50°30′40″N 18°18′02″E/50,511111 18,300556Strzelce Opolskie
| |||||
 Ratusz | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| Gmina | |||||
| Prawa miejskie |
1290 | ||||
| Burmistrz |
Tadeusz Goc | ||||
| Powierzchnia |
30,13 km² | ||||
| Wysokość |
235 m n.p.m. | ||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Strefa numeracyjna |
+48 77 | ||||
| Kod pocztowy |
47-100 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
OST | ||||
Położenie na mapie gminy Strzelce Opolskie  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |||||
Położenie na mapie powiatu strzeleckiego  | |||||
| 50°30′40″N 18°18′02″E/50,511111 18,300556
| |||||
| TERC (TERYT) |
1611054 | ||||
| SIMC |
0965915 | ||||
Urząd miejski pl. Myśliwca 147-100 Strzelce Opolskie | |||||
| Strona internetowa | |||||
| BIP | |||||
Strzelce Opolskie (daw. Wielkie Strzelce[2] niem. Groß Strehlitz[3], śl. Wjelge Strzelce[potrzebny przypis]) – miasto w Polsce położone w województwie opolskim, w powiecie strzeleckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Strzelce Opolskie. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na zachodnim skraju Wyżyny Śląskiej, na północno-wschodnim stoku Góry Świętej Anny, w pobliżu granicy z województwem śląskim.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa opolskiego.
Według danych na 30 czerwca 2016 miasto było zamieszkane przez 18 205 osób.
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Miasto jest położone w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 10 km od granicy z województwem śląskim, na zachodnim skraju Wyżyny Śląskiej. Strzelce Opolskie położone są na wysokości 235 m n.p.m.
Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]
| Klimatogram dla Strzelec Opolskich | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
0
-4
-7
|
0
-1
-6
|
0
7
-2
|
0
16
4
|
0
21
9
|
0
20
11
|
0
25
16
|
0
25
12
|
0
21
11
|
0
12
5
|
0
5
-1
|
0
-4
-7
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Temperatury w °C Opad całkowity w mm Źródło: NASA Earth Observations Data Set Index | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
W Strzelcach Opolskich panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,3 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Strzelec Opolskich wynoszą 646 mm. Dominują wiatry zachodnie[4].
Podział miasta[edytuj | edytuj kod]
Według Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju częściami Strzelec Opolskich są[5]:
W mieście znajdują się również osiedla[5]:
- os. Milionerów
- os. Piastów Śląskich
- os. Zydlungi
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa osady, później miasta wywodzi się od strzelców-łowców książęcych, urządzających w okolicy łowy. Niemiecki nauczyciel Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 r. we Wrocławiu wymienia jako najwcześniej zanotowaną nazwę miejscowości Strzelica podając jej znaczenie „Wohnort der Jager und Schutzen”, czyli po polsku „Wieś zamieszkana przez łowczych i strzelców”[7]. Pierwotna nazwa została później przez Niemców zgermanizowana na Strehlitz i utraciła swoje znaczenie[7]. Nazwę upamiętnia stojący od 1929 r. na rynku przed ratuszem pomnik strzelca[8].
W 1295 r. (lub w 1305 r.) w księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis wymieniona miejscowość pod nazwą Strelicz. Dokument wymienia również wchłoniętą przez miasto Strelitz polonico we fragmencie Strelitz polonico decima more polonico et valet tres urnas mellis[9][10]. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Strelicia Maior[11].
W 1750 r. nazwa Strzelce Wielkie wymieniona została w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska[12]
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie prowincji śląskiej wydanym w 1830 r. we Wrocławiu przez Johanna Knie obok niemieckiej Gross Strehlitz pojawia się nazwa Wielki Strzelec[13]. Z kolei nazwę Strzelce Wielkie w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[14].
