Tragopan plamisty

Tragopan plamisty
	Tragopan caboti
	(Gould, 1857)
	; samiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	grzebiące
Rodzina	kurowate
Podrodzina	bażanty
Plemię	Lophophorini
Rodzaj	Tragopan
Gatunek	tragopan plamisty
Synonimy
	Ceriornis Caboti Gould, 1857;
	Ceriornis Caboti Gould, 1857;
Podgatunki
	T. c. caboti (Gould, 1857); T. c. guangxiensis Cheng & Wu, 1979;
	T. c. caboti (Gould, 1857); T. c. guangxiensis Cheng & Wu, 1979;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tragopan plamisty^[4] (Tragopan caboti) – gatunek ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae). Zamieszkuje endemicznie podzwrotnikowe, górskie lasy w południowo-wschodnich Chinach (prowincje: Zhejiang, Jiangxi, Hunan, Guangdong, Kuangsi-Czuang i Fujian) na wys. 600–1400 m n.p.m.

Systematyka i morfologia[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniono dwa podgatunki T. caboti^[5]^[2]:

T. caboti caboti – samiec ma głowę czarną, policzki żółto-pomarańczowe, grzebień jest czerwono-pomarańczowy, pióra na grzbiecie pomarańczowe z cętkami koloru kasztanowego. Samice brązowo-szare, podobne do samic tragopana modrolicego (Tragopan temminckii), jednak nieco mniejsze, z białymi cętkami. Skóra wokół oka samicy ciemnopomarańczowa, do lekko brązowej, bardzo wyraźnie widoczna dopiero po skończeniu 18. miesiąca życia. Występuje w południowo-wschodnich Chinach.
T. caboti guangxiensis – ciemniejszy kolor kasztanowaty na grzbiecie i zadzie. Samica jest cętkowana, rudo-czarna, z brązowymi cętkami. Białe trójkątne łatki po bokach i na piersi. Występuje w Kuangsi.

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

W środowisku naturalnym związane z występowaniem drzewa z gatunku Daphniphyllum macropodum, na którego gałęziach ptaki te często przesiadują, a jego liście i owoce wchodzą w skład ich pożywienia. Zamieszkuje lasy iglaste albo borealne z poszyciem, blisko potoków górskich, na zboczach stromych gór.

Żywi się na gruncie albo w koronach drzew. O świcie i o zmierzchu przebywa częściej na gruncie, poza tym większość czasu spędza w koronach drzew.

W naturze gniazduje w opuszczonych gniazdach innych ptaków, w rozwidleniach drzew lub nawet na gruncie w zakrzewieniach lub między skałami.

Pożywienie stanowią także nasiona dębu, karłowaty kasztan jadalny, paproć, wiśnia górska, malina, dzikie winogrono, chińska jagoda wawrzynu, robaki zbierane na ziemi i w koronach drzew oraz larwy owadów.

Pod koniec marca i w kwietniu samica znosi od 2 do 12 jaj. Mają one wymiary 55×41 mm^[6] Samice niosą już w pierwszym roku, ale samce osiągają zdolność rozrodczą w drugim roku życia. Inkubacja jaj trwa 28 dni. Gatunek ten jest monogamiczny.

Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje tragopana plamistego za gatunek narażony (VU – vulnerable) nieprzerwanie od 1994 roku; wcześniej (od 1988 roku) miał status zagrożonego (T – threatened)^[3]. Liczebność populacji w naturalnym środowisku szacuje się na 2,5–10 tysięcy dorosłych osobników, prawdopodobnie nie więcej niż 5000 dorosłych osobników^[3]. Trend liczebności populacji jest spadkowy^[3]. W hodowlach prywatnych żyje nie więcej niż 500 sztuk. Typowe środowisko tragopanów jest silnie zdefragmentowane z powodu wyrębu lasu dla produkcji drewna i przeznaczania terenów pod uprawy, przez co tworzą się izolowane populacje, co w konsekwencji prowadzi m.in. do zmniejszenia się globalnej populacji i wymiany genów.

Gatunek chroniony konwencją CITES (załącznik I)^[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Tragopan caboti, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Cabot's Tragopan (Tragopan caboti). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-09)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Tragopan caboti, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Lophophorini Gray,GR, 1841 (wersja: 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-31].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pheasants, partridges, francolins. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-31]. (ang.).
↑ Nowa Exota, numer 6/2009, str. 37
↑ Appendices I, II and III of CITES. cites.org, 12 czerwca 2013. [dostęp 2013-07-03]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
polskojęzyczny serwis nt. hodowli tego gatunku, również źródło tego artykułu
Fotografie z hodowli tragopana plamistego

[itis-1] Tragopan caboti, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Cabot's Tragopan (Tragopan caboti). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-09)]. (ang.).

[iucn-3] Tragopan caboti, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Lophophorini Gray,GR, 1841 (wersja: 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-31].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pheasants, partridges, francolins. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-31]. (ang.).

[6] Nowa Exota, numer 6/2009, str. 37

[CITES-7] Appendices I, II and III of CITES. cites.org, 12 czerwca 2013. [dostęp 2013-07-03]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]