Tricarpelema
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Klad | |
| Klad | |
| Klad | |
| Klasa | |
| Klad | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Tricarpelema |
| Nazwa systematyczna | |
| Tricarpelema J. K. Morton J. Linn. Soc., Bot. 59: 436 (1966)[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Tricarpelema giganteum (Hassk.) H.Hara[4]. | |
Tricarpelema J.K.Morton – rodzaj roślin z rodziny komelinowatych. Obejmuje osiem gatunków występujących w środkowej Afryce oraz w południowo-wschodniej Azji[3].
Zasięg geograficzny[edytuj | edytuj kod]
Rośliny z rodzaju Tricarpelema wykazują dysjunkcję zasięgu[5]. Jeden gatunek z tego rodzaju, opisany w 2007 roku Tricarpelema africanum, występuje w Afryce, na obszarze od Kamerunu do Gabonu. Pozostałe gatunki występują w Azji, na obszarze od południowo-wschodniego Tybetu (T. xizangense), przez północno-wschodnie Indie i Nepal (T. giganteum), Arunachal Pradesh, Syczuan i Birmę (T. chinense) oraz Wietnam (T. brevipedicellatum, T. glanduliferum) do Borneo (T. pumilum) i Filipin (T. philippense)[3].
Najprawdopodobniej gatunek T. africanum wyewoluował z obecnie wymarłych lasów deszczowych i wraz z wysychaniem Afryki adaptował się do środowiska twardzielców, gdzie występuje współcześnie[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Wieloletnie rośliny zielne[5], wzniesione lub wznoszące się[6].
- Liście
- U gatunku afrykańskiego ulistnienie jest dwuszeregowe, a blaszki liściowe są siedzące, umiarkowanie mięsiste i gruczołowato omszone. U gatunków azjatyckich ulistnienie jest skrętoległe, blaszki liściowe ogonkowe, niemięsiste i nagie do krótko omszonych, ale nie gruczołowato[5].
- Kwiaty
- Wyrastają w dwurzędkach zebranych w stożkowaty tyrs[6], wyrastający z kątów liści oraz wierzchołkowo na pędzie[5]. Okwiat lekko lub umiarkowanie grzbiecisty[5]. Listki zewnętrznego okółka wolne, łódkowate[6]. Przedni listek wewnętrznego okółka jest podobny do bocznych listków lub znacznie różniący się od nich[5], węższy[6], wszystkie niebieskie lub fioletowe[6]. Sześć pręcików równej wielkości, płodnych lub trzy z nich zredukowane do prątniczków[5]. Zawsze przednie i tylne trójki pręcików są różnej budowy, a środkowy z przedniej trójki różni się budową od bocznych[5]. Nitki wszystkich pręcików są nagie, z wyjątkiem T. glanduliferum[5]. Zalążnia trójkomorowa, z 4–8 zalążkami w każdej komorze[6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja systematyczna
- Rodzaj z plemienia Commelineae podrodziny Commelinoideae w rodzinie komelinowatych (Commelinaceae)[1].
- podrodzaj Keatingia
- Tricarpelema africanum Faden
- podrodzaj Tricarpelema
- Tricarpelema brevipedicellatum Faden
- Tricarpelema chinense D.Y.Hong
- Tricarpelema giganteum (Hassk.) H.Hara
- Tricarpelema glanduliferum (J.Joseph & R.S.Rao) R.S.Rao
- Tricarpelema philippense (Panigrahi) Faden
- Tricarpelema pumilum (Hallier f.) Faden
- Tricarpelema xizangense D.Y.Hong
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-07-27] (ang.).
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b c d Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
- ↑ Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Robert B. Faden. New Species of Tricarpelema (Commelinaceae) from Africa and Asia, including the First Record of the Genus from Africa and a Synopsis of the Genus. „Novon”. 17 (2), s. 160-171, 2007.
- ↑ a b c d e f g h Flora of China. T. 24. 2000, s. 31.