Nazwa miasta występowała w różnych wersjach: Strzelecz, Strzelicz, Strelicz, Gross-Strehlitz, Strehlitz od 1581 r., a od 1945 r. Strzelce Opolskie[15]. Ludowe, górnośląskie nazwy miasta: Wielkie Strzelce (w 1945 r. używana urzędowo[2]), Strzelce Wielkie (opozycja do Strzelec Małych – Strzeleczek), Strzelce[15][16].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Średniowiecze[edytuj | edytuj kod]
Miasto Strzelce Opolskie rozwinęło się z pierwotnej leśnej osady targowej, o której wzmianki pojawiają się w dokumentach już w XIII w. (1234, 1271, 1290). W kwestii założenia miasta na prawie niemieckim – brak pewności. Dane źródłowe sugerują różne daty: 1290, 1305, 1320, 1362. Prawdopodobnie, po zniszczeniu osady w październiku 1273 podczas najazdu Bolesława Wstydliwego, nastąpiła lokacja Strzelec w 1290 przez piastowskiego księcia opolskiego Bolka I, który rozpoczął budowę miasta, a w 1313 zbudował zamek myśliwski[17]. Strzelce Opolskie leżały na ważnym szlaku handlowym Kraków–Wrocław–Drezno. W 1327 miasto było otoczone murami obronnymi z dwoma bramami – Opolską i Krakowską[18]. W 1362 miasto zostało ponownie lokowane, tym razem na prawie magdeburskim[19].
Po wydzieleniu tego rejonu w oddzielne księstwo, którego władcą został syn Bolesława opolskiego – Albert strzelecki (zm. ok. 1366). Od tej pory Strzelce stanowiły samodzielne księstwo zarządzane najczęściej przez książąt opolskich lub niemodlińskich. Ostatnim księciem strzeleckim był książę głogówecko-prudnicki Bolko V Wołoszek (zm. 1460), jeden z przywódców husytów śląskich.
XVI–XX wiek[edytuj | edytuj kod]
Do 1532 r. miasto było w posiadaniu książąt piastowskich. Po wygaśnięciu rodu przeszło pod panowanie austriackie.
W 1562 arcyksiążę Ferdynand I Habsburg w zamian za pożyczone pieniądze oddał w dzierżawę Strzelce i okoliczne posiadłości Georgowi von Redernowi. Odbudowa zrujnowanego zamku przebiegała w latach 1562–1596. Było to bardzo kosztowne przedsięwzięcie. Pewien udział miała w nim Rada Miejska, która ufundowała zakup 40 tys. cegieł[20]. Syn renowatora, Georg młodszy, w 1615 kupił Strzelce Opolskie, Leśnicę i tereny przyległe od cesarza Macieja z prawem dziedziczenia w linii męskiej i żeńskiej. W ten sposób miasto książęce Strzelce stało się miastem prywatnym[21].
Podczas wojny trzydziestoletniej miasto było wielokrotnie plądrowane i palone. Georg von Redern młodszy zmarł w 1637. Strzelce stały się własnością jego siostry, następnie córki, po której dziedziczył Siegfried von Promnitz, a ten z kolei zapisał je w testamencie Gustawowi, synowi Kaspara Colonny. Z powodu jego niepełnoletniości początkowo (od 1651) władzę sprawował ojciec[20]. Rozpoczęło to ponad 150-letnie panowanie włoskiego rodu Colonna w mieście[22].
Od XVIII wieku miasto było pod panowaniem pruskim. W XVIII wieku Strzelce Opolskie podlegały inspekcji podatkowej w Prudniku[23]. W 1759 administracja pruska nałożyła na miasto ogromną kontrybucję, a rodzinie Colonnów ograniczono władzę administracyjną[21]. Według danych z księgi gruntowej z 1786 każdy dom w mieście, podobnie jak każdy rzemieślnik, płacił zamkowi 1 grosz czynszu. Co roku odbywały się trzy jarmarki, a każdy kram płacił po groszu. Każdy rzeźnik oddawał rocznie cztery kamienie łoju i 4 grosze. Piekarze na święta piekli pszenną struclę. Szewc płacił rocznie 9 groszy i oddawał parę butów. Cech krawców musiał wysyłać dwóch młodych mistrzów krawieckich do pracy na zamku. Ludność miasta była zatem zobowiązana do opłat i prac na rzecz zamku, a każda próba przeciwstawienia się woli pana była karana co najmniej chłostą, co było zjawiskiem powszechnym również w innych majątkach. W samym zamku pracowali tylko wybrani – najzdolniejsi kucharze w mieście, najpiękniejsze mieszkanki miasta jako służba[20].
