Szklarnia wieżowa w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku
 Szklarnia wieżowa i hala wystawowa Kapelusz (przed 1976) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku | |
| Architekt |
Othmar Ruthner |
| Wysokość całkowita |
54 m |
| Powierzchnia użytkowa |
1000 m² |
| Ukończenie budowy |
1968 |
| Zniszczono |
1983 |
Położenie na mapie Chorzowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°17′00,1″N 18°58′55,1″E/50,283361 18,981972
| |
Szklarnia wieżowa w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku – szklarnia w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku (obecnie Park Śląski) w Chorzowie, w postaci wieży hydroponicznej, która istniała w latach 1968–1983.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Szklarnia wieżowa w parku powstała w 1968 roku[1] według projektu Othmara Ruthnera[2][3]. Wieża w Chorzowie była poprzedzona podobną konstrukcją o wysokości 41 m tegoż projektanta, którą wybudowano na potrzeby Międzynarodowej Wystawy Ogrodniczej WIG 64 w Wiedniu w 1964 roku[4][2].
Otwarcie nastąpiło 23 czerwca 1968 roku z okazji Ogólnopolskiej Wystawy Ogrodniczej. Na otwarcie zjawili się m.in. Edward Gierek oraz Jerzy Ziętek[1]. Konstrukcję szklarni wieżowej wykonała firma Konstal, natomiast firma Elektroprojekt Katowice opracowała zasilanie i sterowanie urządzeniami, w tym ogrzewaniem i klimatyzacją[1].
W 1983 roku wieżę zdemontowała firma Mostostal[1]. Głównym powodem rozebrania konstrukcji było ściemnienie z upływem lat poliestrowej powłoki, która była wykorzystywana zamiast szkła. Z tego to powodu do roślin docierało coraz mniej światła. Z konstrukcji wieży pozostały tylko fundamenty oraz metalowe słupy. Przed rozbiórką obiektu nie wykonano jego szczegółowej dokumentacji[3]. Na miejscu szklarni rozpoczęto budowę Pawilonu Kultury Ogrodniczej w 1986 roku, tzw. szkieletora, który wyburzono około 2013 roku[2]. Wizerunek wieży znajduje się na witrażu z 1994 roku w chorzowskim ratuszu[5].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Wieża miała średnicę 11 metrów, wznosiła się na wysokość 54 metrów, będąc najwyższym tego typu obiektem na świecie[1][2][3]. Powierzchnia użytkowa szklarni wynosiła około 1000 m²[1]. Przy wieży wzniesiono pomieszczenia gospodarcze. W jednym z nich znajdowało się laboratorium zajmujące się badaniem gleby.
Rośliny w szklarni wieżowej były uprawiane hydroponicznie[2], znajdowały się na 285 półkach wprawianych w pionowy ruch w ten sposób, aby w ciągu doby wszystkie rośliny zostały równomiernie doświetlone i ogrzane. W trakcie pracy urządzeń rośliny były również nawożone. Cały system był zautomatyzowany i do obsługi wystarczyły dwie osoby. Zimą szklarnię ogrzewano gazem, natomiast latem pracowała klimatyzacja[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Florystyczne cacko wysokie na 54 metry. Jedyna taka szklarnia w całej Polsce. Park Śląski, 2015-02-02. [dostęp 2018-06-03].
- ↑ a b c d e f Magdalena Warchala: Dzięki niezwykłej budowli o Chorzowie usłyszała cała Polska. [w:] wyborcza.pl Katowice [on-line]. Agora SA, 2015-07-11. [dostęp 2018-06-03].
- ↑ a b c Januszkiewicz, Jarmusz 2017 ↓, s. 3.
- ↑ Januszkiewicz, Jarmusz 2017 ↓, s. 2.
- ↑ Urząd Miasta w Chorzowie. Regionalny Instytut Kultury w Katowicach. Dział Centrum Dziedzictwa. [dostęp 2018-06-03].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krystyna Januszkiewicz, Małgorzata Jarmusz. Envisioning Urban Farming for Food Security during the Climate Change Era. Vertical Farm within Highly Urbanized Areas. „IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering”, 2017. DOI: 10.1088/1757-899X/245/5/052094. (ang.).