Przejdź do zawartości

Stoa Ateńczyków

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stoa Ateńczyków
Ilustracja
Stoa Ateńczyków (2018)
Państwo

 Grecja

Miejscowość

Delfy

Typ budynku

stoa

Ukończenie budowy

478 p.n.e.

Położenie na mapie Grecji
Mapa konturowa Grecji, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Stoa Ateńczyków”
Ziemia38°28′55,68″N 22°30′06,72″E/38,482133 22,501867
Stoa Ateńczyków – rekonstrukcja według D. Laroche’a

Stoa Ateńczyków – starożytny portyk na terenie sanktuarium Apollina w Delfach ufundowany przez Ateńczyków po wojnie perskiej; do dziś zachowały się jego pozostałości.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Stoa została wzniesiona w 478 roku p.n.e. w ramach programu Peryklesa (ok. 495–429 p.n.e.)[1]. Upamiętniała zniszczenie przez Ateńczyków mostu pontonowego przerzuconego przez Hellespont przez Kserksesa I (ok. 518–465 p.n.e.) podczas II wojny perskiej[1]. Na najwyższym stopniu portyku widnieje inskrypcja opisująca poświęcenie budowli oraz lin mostu i figur ze statków perskich[1][a]. Stoa była używana do przechowywania łupów wojennych, zdobytych przez Ateńczyków po zwycięstwach morskich nad Persami, m.in. w bitwie pod Mykale (479 p.n.e.) czy w bitwie pod Salaminą cypryjską (450 p.n.e.)[1].

Stoa została odkryta przez francuskiego badacza Bernarda Haussoulliera (1852–1926) podczas prac archeologicznych prowadzonych przez École française d’Athènes pod koniec XIX wieku[2].

Architektura

[edytuj | edytuj kod]

Stoa została wzniesiona w centralnej części sanktuarium, pod Świątynią Apollina – jej tylną ścianę stanowi mur tarasu świątynnego[3]. Była to jedna nawa z kolumnadą w porządku jońskim otwarta na południowy wschód[4]. Według Muzeum Archeologicznego w Delfach budowla miała 26,5 m długości i 3,10 m szerokości[3][b].

Dach, prawdopodobnie drewniany, podtrzymywało z przodu siedem kolumn z marmuru pentelickiego zdobionych kanelurami, ustawionych na cokołach z marmuru paryjskiego[3][c]. Kolumny miały 3,31 m wysokości[3]. Między kolumnami zachowano duże odstępy, tak by do środka dostawało się wystarczająco dużo światła[3]. Z tyłu, wzdłuż ściany tarasu świątynnego rozlokowano półkolumny[1]. Wewnątrz znajdowało się kamienne podium, na którym wystawiano dary wotywne[1].

Do dziś zachowała się dolna część budynku oraz odrestaurowana kolumnada[3].

  1. Treść inskrypcji przytoczona przez Muzeum Archeologiczne w Delfach: Ἀθεναῖοι ἀνέθεσαν τὲν στοὰν καί τὰ ℎόπλ̣α καὶ τἀκροτέρια ℎελόντες τόν πολεμίον, zob. Muzeum Archeologiczne w Delfach ↓.
  2. Perseus Digital Library Project podaje wymiary ok. 32,6 m długości i 3,71 m szerokości, zob. Perseus Digital Library Project ↓, a Petsas mówi o wymiarach 30 × 4 m, zob. Petsas 2019 ↓.
  3. Raptopoulos i Petsas mówią o ośmiu kolumnach, zob. Raptopoulos ↓ i Petsas 2019 ↓.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]