Po bezdzietnej śmierci ostatniego przedstawiciela śląskich Colonnów Filipa w 1807 rozpoczął się spór o dziedzictwo po nim. Ostatecznie dobra strzeleckie przypadły Andrzejowi Renardowi, twórcy nowoczesnego przemysłu na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim, który objął nad nimi władzę po osiągnięciu pełnoletniości w 1815[21][22].
W związku z budową szosy z Opola do Bytomia biegnącej przez Strzelce przerwano mur miejski między Bramą Opolską a zamkiem. W 1826 zakończono budowę protestanckiego kościoła Bożego Ciała na działce podarowanej przez Renarda[21]. Naprzeciw niego, tuż obok murów średniowiecznych w około roku 1837 dzięki inicjatywie żony – Eufemii rozpoczęto budowę kaplicy-mauzoleum według projektu Hermanna Friedricha Wäsemanna. W kaplicy odprawiano msze dla rodziny hrabiego i mieszkańców zamku, a podziemia były miejscem pochówku członków rodziny Renarda[22].
Dwudziestolecie międzywojenne[edytuj | edytuj kod]
Od 1919 Strzelce Opolskie należały do nowo utworzonej prowincji Górny Śląsk. Prowincja została zlikwidowana w 1938, a 18 stycznia 1941 utworzono ją ponownie.
W trakcie plebiscytu na Górnym Śląsku 20 marca 1921 oddano w Strzelcach Opolskich 3364 głosów (85,7%) za pozostaniem w Niemczech i 558 (14,2%) za włączeniem do państwa polskiego[24]. Frekwencja wyniosła 98,4%. 4 oddane głosy uznano za nieważne. W powiecie Strzelce Opolskie za włączeniem do państwa polskiego oddano 23023 głosów (50,7%), za pozostaniem w Niemczech 22390 głosów (49,3%)[25].
Podczas III powstania śląskiego powstańcy z powiatu strzeleckiego, prudnickiego, toszeckiego i kozielskiego należeli do 7 Strzeleckiego Pułku Piechoty. Batalion prudnicki pod dowództwem H. Kabeli i strzelecki pod dowództwem J. Faski brał udział w ciężkich walkach o Garb Chełmu i Żyrową. Po zakończeniu powstania miasto pozostało w Niemczech.
II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
Ostatnim właścicielem Strzelec do 1945 r. był hrabia z rodu Castell-Castell. W czasie II wojny światowej w miejscowości mieściło się ciężkie więzienie i areszt. W więzieniu osadzano więźniów w ramach akcji „Noc i mgła”. Pod koniec stycznia 1945 r. około 500 strzeleckich więźniów ewakuowano poprzez Brzeg do więzienia w Świdnicy. Spośród 500 ewakuowanych do miejsca przeznaczenia dotarło 200. Części więźniów udało się zbiec, część poległa podczas nalotów, większość została wymordowana[26].
21 stycznia 1945 roku siły niemieckie zostały wyparte z miasta przez jednostki 100 i 242 brygady pancernej 31 korpusu pancernego 1 Frontu Ukraińskiego (dla uczczenia pamięci poległych żołnierzy radzieckich po wojnie postawiono Pomnik Wdzięczności na ówczesnym pl. Przyjaźni Polsko–Radzieckiej)[27].
