane w produkcji,
- sprawdziany odbiorcze – wykorzystywane przez kontrolę techniczną i przy odbiorze.
Przyrząd służący do kontroli samych sprawdzianów to „przeciwsprawdzian”[1].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Narzędzia pomiarowe stosowane w ślusarstwie. Sprawdziany i płytki wzorcowe. W: Wincenty Czerwiński: Poradnik ślusarza. Wyd. III zm., popr., rozsz. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1969, s. 50.