Statecznik (oświetlenie)
Statecznik – urządzenie elektryczne mające za zadanie ograniczenie natężenia prądu płynącego przez lampę wyładowczą. Ma postać indukcyjnego dławika lub jest układem elektronicznym, który może również pełnić funkcję zapłonnika. Najczęściej zabudowany jest w oprawie lampy, lecz np. niektóre świetlówki kompaktowe mają wbudowany układ stabilizacyjno-zapłonowy.
Konieczność stosowania stateczników wynika z nieliniowej i niejednoznacznej[a] charakterystyki prądowo-napięciowej lamp wyładowczych. Gdy lampa jest zasilana napięciem przemiennym, podczas narastania napięcia, lampa początkowo nie świeci i nie pobiera prądu. Po przekroczeniu pewnej wartości napięcia rozpoczyna się wyładowanie elektryczne, a w związku z pojawieniem się w gazie dużej ilości jonów, następuje szybki wzrost przewodzenia gazu. Przy braku statecznika następowałby wówczas bardzo szybki wzrost przepływającego prądu, powodujący zniszczenie lampy. Statecznik (w najprostszej wersji będący cewką o dużej indukcyjności i niskiej rezystancji) nie dopuszcza do szybkiego wzrostu prądu w czasie od początku wyładowania aż do zmiany polaryzacji napięcia na elektrodach lampy[1], po której zmienia się również kierunek prądu i cykl się powtarza.
Statecznik indukcyjny do świetlówek 20 W lub 18 W
Elektroniczny statecznik wymontowany ze świetlówki kompaktowej
Statecznik do wysokociśnieniowych lamp rtęciowych o mocy 125 W
Stateczniki elektroniczne
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dla określonej wartości napięcia mogą wystąpić dwa różne prądy (analogicznie, dwa różne napięcia dla tego samego prądu), w zależności od tego, czy rozpoczęło się już wyładowanie – w literaturze angielskiej nazywane jest to dynamic resisstane (ujemna rezystancja dynamiczna)