Ostatnim hrabią na strzeleckich włościach był Prosper Castell-Castell. Po wejściu oddziałów radzieckich do miasta podpalili miasto i zamek[22]. Zniszczenia w centrum sięgały 90%[21].
Czasy polskie[edytuj | edytuj kod]
Od 1950 Strzelce Opolskie leżą w granicach województwa opolskiego, przy czym były to trzy różne jednostki administracyjne funkcjonujące w latach 1950–1975, 1975–1998 oraz współczesne od 1999.
Po pierwszych wyborach do samorządu terytorialnego w Polsce po jego przywróceniu w 1990 roku burmistrzem miasta został Krzysztof Fabianowski[28][29].
Od 7 czerwca 1995 Strzelce Opolskie są członkiem Nowej Hanzy[30].
W ramach reformy administracyjnej w Polsce w 1999 Strzelce Opolskie ponownie stały się siedzibą powiatu strzeleckiego[19].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Według danych GUS z 31 grudnia 2019, Strzelce Opolskie miały 17835 mieszkańców (7. miejsce w województwie opolskim i 247. w Polsce), powierzchnię 30 km² (4. miejsce w województwie opolskim i 181. miejsce w Polsce) i gęstość zaludnienia 600 os./km²[31].
Mieszkańcy Strzelec Opolskich stanowią około 24% populacji powiatu strzeleckiego, co stanowi 1,81% populacji województwa opolskiego.
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 17835 | 100 | 9292 | 52 | 8543 | 48 |
| gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) |
600 | 315 | 285 | |||
Liczba mieszkańców miasta[edytuj | edytuj kod]
- 1828 – 1468[32]
- 1832 – 1400[32]
- 1845 – 2122[32]
- 1869 – 7106[32]
- 1880 – 4627[32]
- 1890 – 5112[32]
- 1932 – 9667[32]
- 1933 – 11000[33]
- 1939 – 11523[33]
- 1995 – 21885[34]
- 1996 – 21768[34]
- 1997 – 21766[34]
- 1998 – 21706[34]
- 1999 – 21255[34]
- 2000 – 21080[34]
- 2001 – 20847[34]
- 2002 – 20696[34]
- 2003 – 20478[34]
- 2004 – 20253[34]
- 2005 – 20095[34]
- 2006 – 19976[34]
- 2007 – 19853[34]
- 2008 – 19758[34]
- 2009 – 19657[34]
- 2010 – 19542[34]
- 2011 – 18754[34]
- 2014 – 18373[34]
- 2015 – 18244[34]
- 2016 – 18185[34]
- 2017 – 18057[34]
Piramida wieku mieszkańców Strzelec Opolskich w 2014 roku[edytuj | edytuj kod]
[1].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są[35]:
- stare miasto
- kościół par. pw. św. Wawrzyńca z dzwonnicą – przebudowaną basztą z XV w., ul. Kołłątaja 9, z l. 1904-07
- Kościół Bożego Ciała do końca lat 70. XX wieku użytkowany przez ewangelików, ul. Opolska, z 1825 r., 1888 r.
- kościół cmentarny pw. św. Barbary, ul. Opolska, drewn., z poł. XVII w., wypisany z księgi rejestru
- dom zakonny elżbietanek, ul. Powstańców Śląskich 8, z 1879 r.
- grób lotników z kampanii wrześniowej 1939 r. na cmentarzu
- kapliczka przydrożna, ul. Ujazdowska 27
- zespół zamkowy, z XIV w.-1562 r.-XIX w.: ruiny zamku książąt piastowskich z XIV w., brama zamkowa, park z cennym drzewostanem
- ratusz, z wieżą XVI w., 1844 r.- XIX w.
- baszta obronna, ob. dzwonnica, pl. Kościelny, z XV w., XVIII w.
- domy, ul. Karola Lange 3, 5 (d. Marchlewskiego), z poł. XIX w.
