Tarczóweczka wielkozarodnikowa
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
tarczóweczka wielkozarodnikowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Aleurocystidiellum subcruentatum (Berk. & M.A. Curtis) P.A. Lemke Can. J. Bot. 42: 278 (1964) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Aleurocystidiellum subcruentatum (Berk. & M.A. Curtis) P.A. Lemke 1964 | |
Tarczóweczka wielkozarodnikowa (Aleurocystidiellum subcruentatum (Berk. & M.A. Curtis) P.A. Lemke) – gatunek grzybów należący do rzędu gołąbkowców (Russulales)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Incertae sedis, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisali w 1860 r. Miles Joseph Berkeley i Moses Ashley Curtis, nadając mu nazwę Stereum subcruentatum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1964 r. P.A. Lemke, przenosząc go do rodzaju Aleurocystidiellum[1]. Ma 2 synonimy naukowe:
- Aleurodiscus subcruentatus (Berk. & M.A. Curtis) Burt 1926
- Stereum subcruentatum Berk. & M.A. Curtis 1860[2].
Polską nazwę podał Władysław Wojewoda w 2003 r. Wcześniej w polskim piśmiennictwie mykologicznym był on opisywany pod nazwami tarczówka lub skórnik[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Owocnik wieloletni, dyskoidalny, na pionowym podłożu wydłużony, przyczepiony centralnym punktem, o szerokości do 10 mm i grubości do 1,5 mm, w stanie świeżym skórzasty, po wyschnięciu sztywny i twardy. Brzeg wąski, w suchych okazach podwinięty. Hymenofor gładki, kremowy do izabelowego lub lekko szary, brzeg gładki, szarobrązowy, często koncentrycznie bruzdowany[4].
System strzępkowy dimityczny, strzępki generatywne ze sprzążkami, rozproszone i często trudne do znalezienia. Strzępki szkieletowe liczne, szkliste do lekko żółtawych, grubościenne o szerokości 3–6 µm. Brak akantofiz. Szkieletocystydy liczne, powstające głęboko w subhymenium i wypełniające hymenium, grubościenne, nawet pełne, początkowo gładkie, ale wkrótce nieregularnie inkrustowane w górnej części małymi ziarnistymi kryształami. Mają szerokość 5–10 µm, długość do 200 µm od sprzążek, z których wyrastają. Gleocystydy nieliczne, gładkie, rurkowate, o szerokości 5–10 µm i długości do 120 µm, w suchych okazach trudne do znalezienia. Podstawki maczugowate, 55–100 × 8–12 µm, z 4 sterygmami. Bazydiospory 15–20(22) × 10–15 µm, elipsoidalne do prawie kulistych, grubościenne, w KOH gładkie, w odczynniku Melzera drobno brodawkowate[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[5]. W Polsce w 2003 r. W. Wojewoda przytoczył 4 stanowiska[3], w 2020 podano następne[6]. Od 2014 r. w Polsce jest objęty ochroną częściową grzybów[7].
Grzyb nadrzewny występujący na korze żywych drzew iglastych takich jak jodła, świerk i sosna[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 43, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c M. Núñez, L. 1997. L. Ryvarden, The genus Aleurodiscus (Basidiomycotina), „Synopsis Fungorum”, 12, Mycobank, 1997, s. 1–164 [dostęp 2024-10-15] (ang.).
- ↑ Występowanie Aleurocystidiellum subcruentatum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-10-15] (ang.).
- ↑ Stanowiska Aleurocystidiellum subcruentatum w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-10-15] (pol.).
- ↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów.