Włókniak płowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
włókniak płowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Inosperma cervicolor (Pers.) Matheny & Esteve-Rav. Mycologia: 10.1080/00275514.2019.1668906, 19 (2019) | |
Włókniak płowy (Inosperma cervicolor (Pers.) Matheny & Esteve-Rav.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inosperma, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus cervicolor. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu Matheny & Esteve-Rav. w 2019 r.[1]
- Agaricus cervicolor Pers. 1801
- Inocybe cervicolor (Pers.) Quél. 1886
- Inocybe bongardii var. cervicolor (Pers.) R. Heim 1931
- Inocybe cervicolor f. inolens E. Ferrari 2007
Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1990 r. dla synonimu Inocybe umbrina Bres.[3] Po przeniesieniu do rodzaju Inosperma stała się niespójna z nazwą naukową. W 2021 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym zarekomendowała nazwę włókniak płowy[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica do 5 cm, początkowo stożkowato wypukły potem płasko wypukły, na środku mięsisty. Brzeg długo pozostaje podwinięty; w młodych owocnikach czasami połączony z trzonem białą i delikatną zasnówką. Powierzchnia włókienkowato-łuseczkowata, sucha. W młodych owocnikach spod łuseczek i włókienek prześwituje wyraźnie jaśniejszy miąższ. Barwa kapelusza płowa, z nieco oliwkowym odcieniem, rzadziej rdzawobrązowa[5].
Cienkie, niemal przyrośnięte. Początkowo brudnobiałe, potem brudnooliwkowe. Brzeg jaśniejszy, nierówny[5].
Wysokość 4–13 cm, grubość 0,4–1 cm. Na szczycie dość mięsisty i delikatnie oszroniony, w środkowej części brudnobeżowy, u nasady białawy. Pokryty jest delikatnymi włókienkami nadającymi mu czerwonawy odcień[5].
Biały, po uszkodzeniu słabo różowiejący. Zapach nieprzyjemny – gnijącego sera, zatęchłych szmat lub fermentującego moszczu. Smak łagodny[5].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki migdałkowato-fasolowate, 10–13,5 × 6–8,5 µm. Podstawki maczugowate, 28–35 × 8–10 µm. Bazydiole maczugowate, cienkościenne, o takich samych wymiarach jak podstawki. Pomiędzy nimi pojawiają się różowobrunatne płonne i wyraźnie grubościenne elementy hymenium[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Włókniak płowy znany jest głównie w Europie. Poza nią podano jego występowanie w Japonii i na pojedynczych stanowiskach w USA i Kanadzie[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano trzy stanowiska[3].
Grzyb mikoryzowy. Występuje pojedynczo lub grupami na wapiennej glebie pod świerkami i modrzewiami[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-03-04] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2019-12-06].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2021-07-19].
- ↑ a b c d e f Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8.
- ↑ DiscoverLife [online] [dostęp 2019-12-06].