- budynek więzienia, ul. Karola Miarki 1, z l. 1885-89: ogrodzenie z wieżyczkami
- kamienica, ul. Parafialna 1, z 1875 r.
- plebania, obecnie dom mieszkalny, ul. Parafialna 2, z XVIII w.
- zagroda (d. bażantarnia), ul. Parkowa 11, z poł. XIX w.: dom, budynek gospodarczy, budynek gospodarczy, drewniany, ogrodzenie
- domy, pl. Przyjaźni 1, 2, 4, 5, z połowy XIX w.
- zakład karny nr 2, ul. Klonowa 3, z lat 1893–1896: dwa pawilony więzienne, kuchnia, ogrodzenie z wartowniami
- dom, ul. Zamkowa 4, z końca XIX w.
- ujeżdżalnia koni, ul. Zamkowa 6, z początku XX w.
- dawny browar, ul. Kościuszki 4, po 1890 r.
- spichrz, ul. Marka Prawego 27, drewniany z XVIII w., przeniesiony do skansenu w Bierkowicach.
inne zabytki:
- mury obronne z XV w.
- kościół pw. Bożego Ciała z XIX w.
- dawna synagoga z XIX w., obecnie hala sportowa
- cmentarz żydowski
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
W części miasta Suche Łany działało Państwowe Gospodarstwo Rolne – Stadnina Koni Strzelce Opolskie, zlikwidowana w 1998 roku[36].
W północnej części miasta znajduje się duży, czynny kamieniołom wapieni środkowotriasowych, będący bazą istniejącej w mieście do 2004 cementowni[37].
Transport[edytuj | edytuj kod]
.JPG)
Transport drogowy[edytuj | edytuj kod]
Przez Strzelce Opolskie przebiega droga krajowa:
- 94 Bolesławiec – Krzywa – Chojnów – Legnica – Prochowice – Wrocław – Brzeg – Opole – Strzelce Opolskie – Toszek – Pyskowice – Bytom – Będzin – Sosnowiec – Dąbrowa Górnicza – Olkusz – ... – Tarnów – Rzeszów – Jarosław – Radymno – droga 1698R
Sieć uzupełniają drogi wojewódzkie:
- 409 Dębina – Strzelce Opolskie
- 426 Zawadzkie – Sławięcice
Transport kolejowy[edytuj | edytuj kod]
1 października 1878, przejechał pierwszy pociąg towarowy na trasie Opole – Strzelce Opolskie. 15 maja 1879 został otwarty odcinek Strzelce Opolskie – Paczyna – Pyskowice. 15 maja 1880 dobudowany kolejny odcinek do Bytomia, przez co stacja Strzelce Opolskie zyskało połączenie z Bytomiem. W 1880 zbudowano pierwszy dworzec kolejowy. 15 listopada 1912 r. otwarto linię kolejową Strzelce Opolskie – Fosowskie (przez Rozmierkę), 1 lipca 1934 r. otwarto połączenie Kłodnica (Kędzierzyn Koźle) – Leśnica, a 11 (lub 10) czerwca 1936 r. – połączenie Strzelce Opolskie – Leśnica. W roku 1935 wybudowano nowy obecnie funkcjonujący dworzec kolejowy dostosowany do ówczesnych standardów.
3 października 1960 roku zelektryfikowano trasę Gliwice – Wrocław przez Pyskowice, Strzelce Opolskie i Opole. 11 lipca 1984 roku zelektryfikowano trasę Strzelce Opolskie – Fosowskie, dzięki czemu trasę tą mogły obsługiwać elektryczne pociągi. 23 czerwca 2000 roku zlikwidowano bezpośrednie połączenia do Kędzierzyna-Koźla i do Fosowskiego. W latach 2013–2014 w ramach modernizacji linii kolejowej Błotnica Strzelecka – Opole Groszowice stacja kolejowa wraz z peronami i przejściem podziemnym zostało wyremontowane. Poprawił się również stan linii kolejowej Gliwice Łabędy – Opole Groszowice przez Strzelce Opolskie, przez co pociągi mogą jeździć z prędkością do 160 km/h.
