Przejdź do zawartości

Switłana Bresławska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Switłana Bresławska
Світлана Володимирівна Бреславська
Ilustracja
Autoportret
Data i miejsce urodzenia

13 lutego 1969
Kałusz

Język

ukraiński

Alma Mater

Przykarpacki Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Stefanyka

Dziedzina sztuki

poezja, proza, krytyka literacka, tłumaczenie

Odznaczenia
Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”

Switłana Bresławska (ukr. Світлана Володимирівна Бреславська[a], ur. 13 lutego 1969 w Kałuszu) – ukraińska pisarka, krytyk literacki, tłumaczka z języka polskiego. W latach 2019–2023 prezes Oddziału Narodowego Związku Pisarzy Ukrainy w Iwano-Frankiwsku[2]. Od 2022 roku należy do Związku Literatów Polskich[3] oraz do Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury[4].

Autorka książek poetyckich: Dwa kroki do raju (2015), Przekroczyć próg (2015), W dół głową (2016), Ty (2017), Kilku głosami (2019), Na linii oddechu (Wrocław, 2018), Inkarnacja bólu (2023), zbioru krytycznoliterackich artykułów Z księgi odzewów i propozycji (2018), tomu nowel Wszystkie faworyty króla (2019). Jej pojedyncze utwory zostały przetłumaczone na języki: polski, niemiecki, francuski, angielski, hiszpański, węgierski, czeski, litewski i białoruski.

W języku polskim wydała zbiór opowiadań Dzień Kolombiny (2023)[5] w przekładzie Piotra Prokopiaka oraz dwujęzyczną, polsko-ukraińską książkę poetycką Inkarnacja bólu (2023)[6][7]. W przekładzie Switłany Bresławskiej z języka polskiego ukazało się 18 książek[8].

Redaktorka antologii My – z 90-tych. Znalezione pokolenie (2017) i literacko-historycznego almanachu Urodziliśmy się w wielkiej godzinie (2017), dwujęzycznej antologii Apostołowie ХХ stulecia: los Ukrainy w poezji (2020)[9]. Jest autorką projektu tłumaczenia na język polski książki Książę rosy Tarasa Melnyczuka(inne języki) (2020; tłumaczenie na język polski obu książek – Kazimierz Burnat)[10][11].

W przekładzie Switłany Bresławskiej z języka polskiego ukazały się książki: «Кінець літа в Аркадії» (Koniec lata w Arkadii): Kazimierz Burnat «Насичення невідомим» (Sycenie nieznanym), Leszek Szaruga «Лого Рея» (Logo Reya), Andrzej Walter «Смерть богів» (Śmierć bogów) (2017), a także «Ілюзія вічності» (Iluzja wieczności) Kazimierza Burnata (2018), «Бенкет mетелика» (Uczta motyla) Andrzeja Bartyńskiego (2018)[12] oraz «На межі непривітного світу» (Na granicy przed niechcianym światem) (2022)[13][14] i «Зелений манускрипт» (Zielony manuskrypt) (2022) Piotra Prokopiaka[15][16][17], Od upadku do sukcesu. Jak porażkę przekuć w złoto Thomasa Eriksona (2022)[18]. Poza tym przetłumaczyła na język ukraiński opowiadania Brunona Schulza: Manekiny, Traktat o manekinach (1988)[19], Undula (2022)[20], powieści Moniki Warneńskiej Magdalena (2016), Stanisława Ignacego Witkiewicza Pożegnanie jesieni (2022)[21][22], Czesława Janczarskiego Przygody i wędrówki Misia Uszatka (2022).

Publikuje w czasopismach literackich: „Dzwin” („Дзвін”), „Перевал”, „Золота пектораль”, „Literaturna Ukrajina(inne języki)”, „Екзиль”, „Західний кур’єр”, „Німчич”, „Ґражда”, „Bukowynśkyj żurnał(inne języki)”, „Степ”, „Słowo Proswity(inne języki)”, „LiryDram”, „Hybryda”, „Gazeta Wyborcza”, „Babiniec Literacki”, „Посестри”, „Protokół kulturalny” (Poznań), „Migotania”, „Gazeta Kulturalna”, „Miasteczko Poznań”, ponadto w ukraińskich i polskich antologiach i almanachach.

Członkini kolegium redakcyjnego czasopisma literacko-artystycznego „Dzwin” (Lwów).

Switłana Bresławska jest uczestniczką odbywających się w Polsce międzynarodowych festiwali literackich: Galicyjska Literacka Jesień (2016, 2018, 2019)[23], Poeci bez Granic (Wrocław/Polanica-Zdrój, 2017–2019, 2021–2023), festiwalu literacko-artystycznego Literacka Warta nad Czeremoszem (2019), festiwalu XXVIII Pomorska Wiosna Literacka (2022), Stolica Języka Polskiego (Szczebrzeszyn, Zamość, 2025)[8], konferencji międzynarodowej Jak podanie ręki (Poznań, 2018, 2021–2023).

Od ostatnich dni lutego 2022 współpracowała z grupą tłumaczy-wolontariuszy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W tym czasie przetłumaczyła z polskiego na język ukraiński książki: Baśnie na każdy dzień tygodnia Józefa Herolda (2022), Realistyczne obrazy Aresa Chadzinikolau (2022), Legendy Poznania Andrzeja Sikorskiego (2022)[24], Dziadek i niedźwiadek Łukasza Wierzbickiego (2022)[25], Arbuz i Pchełka, czyli wielkie wyprawy w Wielkopolskę Maliny Prześlugi (2023), Rehabilitacja Małgorzaty Jańczak (2023); artykuły Witolda Gombrowicza O literaturze polskiej[26][27], Artura Sandauera Rzeczywistość zdegradowana. Rzecz o Brunonie Schulzu[28].

Wspólnie z Piotrem Prokopiakiem zrealizowała projekt Jestem z Drohobycza / Я – з Дрогобича (2022) z okazji 130. rocznicy urodzin Brunona Schulza[29]. W skład książki weszły wiersze Jerzego Ficowskiego[30], Tadeusza Różewicza, Łucji Dudzińskiej, Piotra Prokopiaka oraz artykuły poświęcone pamięci genialnego polskojęzycznego pisarza, rysownika i malarza[29] i opowiadanie Brunona Schulza Undula[31] – wszystkie teksty w tłumaczeniu Switłany Bresławskiej[8].

W ramach rezydencji Instytutu literatury w Krakowie przetłumaczyła powieść Stanisława Ignacego Witkiewicza Nienasycenie[32][33][21] oraz zbiór artykułów Witkacy. Drapieżny umysł wydany przez Instytut Witkacego (2023), 11 dramatów Witkacego, a także zbiór esejów Leszka Szarugi Ukraiński kalejdoskop (2023)[8].

