Sylfik pawi

Sylfik pawi
	Lophornis pavoninus
	Salvin & Godman, 1882
	; Rycina z A monograph of the Trochilidae, or family of humming-birds Johna Goulda (1887)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	krótkonogie
Rodzina	kolibrowate
Podrodzina	paziaki
Plemię	Lesbiini
Rodzaj	Lophornis
Gatunek	sylfik pawi
Synonimy
	Lophornis pavonina Salvin & Godman, 1882; Polemistria pavonina Salvin & Godman, 1882; Polemistria pavonina punctigula Phelps & Zimmer, 1946;
	Lophornis pavonina Salvin & Godman, 1882; Polemistria pavonina Salvin & Godman, 1882; Polemistria pavonina punctigula Phelps & Zimmer, 1946;
Podgatunki
	L. p. duidae Chapman, 1929; L. p. pavoninus Salvin & Godman, 1882;
	L. p. duidae Chapman, 1929; L. p. pavoninus Salvin & Godman, 1882;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sylfik pawi^[4]^[5] (Lophornis pavoninus) – gatunek małego ptaka z podrodziny paziaków w rodzinie kolibrowatych (Trochilidae). Występuje głównie na terenie południowo-środkowej i południowo-wschodniej Wenezueli. Jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern).

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali angielscy zoolodzy Osbert Salvin i Frederick DuCane Godman w 1882 roku na łamach „Ibis”. Autorzy nadali ptakowi nazwę Lophornis pavoninus i nadana przez nich nazwa naukowa jest aktualna. Jako miejsce typowe autorzy podali Merumé Mountains w Gujanie Brytyjskiej^[2]^[6]. Niekiedy gatunek ten zaliczany był razem z sylfikiem zielonokryzym (Lophornis chalybeus) i sylfikiem zielonoczelnym (Lophornis verreauxii) do nieuznawanego obecnie rodzaju Polemistria^[7]. Wyróżnia się dwa podgatunki Lophornis pavoninus^[7]^[8]^[9]^[10]:

L. p. duidae Chapman, 1929
L. p. pavoninus Salvin & Godman, 1882

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Lophornis: gr. λοφος lophos „czub, grzebień”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[11].
pavoninus: łac. pavoninus – „przypominający pawia”^[12].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Sylfik pawi jest małym ptakiem o prostym i cienkim czarnym dziobie. Tęczówki czarne. Nogi i stopy czarniawe. Występuje dymorfizm płciowy. Samiec ma złotozieloną błyszczącą głowę z czarniawym paskiem na środku. Górne części ciała ciemnozielone na zadzie biały pas. Pokrywy nadogonowe ciemniejsze. Ogon lekko rozwidlony, sterówki fioletowobrązowe. Gardło czarne, reszta spodnich części ciała szarozielona. Posiada charakterystyczne dosyć szerokie i długie, zielone kępki policzkowe z dużymi czarnoniebieskimi plamami na końcach. Samica nie ma kępek policzkowych. Górna część ciała złotobrązowa z jasnobiałym paskiem na zadzie. Podgardle białawe z czarnymi smugami, w okolicach dzioba lekko rdzawe przebarwienia. Dolne części ciała czarno-biało-zielone. Ogon szarawy z szerokim fioletowobrązowym zakończeniem. Zewnętrzna para sterówek ma białe końcówki. Podgatunek L. p. duidae ma wyraźną czarną linię na szczycie głowy. Młode osobniki podobne do samic. Długość ciała około 9,7 cm^[7].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Zasięg występowania (EOO, Extent of Occurrence) sylfika pawiego według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje 223 tys. km². Dolna granica występowania określana jest na 500 m n.p.m., a górna na 2000 m n.p.m.^[7]^[13]^[14] Poszczególne podgatunki zamieszkują:

L. p. duidae – Cerro Duida w stanie Amazonas w południowej Wenezueli,
L. p. pavoninus – obszary Ptari-tepui i Sierra de Lema we wschodniej Wenezueli, Roraima na pograniczu Wenezueli i Brazylii oraz góry Merumé w Gujanie.

Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]

Sylfik pawi występuje w pierwotnych wilgotnych lasach wiecznie zielonych, na obrzeżach lasów i polanach. Niewiele wiadomo o diecie tego gatunku, składa się głównie z nektaru kwiatów roślin z rodzajów lantana, jeżyna, szałwia i Inga, z rodzin bromeliowatych (Bromeliaceae), rutowatych (Rutaceae) i astrowatych (Compositae); skład diety uzupełniają stawonogi^[7]. Żeruje samotnie lub w małych grupach w koronach drzew^[7]. Długość pokolenia jest określana na 4,2 roku^[13].

Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]

Nie ma wielu informacji na temat rozmnażania i gniazdowania tego gatunku. Okres lęgowy nie jest określony. Gniazdo w kształcie miseczki zawieszone jest na poziomych gałęziach na wysokości około 2 m nad powierzchnią ziemi. W lęgu 2 jaja. Okres inkubacji 13–14 dni. Wysiadywaniem jaj i opieką nad pisklętami zajmuje się wyłącznie samica. Młode są w pełni opierzone po 20 dniach od wyklucia^[7].

Status[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN sylfik pawi jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, zaś trend liczebności populacji oceniła jako umiarkowanie spadkowy. Gatunek ten opisywany jest jako rzadki^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Lophornis pavoninus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Denis Lepage: Peacock Coquette Lophornis pavoninus. Avibase. [dostęp 2024-02-10]. (ang.).
↑ ^a ^b Lophornis pavoninus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Trochilidae Vigors, 1825 – kolibrowate – Hummingbirds (wersja: 2023-12-17). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-10].
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 147, 1999.
↑ OsbertO. Salvin OsbertO., Frederick DuCaneF.D. Godman Frederick DuCaneF.D., Notes on Birds from British Guiana, „Ibis”, 6 (seria 4), 1882, s. 81 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Züchner, T. & P.F.D. Boesman: Peacock Coquette Lophornis pavoninus, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-02-10]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-02-10]. (ang.).
↑ Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., APODIFORMES, Wersja 6.018 (2022-08-18) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2024-02-10] (ang.).
↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 8 [online], grudzień 2023 [dostęp 2024-02-10] .
↑ Lophornis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-02-10] (ang.).
↑ pavoninus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-02-10] (ang.).
↑ ^a ^b Peacock Coquette Lophornis pavoninus. BirdLife International, 2023. [dostęp 2024-02-10]. (ang.).
↑ Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.). T. 5: Barn-owls to Hummingbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 1999, s. 568. ISBN 84-87334-25-3. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Lophornis pavoninus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[AviBase-2] Denis Lepage: Peacock Coquette Lophornis pavoninus. Avibase. [dostęp 2024-02-10]. (ang.).

[iucn-3] Lophornis pavoninus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Trochilidae Vigors, 1825 – kolibrowate – Hummingbirds (wersja: 2023-12-17). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-10].

[mc-5] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 147, 1999.

[Pierwszy-6] OsbertO. Salvin OsbertO., Frederick DuCaneF.D. Godman Frederick DuCaneF.D., Notes on Birds from British Guiana, „Ibis”, 6 (seria 4), 1882, s. 81 (ang.).

[botw-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Züchner, T. & P.F.D. Boesman: Peacock Coquette Lophornis pavoninus, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-02-10]. (ang.).

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-02-10]. (ang.).

[Zoon-9] Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., APODIFORMES, Wersja 6.018 (2022-08-18) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2024-02-10] (ang.).

[hbwcheck8-10] HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 8 [online], grudzień 2023 [dostęp 2024-02-10] .

[11] Lophornis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-02-10] (ang.).

[12] pavoninus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-02-10] (ang.).

[birdlife-13] Peacock Coquette Lophornis pavoninus. BirdLife International, 2023. [dostęp 2024-02-10]. (ang.).

[HBW_05-14] Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.). T. 5: Barn-owls to Hummingbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 1999, s. 568. ISBN 84-87334-25-3. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]