| Strzelce Opolskie | ||
| Linia nr 132 Bytom – Wrocław Główny (66,931 km) | ||
  odległość: 7,813 km
|
|
odległość: 6,073 km
|
| Linia nr 175 Kłodnica – Kluczbork (30,078 km) | ||
odległość: 10,449 km
|
|
odległość: 5,724 km
|
Oświata[edytuj | edytuj kod]
Na terenie Strzelec Opolskich działa: 6 przedszkoli, 4 szkoły podstawowe, 2 licea ogólnokształcące, 1 szkoła branżowa I stopnia, 2 technika i szkoła muzyczna.
|
|
Religia[edytuj | edytuj kod]
_ID_628627.jpg)
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]
Kościół rzymskokatolicki[edytuj | edytuj kod]
- parafia Podwyższenia Krzyża Świętego (ul. Bursztynowa 5)
- kościół Podwyższenia Krzyża Świętego (ul. Bursztynowa 5)
- parafia św. Wawrzyńca (ul. Kołłątaja 9)
- kościół św. Wawrzyńca (ul. Kołłątaja 9)
- kościół Bożego Ciała (ul. Opolska 4)
- kościół św. Barbary (ul. Gogolińska 1)
Kościół Boży w Polsce[edytuj | edytuj kod]
- Kościół Boży „Dom Łaski” w Strzelcach Opolskich (ul. Mickiewicza 6a)[52]
Ewangeliczna Wspólnota Zielonoświątkowa
- Ewangeliczna Wspólnota Zielonoświątkowa w Strzelcach Opolskich (ul. Krakowska 30)[53]
Świadkowie Jehowy[edytuj | edytuj kod]
- zbór Strzelce Opolskie (w tym grupa ukraińskojęzyczna) – Sala Królestwa[54]
Cmentarze[edytuj | edytuj kod]
- Cmentarz Komunalny (ul. Gogolińska)
- Cmentarz Parafialny (ul. Gogolińska)
- Cmentarz żydowski (ul. Gogolińska)
Nieistniejące obiekty sakralne[edytuj | edytuj kod]
- synagoga (nieczynna)
Polityka[edytuj | edytuj kod]
.JPG)
Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Organem wykonawczym jest burmistrz. W wyborach samorządowych w 2018 na urząd został wybrany Tadeusz Goc[55]. Siedzibą władz jest Urząd Miejski przy pl. Myśliwca 1. W mieście znajduje się starostwo powiatu strzeleckiego.
Rada Miejska[edytuj | edytuj kod]
Mieszkańcy Strzelec Opolskich wybierają do swojej Rady Miejskiej 13 radnych (13 z 21). Pozostałych 8 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Strzelce Opolskie.
