Komelinowate

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Komelinowate
Ilustracja
Commelina communis
Systematyka[1]
Domena eukarionty
Królestwo rośliny
Klad rośliny naczyniowe
Klad Euphyllophyta
Klad rośliny nasienne
Klasa okrytonasienne
Klad jednoliścienne
Rząd komelinowce
Rodzina komelinowate
Nazwa systematyczna
Commelinaceae Mirb.
Hist. Nat. Pl. 8: 177. 1804[2]
Typ nomenklatoryczny
Commelina L. (1753)[2]
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Komelinowate (Commelinaceae R. Br.) – rodzina roślin z klasy jednoliściennych). Należy do niej ok. 40 rodzajów z 650 gatunkami. Zasięg rodziny jest szeroki, brak jej przedstawicieli w Europie, północno-zachodniej Afryce, w Azji północnej i środkowej, w północnej części Ameryki Północnej. Największe zróżnicowanie roślin z tej rodziny występuje w Ameryce Północnej i Azji[3]. W Polsce niektóre gatunki są uprawiane, głównie popularne w uprawie doniczkowej są rośliny z rodzaju trzykrotka, poza tym przedstawiciele z rodzaju komelina bywają efemerofitami. Rośliny z tej rodziny są bylinami, nierzadko sukulentami. Posiadają gęsty sok i liście całobrzegie, ułożone na łodydze strętolegle, z nasadą pochwiastą[3].

Tradescantia subaspera
Callisia navicularis
Dichorisandra thyrsiflora

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Rośliny zielne (jednoroczne i wieloletnie), zwykle naziemne o łodygach mięsistych, korzeniące się w węzłach, nierzadko z korzeniami bulwiastymi[4][1].
Liście
Skrętoległe, czasem ścieśnione w pozorne okółki. Z zamkniętą pochwą liściową obejmującą łodygę, bez języczka i przylistków. Blaszka liściowa pojedyncza, całobrzega, o użyłkowaniu równoległym, często nieco mięsista[4].
Kwiaty
Zebrane w wierzchotki objęte często pochwiastą podsadką i skupione w złożone grona i wiechy wyrastające ze szczytu pędu lub kątów liści. Kwiaty najczęściej są obupłciowe, choć zdarzają się rośliny z kwiatami jednopłciowymi, zwykle rozwijającymi się na jednej roślinie, na której powstają też kwiaty obupłciowe. Kwiaty są promieniste lub dwubocznie symetryczne. Trzy listki zewnętrznego okółka są wolne lub zrośnięte, mogą być równe lub różnić się wielkością. Trzy listki wewnętrznego okółka są wolne lub zrośnięte u nasady, są podobnych rozmiarów lub jeden bywa bardzo zredukowany. Pręcików jest 6 w dwóch okółkach, ale u różnych przedstawicieli część z nich (2, 3 lub 4) wykształca się jako prątniczki lub jest całkowicie zredukowana. Nitki pręcików są nagie lub pokryte pojedynczymi włoskami. Pylniki otwierają się podłużnymi pęknięciami, rzadko porami. Zalążnia jest górna, dwu- lub trójkomorowa[4].
Owoce
Pękające lub niepękające torebki, czasem jagody[4].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Klad okrytonasienne, klad jednoliścienne (monocots), rząd komelinowce (Commelinales), rodzina komelinowate (Commelinaceae). Rodzina komelinowatych jest siostrzana dla rodziny Hanguanaceae wraz z którą tworzy klad bazalny w obrębie rzędu[1].

Pozycja rodziny w rzędzie komelinowców:

komelinowce


Commelinaceae – komelinowate



Hanguanaceae





Philydraceae




Haemodoraceae – hemodorowate



Pontederiaceae – rozpławowate





Pozycja w systemie Reveala (1994-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa komelinowe (Commelinidae Takht.), nadrząd Commelinanae Takht., rząd komelinowce (Commelinales Dumort.), podrząd Commelinineae Engl., rodzina komelinowate (Commelinaceae R. Br.)[5].

Wykaz rodzajów[6]

W obrębie rodziny wyróżnia się 36-40 rodzajów:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-16].
  2. ↑ a b James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – B (ang.). PlantSystematics.org. [dostęp 2010-12-16].
  3. ↑ a b Heywood V.H., Brummitt R.K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 359. ISBN 1-55407-206-9.
  4. ↑ a b c d Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 180-181. ISBN 978-1-84246-634-6.
  5. ↑ Crescent Bloom: Commelinaceae (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-06-16].
  6. ↑ Royal Botanic Gardens, Kew: List of genera in family COMMELINACEAE (ang.). Vascular Plant Families and Genera. [dostęp 2009-06-16].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Komelinowate&oldid=57460862”