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Laureatka Nagrody im. Iwana Franki(inne języki) miasta Iwano-Frankiwsk w dziedzinie poezji (2016) oraz Nagrody Literackiej im. Jurija Janowskiego(inne języki) w dziedzinie przekładu (2018). Za wybitne zasługi wyróżniona Honorową odznaką ZLP (2021). Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego nadał jej odznaczenie „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2024)[34][35].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Urzędowa transkrypcja fonetyczna nazwiska z języka ukraińskiego wg zasad latynizacji na stronie gov.pl: trb. Switłana Bresławśka. W wydawnictwach polskojęzycznych i publikacjach ZLP stosowana jest forma spolszczona: Switłana Bresławska, dopuszczona jako forma wariantywna[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Polszczenie ukraińskich nazw własnych. Nazwiska na -ий, -ський, -цький [online], sjp.pwn.pl/zasady [dostęp 2025-10-13].
  2. ↑ Світлана Бреславська, [w:] bukvoid.com.ua [online] [dostęp 2024-04-26].
  3. ↑ Witamy Switłanę Bresławską, nową członkinię Wielkopolskiego Oddziału ZLP [online], Wielkopolski Oddział Związku Literatów Polskich, 16 grudnia 2022 [dostęp 2025-09-02] (pol.).
  4. ↑ Bresławska Switłana [online], Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury [dostęp 2024-01-13].
  5. ↑ Switłana Bresławska, Dzień Kolombiny. Opowiadania i nowele, Piotr Prokopiak (tłum.), wyd. 2, Poznań: Fundacja Literacka „Jak podanie ręki”, 2023, ISBN 978-83-67860-05-5 (ukr. • pol.).
  6. ↑ Інкарнація болю / Inkarnacja bólu, [w:] bookforum.com.ua [online] [dostęp 2025-09-05].
  7. ↑ Інкарнація болю / Inkarnacja bólu, [w:] discursus.com.ua [online] [dostęp 2025-09-05] [zarchiwizowane z adresu 2024-02-26] (ukr.).
  8. ↑ a b c d Switłana Bresławska [online], Stolica Języka Polskiego, 3 sierpnia 2025 [dostęp 2025-09-05] (pol.).
  9. ↑ Apostołowie ukraińskiej poezji XX stulecia – Switłana Bresławska [online], impresjee.pl [dostęp 2025-09-05].
  10. ↑ Książę rosy. Krok do Europy – Switłana Bresławska [online], impresjee.pl [dostęp 2022-09-28].
  11. ↑ Książę rosy i Apostołowie XX stulecia – poezja ukraińska po polsku. Słowo od autora przekładów Kazimierza Burnata [online], impresjee.pl [dostęp 2024-01-13].
  12. ↑ Andrzej Bartyński [online], gazetakulturalna.zelow.pl [dostęp 2022-09-28].
  13. ↑ Rajmund Wełnic, Książka pisarza ze Szczecinka ukazała się na Ukrainie [zdjęcia] [online], Szczecinek Nasze Miasto, 11 lutego 2022 [dostęp 2025-09-05] (pol.).
  14. ↑ Pierwsza obcojęzyczna książka Piotra Prokopiaka [online], Wielkopolski Oddział Związku Literatów Polskich, 15 kwietnia 2022 [dostęp 2025-09-02] (pol.).
  15. ↑ Петро Прокопяк, Зелений манускрипт, [w:] discursus.com.ua [online] [dostęp 2022-11-13] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-13] (ukr.).
  16. ↑ Piotr Prokopiak 4 [online], gazetakulturalna.zelow.pl [dostęp 2022-11-13].
  17. ↑ Манускрипт Петра Прокоп’яка, [w:] bukvoid.com.ua [online] [dostęp 2024-01-13].
  18. ↑ В оточенні негараздів. Від падіння до успіху / W otoczeniu przeciwności losu. Od porażki do sukcesu, ISBN 978-966-03-9903-7 [dostęp 2024-01-13] (ukr.).
  19. ↑ Манекени (зі збірки оповідань «Цинамонові крамниці») – Бруно Шульц, [w:] posestry.eu [online], 24 listopada 2022 [dostęp 2024-01-13] (ukr.).
  20. ↑ Ундуля – Бруно Шульц, [w:] posestry.eu [online], 9 marca 2023 [dostęp 2025-09-05] (ukr.).
  21. ↑ a b Patryk Kosenda, Witkacy w Ukrainie [online], Instytut Literatury, 5 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-13] (pol.).
  22. ↑ Прощання з осінню / Pożegnanie jesieni, ISBN 978-966-03-9910-5 [dostęp 2025-09-02] (ukr.).
  23. ↑ XXIX Międzynarodowa Galicyjska jesień literacka, [w:] gbp-waksmund.pl [online] [dostęp 2025-09-02].
  24. ↑ Andrzej Sikorski, Switłana Bresławska, Anna Ziętkiewicz (ilustr.), Legendy Poznania, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2022, ISBN 978-83-7768-308-8 (ukr.).
  25. ↑ Łukasz Wierzbicki, Лукаш Вєжбицький „Дідусь і ведмедик”... już jest! [online], 25 maja 2022 [dostęp 2025-09-02] (pol.).
  26. ↑ Вітольд Ґомбрович. Бруно Шульц [online], Збруч, 7 września 2022 [dostęp 2025-09-05] (ukr.).
  27. ↑ Вітольд Ґомбрович. Віткацій [online], Збруч, 22 września 2022 [dostęp 2024-01-13] (ukr.).
  28. ↑ Здеградована реальність / Rzeczywistość zdegradowana [online], Збруч, 5 stycznia 2023 [dostęp 2024-01-13] (ukr.).
  29. ↑ a b Z kresowej półki bibliofila (7). „Jestem z Drohobycza / Я з Дрогобича” [online], Kresy24.pl, 28 lipca 2022 [dostęp 2025-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2022-10-01] (pol.).
  30. ↑ Мій неврятований – Єжи Фіцовський, [w:] posestry.eu [online], 17 listopada 2022 [dostęp 2025-09-05] (ukr.).
  31. ↑ Ундуля [online], Збруч, 15 stycznia 2022 [dostęp 2022-09-28] (ukr.).
  32. ↑ Ukraińska poetka na uchodźstwie w Polsce [online], Nowy Kurier Galicyjski, 22 lipca 2022 [dostęp 2025-09-02] (pol.).
  33. ↑ „Pożegnanie jesieni” Stanisława Ignacego Witkiewicza w przekładzie Switłany Bresławskiej [online], Wielkopolski Oddział Związku Literatów Polskich, 5 września 2025 [dostęp 2025-09-02] (pol.).
  34. ↑ Switłana Bresławska – „Zasłużona dla Kultury Polskiej” [online], Wielkopolski Oddział Związku Literatów Polskich, 6 czerwca 2024 [dostęp 2025-09-05] (pol.).
  35. ↑ Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” dla Switłany Bresławskiej [online], Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury [dostęp 2025-09-02].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Switłana_Bresławska&oldid=77806694”