Czarenka skupiona
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
czarenka skupiona |
| Nazwa systematyczna | |
| Trapelia coarctata (Turner) M. Choisy Bull. Soc. Sci. Nat phys. Maroc 12: 160 (1932) | |
Czarenka skupiona[1] (Trapelia coarctata (Turner) M. Choisy) – gatunek grzybów należący do rodziny czarenkowatych (Trapeliaceae)[2]. Znany też jako czareczka skupiona[3]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Trapelia, Trapeliaceae, Baeomycetales, Ostropomycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[2].
Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozowany został w 1799 r. przez D. Turnera jako Lichen coartctatus, do rodzaju Baeomyces przeniósł go Maurice Choisy w 1932 r.[2]
Synonimów nazwy naukowej ma 20[4]:
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Tworzy skorupiastą, cienką lub średnio grubą plechę o barwie białawej, białoszarej, szarozielonawej lub żółtoszarej. Plecha jest zanikająca, czasami niewyraźna, zbudowana z areolek lub drobnych brodawek i zawiera glony protokokkoidalne. Brak wyraźnego obrzeża; na zewnętrznym obwodzie plecha przechodzi stopniowo w białawe przedplesze. Apotecja mają średnicę 0,2-0,8 mm (wyjątkowo do 2 mm), są okrągłe, siedzące lub nieco zanurzone w plesze. Mają czerwonobrązowe lub brązowo-czarne tarczki i białawy brzeżek plechowy, który początkowo zasłania całą tarczkę, oraz cienki i zanikający brzeżek własny[5][6]. Niedojrzałe apotecja, zasłonięte przez brzeżek są widoczne jako drobne, białe punkty[6].
Hypotecjum bezbarwne lub żółtawobrązowe, hymenium o grubości 90–140 μm. Zarodniki bezbarwne, jednokomórkowe, o rozmiarach 14–25 × 7–13 μm[6].
Reakcje barwne: plecha K–, C + czerwonawy, KC + czerwonawy. Kwasy porostowe: plecha zawiera kwas gyroforowy[6].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Gatunek szeroko rozprzestrzeniony; poza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach , a także na wielu wyspach. W Europie na północy sięga po Islandię i archipelag Svalbard[7]. W Polsce występuje na obszarze całego kraju[5].
Rośnie głównie na skałach niewapiennych, na cegle, płytkach betonowych, czasami nawet na małych kamykach, wyjątkowo na glebie i na drewnie[5][1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2016-06-24]. (ang.).
- ↑ Ludwik Lipnicki, Hanna Wójciak: Porosty. Klucz – atlas do oznaczania najpospolitszych gatunków. Wyd. pierwsze. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1995, s. 28. ISBN 83-02-05668-5.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2016-06-24]. (ang.).
- ↑ a b c Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
- ↑ a b c d Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2016-06-24].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].