Synagoga w Strzelcach Opolskich

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Synagoga w Strzelcach Opolskich
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Strzelce Opolskie

Adres

Plac Żeromskiego 5a

Budulec

murowana

Data budowy

XIX wiek

Data likwidacji

9 na 10 listopada 1938

Obecnie

hala sportowa

Położenie na mapie Strzelec Opolskich
Mapa konturowa Strzelec Opolskich, na dole znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Strzelcach Opolskich”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Strzelcach Opolskich”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Strzelcach Opolskich”
Położenie na mapie powiatu strzeleckiego
Mapa konturowa powiatu strzeleckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Strzelcach Opolskich”
Położenie na mapie gminy Strzelce Opolskie
Mapa konturowa gminy Strzelce Opolskie, na dole znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Strzelcach Opolskich”
Ziemia50°30′40″N 18°18′11″E/50,511000 18,303000
Multimedia w Wikimedia Commons

Synagoga w Strzelcach Opolskich – była synagoga znajdująca się w Strzelcach Opolskich przy placu Stefana Żeromskiego 5a. Budynek sygagogi pełni obecnie funkcję hali sportowej.

W XVIII w. Karl Samuel Colonna, zarządzca posiadłości w Strzelcach Opolskich, zezwolił na osiedlanie się rzemieślników przed Bramą Krakowską, wśród których byli Żydzi. Działając poza granicami miasta, nie musieli oni płacić podatku, co czyniło ich usługi konkurencyjnymi i było powodem protestów rzemieślników z miasta[1][2]. W 1845 w Strzelcach Opolskich mieszkało 140 Żydów, według spisu z 1871 mieszkało już ich 477, co stanowiło ponad 12% mieszkańców miasta[3].

Synagoga w Strzelcach Opolskich została zbudowana w 1850 przez zamożnych przedstawicieli gminy żydowskiej[1]. Oprócz miejscowych Żydów korzystali z niej również mieszkańcy Gogolina[4]. W 1901 do władz miasta wpłynęła prośba o wykonanie przybudówki. W wykonanej przybudówce znajdowały się dwustronne schody prowadzące na balkony wewnątrz świątyni[3]. W obliczu powstań śląskich większość Żydów opowiadała się po stronie niemieckiej, wielu wyjeżdżało w głąb Niemiec[2]. Według oficjalnych danych z 1933 mieszkało ich 149 (niecałe 1,5% ogółu mieszkańców)[5]. Zajmowali się oni handlem i prowadzili warsztaty rzemieślnicze[2]. Podczas kryształowej nocy oddział SA sprowadzony z Opola wyniósł wyposażenie synagogi i publicznie spalił. Sama synagoga nie została spalona, aby uniknąć ryzyka przeniesienia ognia na sąsiedni budynek destylarni[2]. Żydzi w wyniku tych wydarzeń masowo wyjeżdżali z miasta[2].

W 1939 bożnica została przekształcona w magazyn sprzętu wojskowego[2], a po 1945 władze komunistyczne urządziły w niej magazyn rolno-spożywczy. W 1964 powstał pomysł przebudowy budynku po synagodze na halę sportową, w 1974 wykonano projekt, a w 1976 halę oddano do użytku[3]. W wyniku przebudowy została zatarta dawna bryła i układ budynku.

W 1999 o dawną synagogę upomniała się Gmina Wyznaniowa Żydowska we Wrocławiu. Na mocy porozumienia z 2003 odstąpiła od roszczeń przejęcia obiektu w zamian za odszkodowanie pieniężne[3][4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Teresa Smoleń, Strzelce Opolskie. Miasto i kościół na przełomie wieków, Strzelce Opolskie: Wydawnictwo Matiang, 2008, s. 71, ISBN 978-83-926883-2-7.
  2. ↑ a b c d e f Historia społeczności [online], Wirtualny Sztetl [dostęp 2018-10-24].
  3. ↑ a b c d Piotr Smykała, Romuald Kubik, Żydzi w Strzelcach [online], Strzelec Opolski, 2008 [dostęp 2018-10-24].
  4. ↑ a b Ryszard Morawiec, Strzelce Opolskie dawniej i dziś, Opole: Solpress P.Z., 2011, s. 57, ISBN 978-83-927244-6-9.
  5. ↑ Karol Mutz, Strzelce Opolskie przed 1945 i po, Zenon Gil. Drukarnia Sady, 2013, s. 14–15, ISBN 978-83-63015-15-2.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Synagoga_w_Strzelcach_Opolskich&oldid=65688939”