Radni Rady Miejskiej VIII kadencji wybrani w wyborach samorządowych w 2018[56]:
- KWW Ziemia Strzelecka (11 mandatów) – Marek Zarębski, Irena Kaczmarek, Marcin Rękawek, Tadeusz Goc, Danuta Urbaniak, Danuta Foryt, Bernard Kusidło, Henryk Skowronek, Gabriela Puzik, Bogusław Farion, Pelagia Ochwat
- Mniejszość Niemiecka (4 mandaty) – Henryk Rudner, Arnold Kozioł, Zofia Habasz, Karol Bischoff
- Koalicja Obywatelska (3 mandaty) – Andrzej Porębny, Bogdan Małycha, Henryk Siromski
- Prawo i Sprawiedliwość (2 mandaty) – Jan Chabraszewski, Piotr Pospiszyl
- SLD Lewica Razem (1 mandat) – Tadeusz Koteluk
Budżet miasta[edytuj | edytuj kod]
| Budżet miasta Strzelec Opolskich | ||
|---|---|---|
| Lp. | Rok | Budżet |
| 1 | 2011 | 94,7 mln zł |
| 2 | 2012 | 79,6 mln zł |
| 3 | 2013 | 81,7 mln zł |
| 4 | 2014 | 89,7 mln zł |
| 5 | 2015 | 91,1 mln zł |
| 6 | 2016 | 105,4 mln zł |
| 7 | 2017 | 119 mln zł |
| 8 | 2018 | 131,9 mln zł |
Współpraca międzynarodowa[edytuj | edytuj kod]
| Miasto | Kraj | Data podpisania umowy |
|---|---|---|
| Soest |  Niemcy
|
7 czerwca 1995 |
| Druskieniki |  Litwa
|
26 września 1997 |
| Tyśmienica |  Ukraina
|
7 września 2002 |
| Holice |  Czechy
|
wrzesień 2006 |
| Bandera (Teksas) |  Stany Zjednoczone
|
jesień 2006 |
Ponadto miasto prowadzi współpracę z następującymi miastami[58]:
- Lippstadt, Blankenheim, Herzberg, Heringen (Werra), Schmölln, Solingen, Bremerhaven; Niemcy
- Altenburg, Andorf; Austria
- Panna Maria; Stany Zjednoczone
- Chmielnica; Słowacja
- Helsingborg, Visby; Szwecja
- Sárospatak, Papa; Węgry
- Kampen; Holandia
Ludzie związani ze Strzelcami Opolskimi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Strzelce Opolskie w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b Dz.U. 1945 nr 33, poz. 196.
- ↑ werwaltunsgeschichte.de.
- ↑ Klimat: Strzelce Opolskie: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-06-11].
- ↑ a b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2022
- ↑ Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
- ↑ a b Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 10, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Pomnik myśliwca w Rynku, Urząd Miejski w Strzelcach Opolskich [dostęp 2021-06-26].
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online.
- ↑ Strzelec Opolski: Zaginione Strzelce Polskie.
- ↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 181. ISBN 978-83-910595-2-4.
- ↑ „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
- ↑ Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, s. 760, OCLC 751379865 (niem.).
- ↑ Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 12.
- ↑ a b Nazwa Strzelce znalazła się na polskiej mapie wojskowej jeszcze w 1947 – [1].
- ↑ Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
- ↑ Historia – Powiat Strzelecki, powiatstrzelecki.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ Historia – Urząd Miejski w Strzelcach Opolskich, www.strzelceopolskie.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ a b Historia miejscowości, sztetl.org.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ a b c Marek Gaworski, Zamek w Strzelcach Opolskich, Opole: Wydawnictwo MS, 2004, ISBN 83-88945-46-7.
- ↑ a b c d e Ryszard Morawiec, Strzelce Opolskie dawniej i dziś, Opole: Solpress P.Z., 2011, ISBN 978-83-927244-6-9.
- ↑ a b c d Marek Gaworski, 700 lat właścicieli strzeleckiego zamku, Strzelce Opolskie: Wydawnictwo Matiang, 2007, ISBN 978-83-922266-7-3.
- ↑ Historia Powiatu Prudnickiego – Starostwo Powiatowe w Prudniku, www.powiatprudnicki.pl [dostęp 2020-11-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-16].
- ↑ Wyniki plebiscytu w powiecie strzeleckim.
- ↑ Źródło Joachim Balcke „Śląsk i Ślązacy” – Wyd. Naukowe Scholar – Warszawa 2001 r.
- ↑ A. Kurek, Niemieckie więzienia sądowe na Śląsku w czasach Trzeciej Rzeszy, Kraków 2007, s. 81–82.
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 494.
- ↑ Świetny samorządowiec, kulturalny człowiek, Nowa Trybuna Opolska, 11 lutego 2004 [dostęp 2020-11-24] (pol.).
- ↑ Małgorzata Kroczyńska, Anita Koszałkowska, Najlepsi gospodarze, Nowa Trybuna Opolska, 24 stycznia 2003 [dostęp 2020-11-24] (pol.).
