Szponiastonóg zbrojny
| Pternistis bicalcaratus[1] | |||
| (Linnaeus, 1766) | |||
 szponiastonóg zbrojny, Dagana w Senegalu, 2019 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
szponiastonóg zbrojny | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Szponiastonóg zbrojny[4] (Pternistis bicalcaratus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae). Występuje w zachodniej i północno-zachodniej Afryce. Nie jest zagrożony wyginięciem[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała wynosi od 30 do 33 cm. Tułów brązowy, brzuch i pierś silnie kreskowane. Głowa szarobrązowa z rdzawobrązowym karkiem i ciemieniem oraz wąską, białą brwią. Dziób i nogi zielonkawe lub szarożółte. Brak dymorfizmu płciowego, samiec posiada ostrogi[5][6].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Ptak osiadły, występuje w zachodniej i północno-zachodniej Afryce. Główna populacja żyje na południe od Sahary, m.in. w Senegalu, Gwinei, Burkinie Faso i Nigerii[3][5]. Gniazduje również w Maroku, ale nielicznie i lokalnie[6].
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia trzy podgatunki, które zamieszkują[7]:
- P. b. adamauae (Neumann, 1915) – środkowa Nigeria do Kamerunu i południowo-zachodniego Czadu
- P. b. ayesha (Hartert, EJO, 1917) – zachodnie Maroko
- P. b. bicalcaratus (Linnaeus, 1766) – Senegambia i południowa Mauretania do zachodniej Nigerii
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Szponiastonóg zbrojny żyje w zaroślach, lasach, gajach palmowych, zarośniętych uedach i pastwiskach. Płochliwy, najłatwiej zlokalizować go po głosie. Śpiewa przeważnie o świcie z podwyższenia (słupa, drzewa, skały). Piosenka to niskie, powtarzane kuarr kuarr; odzywa się również zgrzytliwym krrrr krrrr[6].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje szponiastonoga zbrojnego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność światowej populacji nie została oszacowana; w 1994 i 2000 roku ptak opisywany był jako lokalnie pospolity i bardzo liczny. Trend liczebności populacji jest spadkowy ze względu na nadmierne polowania poza obszarami chronionymi. Podgatunek ayesha, którego populacja liczy prawdopodobnie jedynie kilkaset osobników, jest narażony na wyginięcie ze względu na nadmierne polowania[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Pternistis bicalcaratus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ D. Lepage: Double-spurred Francolin Pternistis bicalcaratus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
- ↑ a b c Pternistis bicalcaratus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Coturnicini Reichenbach, 1848 (wersja 2023-03-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-06-24].
- ↑ a b c szponiastonóg zbrojny Pternistis bicalcaratus. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
- ↑ a b c Lars Svensson: Przewodnik Collinsa - Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Multico, 2017, s. 52–53. ISBN 978-83-7763-483-7.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).