- ↑ Strzelce Opolskie, web.archive.org, 4 grudnia 2013 [dostęp 2020-04-21] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-04].
- ↑ Strzelce Opolskie w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-10-03] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b c d e f g Demografia, sztetl.org.pl [dostęp 2020-06-11].
- ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Groß-Strehlitz, web.archive.org, 14 listopada 2017 [dostęp 2020-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-14].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Strzelce Opolskie w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-06-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 117–119. [dostęp 2013-01-13].
- ↑ Hodowla koni w Strzelcach Opolskich | Strzelec Opolski.
- ↑ Robert Niedźwiedzki, Joachim Szulc, Marek Zarankiewicz, 2012: Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej. Wyd.: Stowarzyszenie Kraina św. Anny, strony 27-28. ISBN 978-83-63036-04-1.
- ↑ Przedszkole Publiczne Nr 4 w Strzelcach Opolskich, pp4.strzelceopolskie.edu.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ Przedszkole Publiczne nr 5 w Strzelcach Opolskich, pp5.strzelceopolskie.edu.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ Publiczne Przedszkole Nr 8 w Strzelcach Opolskich – Wieści, pp8strzelce.wodip.opole.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ Przedszkole Publiczne nr 9 w Strzelcach Opolskich, pp9.strzelceopolskie.edu.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ Przedszkole Publiczne nr 10 w Strzelcach Opolskich, pp10.strzelceopolskie.edu.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ Punkt Przedszkolny w Niepublicznej Szkole Podstawowej Specjalnej w Strzelcach Opolskich – Przedszkola opolskie – Publiczne i niepubliczne przedszkola w Opolu oraz w całym woj. opolskim – eduBaza, opolskie.przedszkola.edubaza.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 w Strzelcach Opolskich, psp1strzelce.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ Publiczna Szkoła Podstawowa nr 4 w Strzelcach Opolskich, psp4.strzelceopolskie.edu.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ :::PSP nr 7 w Strzelcach Opolskich, sp7strzelce.wodip.opole.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ Niepubliczna Szkoła Podstawowa Specjalna W Strzelcach Opolskich 47-100 – Szkoła podstawowa, numer telefonu, mapa.targeo.pl [dostęp 2020-11-24] (pol.).
- ↑ Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. W. Broniewskiego w Strzelcach Opolskich, lostrzelce.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ a b c Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Strzelcach Opolskich, www.ckziu-strzelce.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ Szkoła przysposabiająca do pracy – Zespół Placówek Oświatowych „Ósemka” [dostęp 2020-11-24] (pol.).
- ↑ Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Strzelcach Opolskich, www.psm-strzelceop.pl [dostęp 2020-11-24].
- ↑ Adresy Kościołów. kosciolbozy.pl. [dostęp 2022-01-21].
- ↑ Ewangeliczna Wspólnota Zielonoświątkowa w Strzelcach Opolskich, www.facebook.com [dostęp 2022-03-04] (pol.).
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-14].
- ↑ Wybory samorządowe 2018, wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2020-10-03].
- ↑ Wyniki wyborów 2018 do rady miasta Strzelce Opolskie, Polskatimes.pl [dostęp 2020-11-24] (pol.).
- ↑ Miasta Partnerskie – Urząd Miejski w Strzelcach Opolskich, www.strzelceopolskie.pl [dostęp 2020-10-03].
- ↑ Strzelce Opolskie.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strzelce (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 459.
- Legenda – Duch na zamku w Strzelcach Opolskich/
- Strzelce Opolskie, [w:] Archiwum wycinków prasowych [online], Instytut Śląski [dostęp 2020-12-28].
![[1]](http://maps.mapywig.org/m/WIG_maps/series/500K_post-WW2/MAPA_POLSKI_1_500_000_KATOWICE_10.jpg){kind=link}
| Miasta na prawach powiatu | |
|---|---|
| Miasta powiatowe | |
| Miasta gminne |
